Donald Trump đã hứa rất nhiều, nói những điều lớn lao, vạch ra những kế hoạch lớn và đưa ra những yêu cầu có tác động lớn. Thế giới hiện đang háo hức chờ đợi nhiệm kỳ thứ hai của ông với tư cách là tổng thống Hoa Kỳ sẽ như thế nào. Những gì mà nhiệm kỳ tổng thống của ông tác động đến Trung Quốc có thể mang tính quyết định đến tương lai của trật tự thế giới.
Chúng tôi đã hỏi một chuyên gia về Trung Quốc, cựu Tổng lãnh sự tại Thượng Hải và giám đốc Trung tâm Á-Âu, về việc quan hệ Hoa Kỳ - Trung Quốc có thể phát triển như thế nào sau lễ nhậm chức của Donald Trump, và Bắc Kinh có thể nhìn thấy những cơ hội hoặc mối đe dọa nào ở chính quyền mới tại Washington.
Trong tiếng Trung, vi tế (危机) có nghĩa là khủng hoảng, nguy hiểm và chữ thứ hai là chữ có nghĩa là cơ hội. Vì vậy, trong mỗi mối nguy hiểm đều ẩn chứa cơ hội, và theo góc nhìn này, có thể nói rằng Trung Quốc khai thác cơ hội trong mọi thời kỳ khủng hoảng và phản ứng với một số sự kiện khác với suy nghĩ của chúng ta theo phương Tây.
– chuyên gia về Trung Quốc giải thích.
Ở Trung Quốc, mọi người hiện đang suy đoán trên mọi diễn đàn về việc mối quan hệ Mỹ - Trung sẽ thay đổi như thế nào, nhưng vẫn chưa có câu trả lời thống nhất, điều này cũng cho thấy việc chuẩn bị cho chính sách đối ngoại của tổng thống Donald Trump là rất khó khăn, bởi vì - như đã thấy trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông - ông hành xử giống một doanh nhân hơn là một chính trị gia hay nhà ngoại giao.
Chuyên gia thường xuyên đến thăm Trung Quốc này cũng đã nói về cuộc thảo luận bàn tròn về Hoa Kỳ được tổ chức vào ngày 12 tháng 1 tại Đại học Thanh Hoa, một trong những cơ sở giáo dục đại học nổi tiếng nhất ở quốc gia Viễn Đông này. Theo giáo sư nổi tiếng thế giới Yan Xuetong, Trump, với tư cách là một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy, sẽ theo đuổi các chính sách bảo hộ sẽ có tác động lớn không chỉ đến quan hệ Mỹ-Trung mà còn đến toàn thế giới. và sẽ không còn nữa Trọng tâm sẽ là hợp tác, mà là an ninh kinh tế.
"Trong mọi trường hợp, ở cấp độ chính trị, tất nhiên, Trung Quốc vẫn sẵn sàng đối thoại." Điều này cũng sẽ được chứng minh tại lễ nhậm chức tổng thống, vì cho đến nay, buổi lễ luôn chỉ có sự tham dự của "duy nhất" đại sứ Trung Quốc tại Hoa Kỳ, nhưng bây giờ, Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Hàn Chính sẽ có mặt, cho thấy Trung Quốc vẫn cởi mở đối thoại và hợp tác với Hoa Kỳ. "Với Hoa Kỳ", đồng thời cũng có dấu hiệu cho thấy vào ngày 17 tháng 1, ba ngày trước lễ nhậm chức, Trump đã bắt đầu cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, và Họ thảo luận về hợp tác hòa bình trong tương lai.
Đối thủ nhưng được kết nối bởi nền kinh tế
Trong nhiều tháng, báo chí đã thảo luận về cách chính quyền mới của Trump, nơi có nhiều đảng viên Cộng hòa coi Trung Quốc là đối thủ chiến lược chính của Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump đã bắt đầu cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung vào năm 2018, nghĩa là dựa trên điều này, người ta dự kiến sẽ không có sự nới lỏng kinh tế giữa hai nước.
