Một người nếu có uy nghiêm thật sự, sẽ không cần phải sai khiến, áp đặt người khác. Bởi v́ họ khiến cho thiên hạ kính trọng bằng trí tuệ, bằng sự thấu hiểu, bằng sự bao dung.
(Minh họa)
Khi cái "tôi" đă trở thành gông cùm, xiềng xích
Có những người luôn muốn nắm quyền kiểm soát hết mọi thứ. Họ cả tin rằng, bản thân ḿnh hiểu biết hơn, sáng suốt hơn, mạnh mẽ hơn, và v́ thế, mọi quyết định đều phải đi theo quỹ đạo mà họ đă vạch sẵn.
Họ đặt lên vai người khác những quy tắc cứng nhắc, bắt ép những tâm hồn tự do phải đi theo lối ṃn mà họ cho là đúng.
Họ không hề nhận ra rằng, đôi khi, sự độc đoán không phải là sức mạnh, mà là sự sợ hăi, họ sợ mất đi quyền lực, sợ bị phản đối, sợ rằng nếu không điều khiển mọi thứ, thế giới sẽ rẽ sang một hướng khác, ngoài tầm kiểm soát của họ.
"Nhưng, ở trên đời này, có điều ǵ thực sự nằm trong tay một con người? Và ai có thể nắm chắc được hết mọi thứ trong tay?"
Nắng có thể măi măi rực rỡ chăng? Sóng có thể ngừng xô bờ chăng? Cuộc đời có thể đi đúng như chúng ta mong muốn hay không?
Người luôn mang tâm địa độc đoán như một người cầm cương quá chặt, tưởng rằng ḿnh có thể điều khiển con ngựa của số phận, nhưng thực chất, họ đang làm cho nó bị nghẹt thở, không nhúc nhích được nữa.
Đến một lúc nào đó, mọi thứ sẽ bị vỡ tung. Và khi ấy, họ mới nhận ra rằng ḿnh không thực sự nắm giữ điều ǵ cả, ngoài sự cô độc của chính ḿnh.
Bởi v́ người có năng lực thật sự là một người luôn nêu gương tốt, chớ không phải là người chỉ muốn áp đặt.
Người xưa có câu:
"Khắc kỷ phục lễ", nghĩa là biết tự kiềm chế bản thân, khôi phục lễ nghĩa.
Một người có
Đức Hạnh và
Đạo Đức càng cao th́ năng lực sẽ càng lớn, họ càng tự nghiêm khắc với bản thân, càng khoan dung với người khác. Họ sẽ rất ít khi cho áp đặt hay kiểm soát bất cứ một ai, mà từ sự chính trực của họ sẽ làm cho người khác phải khâm phục và muốn noi theo.
Những vết thương âm thầm
Sự độc đoán không chỉ là một lời nói áp đặt, một mệnh lệnh không thể chối từ, mà c̣n là những vết thương vô h́nh hằn sâu trong ḷng những người bị kiểm soát.
Một đứa trẻ lớn lên dưới bàn tay độc đoán của cha mẹ sẽ học cách vâng lời, nhưng không bao giờ dám sống thật với chính ḿnh. Nó sẽ trở thành một người trưởng thành sống đầy lo âu, luôn sợ hăi khi đưa ra quyết định, luôn tự hỏi liệu ḿnh có đang làm sai điều ǵ hay không.
(Minh họa)
Một người vợ hoặc chồng sống với một người bạn đời luôn độc đoán sẽ dần dần đánh mất đi tiếng nói, dần dần thu ḿnh co lại, sống một cuộc đời không phải của riêng ḿnh, mà chỉ là cái bóng của những mệnh lệnh và kỳ vọng ngông cuồng.
Độc đoán không tạo ra t́nh yêu, không tạo ra sự kính trọng để giúp gắn kết giữa con người với nhau. Nó chỉ tạo ra sự sợ hăi và rồi, theo thời gian, khi nỗi sợ qua đi, chỉ c̣n lại sự xa cách, chia ly.
Im lặng đôi khi không phải là sự kính trọng
Có một câu chuyện như thế này.
Một vị vua quyền lực, suốt đời quen với việc mọi người khác luôn cúi đầu trước mặt ḿnh. Khi ông ta ra lệnh, và tất cả đều im lặng nghe theo. Một ngày nọ, ông hỏi vị tướng trung thành nhất của ḿnh:
"Ngươi có thực sự kính trọng ta hay không?"
Vị tướng im lặng một lúc lâu, rồi đáp:
"Bệ hạ muốn nghe lời thật ḷng, hay lời khiến cho ngài thấy vui tai?"
Nhà vua nhíu mày nói:
"Dĩ nhiên là lời thật ḷng".
Vị tướng cúi đầu, giọng trầm buồn:
"Thần không kính trọng bệ hạ. Thần chỉ sợ hăi mà thôi".
Câu nói ấy như một nhát dao sắc lạnh xuyên thẳng vào ḷng vị vua. Ông ta đang có tất cả: quyền lực, ngai vàng, người phục tùng, nhưng ông ta lại không có trái tim của quan thần, muôn dân.
Người thật sự mạnh mẽ là người biết cách lắng nghe
Người ta thường lầm lẫn giữa sự độc đoán và sự mạnh mẽ. Nhưng thực ra, người mạnh mẽ không phải là người luôn thắng trong mọi cuộc tranh luận, mà là người biết lùi lại một bước để hiểu thêm về người khác.
Một người có uy nghiêm thực sự không cần phải áp đặt. Họ khiến cho người khác kính trọng bằng trí tuệ, bằng sự thấu hiểu, bằng ḷng bao dung.
Họ luôn biết rằng, mỗi con người ta đều có một góc nh́n riêng, một trải nghiệm riêng, một nỗi đau riêng. Họ cũng biết rằng đôi khi, lắng nghe một ư kiến khác không phải là thua cuộc, mà để mở ra một cánh cửa mới, để giúp cho họ hoàn thiện bản thân, để cho họ tự hạ ḿnh xuống.
Họ không cố gắng điều khiển, áp đặt ra mọi thứ, bởi v́ họ hiểu rằng cái đẹp của cuộc sống nằm ở sự đa dạng, chứ không phải ở sự đồng nhất.
(Minh họa)
Hăy là ḍng sông, đừng nên biến thành bức tường
Một bức tường dù cho cao lớn đến đâu, cũng chỉ là một vật cản.
Nhưng một ḍng sông, dù hiền ḥa hay dữ dội, vẫn luôn chảy, vẫn luôn mở ḷng đón nhận những điều mới mẻ. Nó biết cách uốn ḿnh qua những khúc quanh, biết cách thích nghi với những con sóng, nhưng vẫn luôn giữ được bản chất tốt đẹp của ḿnh.
Người khôn ngoan không phải là người dựng lên những bức tường kiên cố để tự cô lập ḿnh ra khỏi thế giới, mà là người biết trở thành ḍng sông, vừa mềm mại, uyển chuyển, vừa mạnh mẽ, linh động.
Bởi lẽ, cuộc đời này không phải chỉ sống để chỉ ra ai sẽ hơn ai, mà là để cùng nhau bước đi, để thấu hiểu và yêu thương.