Donald Trump đã vận động tranh cử bằng tuyên bố sẽ áp thuế 60 phần trăm đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, nhưng sau khi đắc cử, ông chỉ nói về mức tăng 10 phần trăm. Câu hỏi đặt ra là liệu đây chỉ là phương pháp đàm phán của Trump - ông đưa ra một điều gì đó lớn trước rồi mới bắt đầu mặc cả - hay thực sự có những kế hoạch như vậy, điều này chắc chắn cũng không tốt cho các tập đoàn lớn của Mỹ:
Bảy mươi ba nghìn công ty Mỹ đã đầu tư 1,2 nghìn tỷ đô la vào Trung Quốc.
Apple chiếm 17% thị trường điện thoại di động Trung Quốc, mặc dù không có mặt tại Trung Quốc, nhưng 10% doanh thu của Meta đến từ quảng cáo từ các công ty Trung Quốc.
Tesla đã xây dựng một trong những nhà máy lớn nhất của mình tại Thượng Hải, dẫn đến doanh số bán xe Tesla kỷ lục tại Trung Quốc vào năm 2024. Trong khi 1,79 triệu xe được bán ra trên toàn cầu, thì gần 660.000 xe Tesla được bán ra tại Trung Quốc.
Có hơn bảy nghìn quán cà phê Starbucks trên khắp Trung Quốc, với hơn bảy trăm cửa hàng mới sẽ mở vào năm 2024.
KFC có hơn mười nghìn nhà hàng ở Trung Quốc, còn McDonald's có gần bảy nghìn nhà hàng.
Và chúng ta có thể tiếp tục nói về các công ty Mỹ mà thị trường Trung Quốc đóng vai trò rất quan trọng. Các công ty Mỹ tạo ra hàng trăm tỷ đô la lợi nhuận hàng năm tại thị trường Trung Quốc. Các công ty Mỹ này cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc tăng thuế quan của Hoa Kỳ.
Elon Musk, nhà sáng lập Tesla, cũng sẽ được trao một vị trí trong chính quyền Trump và ông có khoản đầu tư vào Trung Quốc và cho đến nay, tỷ phú công nghệ người Mỹ này vẫn có thái độ tích cực đối với quốc gia này.
Nhiều người có sức ảnh hưởng và chuyên gia trên các blog Trung Quốc hy vọng rằng Musk, với tư cách là một trong những người ủng hộ và cố vấn lớn nhất của Trump, sẽ có thể tác động đến các quyết định chống Trung Quốc. Chúng ta đã thấy một ví dụ về điều này vào tháng 12, khi một số người tin rằng những hạn chế mới đối với các khoản đầu tư của Trung Quốc đã bị loại khỏi dự luật tài trợ của chính phủ do ảnh hưởng của Elon Musk. Một số blog Trung Quốc đã gọi Musk là Kissinger mới. Nhưng tất nhiên, cũng có nhiều nhân vật chống Trung Quốc trong chính quyền Trump, bao gồm cả các cơ quan ngoại giao và an ninh quốc gia.
Trump có muốn tổ chức hội nghị Yalta không?
Những tuyên bố của Donald Trump về Greenland và Kênh đào Panama có thể mang lại góc nhìn khác về vấn đề Đài Loan. Giám đốc Trung tâm Á-Âu cho biết về vấn đề này rằng nếu sau khi nhậm chức, tổng thống Mỹ mới thực sự thực hiện các bước - thậm chí bằng vũ lực - để chiếm Greenland và giành lại Kênh đào Panama, thì ông có thể thay đổi đáng kể các hoạt động ngoại giao của thế giới, một cách giải thích hoàn toàn khác về vấn đề Đài Loan. Trung Quốc không có kế hoạch tấn công Đài Loan, nhưng sẵn sàng hành động chống lại hành động khiêu khích của Mỹ.
Khi được tờ báo của chúng tôi hỏi liệu Trung Quốc có thể tiếp tục tăng chi tiêu quân sự hay có hành động quyết liệt hơn ở Biển Đông hay không, chuyên gia này trả lời: Trung Quốc có thể sẽ tăng chi tiêu quân sự, như họ đã làm năm này qua năm khác, nhưng họ vẫn sẽ tụt hậu. Hoa Kỳ, nơi chi 3,5 phần trăm GDP cho chi tiêu quân sự, trong khi Trung Quốc chỉ chi 1,3 phần trăm.
Một trong những câu hỏi lớn nhất trong thời gian tới là chính quyền Trump sẽ làm gì với Nga.
Một số giả thuyết cho rằng Trump trước tiên sẽ cố gắng giành được sự ủng hộ của Nga để quay lại chính sách ngoại giao tam giác của Kissinger. Điều đó có nghĩa là Hoa Kỳ phải luôn có mối quan hệ tốt hơn với phía Nga hoặc Trung Quốc so với mối quan hệ giữa họ với nhau. Tuy nhiên, Nga đã nhiều lần ra hiệu với Trung Quốc rằng nước này sẽ không xa lánh Trung Quốc. Điều này tất nhiên là dễ hiểu khi hợp tác kinh tế và công nghệ giữa Trung Quốc và Nga đang ngày càng tăng lên. Hơn nữa, rõ ràng là Trung Quốc nằm cạnh Nga về mặt địa lý vì họ là hai quốc gia láng giềng.
Trump đã suy nghĩ về di sản của mình. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông đã tìm cách tạo ra các sự kiện lịch sử, ví dụ như cuộc gặp với Triều Tiên ở Singapore và Việt Nam.
Người ta thậm chí có thể hình dung rằng, được thúc đẩy bởi mong muốn giành giải Nobel Hòa bình, Trump sẽ sớm không chỉ có các cuộc hội đàm riêng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin, mà còn theo sáng kiến của Hoa Kỳ - tương tự như Hội nghị Yalta, nơi Roosevelt, Churchill và Stalin thảo luận về việc tổ chức lại thế giới sau khi Thế chiến II kết thúc – ba người ngồi lại để thảo luận về việc giải quyết các cuộc xung đột khác nhau và trật tự lại thế giới.
Báo chí Mỹ đã đưa tin rằng Trump đang chuẩn bị cho hoạt động ngoại giao tích cực. Theo thông tin từ tờ The Wall Street Journal (WSJ), Tổng thống Mỹ muốn gặp Chủ tịch Trung Quốc trong vòng một trăm ngày đầu tiên tại nhiệm. Tờ báo này hiểu rằng Donald Trump đã nói với các cố vấn của mình rằng ông muốn đến thăm Trung Quốc sau khi nhậm chức.
Donald Trump has made big promises, said big things, outlined big plans and made big demands. The world is now eagerly awaiting what his second term as US president will look like. What his presidency means for China could be decisive for the future of the world order.
We asked a China expert, former Consul General in Shanghai and director of the Eurasia Center, how US-China relations might develop after Donald Trump's inauguration, and what opportunities or threats Beijing might see in the new administration in Washington.
In Chinese, vi chi (危机) means crisis, danger and the second character is the character for opportunity. So, in every danger lies an opportunity, and from this perspective, it can be said that China exploits opportunities in every crisis and reacts to some events differently than we think in the West.
– the China expert explained.
In China, people are now speculating on every forum about how the US-China relationship will change, but there is still no unified answer, which also shows that it is very difficult to prepare for President Donald Trump's foreign policy, because - as seen in his first term - he behaves more like a businessman than a politician or diplomat.
The expert, who regularly visits China, also spoke about the roundtable discussion on the United States held on January 12 at Tsinghua University, one of the most famous higher education institutions in this Far Eastern country. According to world-renowned professor Yan Xuetong, Trump, as a populist leader, will pursue protectionist policies that will have a major impact not only on US-China relations but also on the whole world. and will no longer be the focus on cooperation, but on economic security.
"In any case, at the political level, of course, China is still open to dialogue." This will also be demonstrated at the presidential inauguration, because so far, the ceremony has always been attended by "only" the Chinese ambassador to the United States, but now, Vice President of the People's Republic of China Han Zheng will be present, showing that China is still open to dialogue and cooperation with the United States. "With the United States", there are also signs that on January 17, three days before the inauguration, Trump began a phone call with Chinese President Xi Jinping, and they discussed future peaceful cooperation.
Rivals but connected by the economy
For months, the press has been discussing how the new Trump administration, where many Republicans see China as the main strategic rival of the United States.
The Trump administration started the US-China trade war in 2018, which means that based on this, it is expected that there will be no economic easing between the two countries.
Donald Trump campaigned by declaring that he would impose a 60 percent tariff on all imports from China, but after being elected, he only talked about a 10 percent increase. The question is whether this is just Trump's negotiating method - he offers something big first and then starts bargaining - or whether there are really such plans, which certainly do not bode well for large US corporations:
Seventy-three thousand US companies have invested $ 1.2 trillion in China.
Apple accounts for 17% of the Chinese mobile phone market, and although it has no presence in China, 10% of Meta's revenue comes from advertising from Chinese companies.
Tesla has built one of its largest factories in Shanghai, leading to record Tesla car sales in China in 2024. While 1.79 million cars were sold globally, nearly 660,000 Tesla cars were sold in China.
There are more than seven thousand Starbucks cafes across China, with more than seven hundred new stores set to open by 2024.
KFC has more than ten thousand restaurants in China, while McDonald's has nearly seven thousand.
And we could go on and on about American companies for whom the Chinese market is very important. American companies generate hundreds of billions of dollars in annual profits in the Chinese market. These US companies could also be severely affected by the US tariff hike.
Elon Musk, the founder of Tesla, will also be given a position in the Trump administration and he has investments in China and so far the American tech billionaire has been positive towards the country.
Many influencers and experts on Chinese blogs hope that Musk, as one of Trump's biggest supporters and advisers, will be able to influence anti-China decisions. We saw an example of this in December, when some believed that new restrictions on Chinese investments were dropped from the government funding bill due to Elon Musk's influence. Some Chinese blogs have called Musk the new Kissinger. But of course, there are also many anti-China figures in the Trump administration, including in the diplomatic and national security agencies.
Does Trump want to hold the Yalta conference?
Donald Trump's statements about Greenland and the Panama Canal may provide a different perspective on the Taiwan issue. The director of the Eurasia Center said on this issue that if, after taking office, the new US president actually takes steps - even by force - to occupy Greenland and regain the Panama Canal, he could significantly change the world's diplomatic activities, a completely different interpretation of the Taiwan issue. China has no plans to attack Taiwan, but is ready to act against US provocations.
When asked by our newspaper whether China could continue to increase military spending or take more aggressive actions in the South China Sea, the expert replied: China will probably increase military spending, as it has done year after year, but it will still fall behind. The United States, which spends 3.5 percent of GDP on military spending, while China spends only 1.3 percent.
One of the biggest questions going forward is what the Trump administration will do with Russia.
Some theorize that Trump will first try to win Russia’s support to return to Kissinger’s triangular diplomacy. That means the United States should always have a better relationship with either Russia or China than it does with each other. However, Russia has repeatedly signaled to China that it will not alienate China. This is of course understandable given the growing economic and technological cooperation between China and Russia. Moreover, China is geographically adjacent to Russia, as they are neighbors.
Trump has been thinking about his legacy. In his first term, he sought to create historic events, such as the meetings with North Korea in Singapore and Vietnam.
One can even imagine that, motivated by the desire to win the Nobel Peace Prize, Trump will soon not only hold private talks with Chinese President Xi Jinping and Russian President Vladimir Putin, but also, at the initiative of the United States – similar to the Yalta Conference, where Roosevelt, Churchill and Stalin discussed the reorganization of the world after the end of World War II – the three of them will sit down to discuss resolving various conflicts and reordering the world.
The US press has reported that Trump is preparing for active diplomacy. According to information from The Wall Street Journal (WSJ), the US President wants to meet the Chinese President within the first hundred days of his term. The newspaper understands that Donald Trump has told his advisers that he wants to visit China after taking office.
