VN Ông Tổng hụt chân, cả triều run rẩy: Ngai vàng Ba Đình lung lay từ bậc thang

[Gibbs]

Ngày 2/9/2025, sau màn diễu binh nổ đùng đoàng ở Ba Đình, thiên hạ chưa kịp bàn tán về pháo hoa thì lại sốc khi thấy Tổng Bí thư Tô Lâm được vệ sĩ dìu như… ông cụ xuống bậc thang. Ảnh của Reuters bay đi khắp thế giới, ai cũng hỏi: “Ủa, ông Tổng còn đi nổi tới Đại hội 14 không vậy?”

Hà Nội thì im thin thít, chẳng công bố gì về sức khỏe. Nhưng cái dáng mệt mỏi ấy xuất hiện đúng lúc kinh tế thì ảm đạm, xã hội thì rối ren, chính trị thì nội bộ hằm hè. Đúng là nhạy cảm hơn cả mắm tôm để lâu.

Ông Tô từng hùng hồn hứa “mở kỷ nguyên mới, hội nhập văn minh”, nhưng thực tế thì trong lễ 2/9 chỉ thấy rặt quân Nga và vài đội hình độc đoán khác. Đại sứ phương Tây thì mất hút. Dân mạng cười khẩy: “Kỷ nguyên mới gì, ngó phát là biết quay xe về Nga – Tàu!”

Điều trớ trêu là, nếu sức khỏe ông Lâm thật sự lung lay, thì ngay lập tức các phe sẽ lao vào như hổ vồ mồi. Phe công an, phe quân đội, phe Bắc Kinh, ai cũng rình. Thiếu một ông “giữ roi sắt”, thế nào cũng loạn như chợ Đồng Xuân.

Thêm thắt kịch tính: Thủ tướng Phạm Minh Chính với Chủ tịch nước Lương Cường vừa nối đuôi nhau sang Bắc Kinh. Dư luận bảo, chắc đi “trình diện” và kiếm bùa hộ mệnh từ Thiên triều. Bởi lẽ, một ông thì quen thói uốn mình giữ ghế, còn một ông thì đại diện quân đội – vốn chẳng ưa gì công an độc quyền.

Chuyện này gợi lại hồi Đại hội 12, khi Ba Dũng tưởng chắc suất, ai ngờ Trung Nam Hải gật đầu cái rụp, ông Trọng thắng lớn. Lịch sử có khi lại lặp lại, chỉ khác nhân vật.

Tóm lại, từ một cú hụt chân xuống bậc thang, dư luận thổi lên thành cả ván cờ chính trị. Ông Tô Lâm giờ không chỉ phải giữ sức khỏe, mà còn phải giữ cả ngai vàng trước đám đồng chí đang “mài dao dưới gầm bàn”.

******

Ngày 31/8, Chủ tịch nước Lương Cường ký quyết định trao Huân chương Quân công hạng Nhất cho 8 tướng lĩnh quân đội. Nào là Đại tướng Phan Văn Giang, Đại tướng Trịnh Văn Quyết, cộng thêm một loạt Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.

Nghe thì tưởng đơn thuần là “vinh danh công lao”, nhưng thiên hạ đọc ra ngay: đây là màn “tặng huân chương để giữ chỗ”, nhắn với phe Công an rằng Quân đội không dễ bị lấn át đâu.

Chỉ ít ngày trước, chính ông Cường cũng đi trao huân chương cho mấy vị bên Công an. Thế là giờ nhìn y như cảnh triều đình “phát quà” đều cả hai bên, để phe nào cũng tạm vui, khỏi xô ghế trước Đại hội 14.

Mấy tháng nay, Tô Lâm tung quân công an phong tướng ầm ầm, cài người vào từng ngóc ngách, biến Bộ Công an thành một thứ “đại siêu thị quyền lực” vừa bán vừa kiểm soát. Nhưng Quân đội cũng đâu chịu kém. Một cú phát huân chương tập thể, chẳng khác gì tuyên bố: “Bộ quốc phòng vẫn còn nguyên đây nhé, đừng tưởng dễ ăn hiếp”.

Tin bên lề còn râm ran: Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc sắp leo ghế Tổng Tham mưu trưởng, còn Đại tướng Nguyễn Tân Cương thì lên Bộ trưởng Quốc phòng. Nghĩa là bên Quân đội đang dựng sẵn cả bộ khung, chuẩn bị cho ván cờ lâu dài.

Nhìn tổng thể, đây chẳng khác nào một cuộc thi “ai trao huân chương nhanh hơn” giữa Công an và Quân đội. Một bên lo kiểm soát dư luận, một bên lo phô diễn sự đồng thuận. Dân thì ngồi xem như coi xiếc: bên nào cũng giơ cao biểu ngữ “trung thành tuyệt đối” – mà thật ra là trung thành với… chiếc ghế.

Các nhà quan sát quốc tế thì phán: giai đoạn này là nước rút, nhạy cảm, Đại hội 14 tới đây chẳng khác gì trận chung kết World Cup quyền lực. Công an hay Quân đội thắng thế thì sẽ định hình cục diện chính trị nhiều năm sau.

Nhưng có một điều chắc chắn: chẳng bên nào chịu làm “kẻ thua cuộc”. Huân chương có thể sáng loáng, nhưng ván cờ quyền lực thì vẫn lắm dao găm giấu sau lưng.

******

Người ta đồn đến 90% khả năng Đại tướng Phan Văn Giang sẽ ôm trọn ghế Chủ tịch nước. Nhưng khổ nỗi, cái ghế ấy lâu nay vẫn bị gọi là “ngai vàng hữu danh vô thực”. Cứ như đóng vai chính trong phim, nhưng thoại thì chỉ có… ba chữ “xin cảm ơn”.

Trong cuộc chơi giành từng miếng, ông Giang buộc phải rời ghế Bộ trưởng Quốc phòng để chen chân vào Tứ Trụ. Nhưng vừa ngồi chưa ấm chỗ, ông lại lo lắng: “lính của mình ai giữ Bộ trưởng thay ta?”. Đàn em thì có, nhưng phía sau đã thấy bóng Hưng Yên của Tô Lâm thò tay cắm tướng Nguyễn Hồng Thái vào ghế Tổng Tham mưu trưởng. Xem như mất căn cứ hậu phương, ngồi ghế Chủ tịch nước mà lưng chẳng có chỗ dựa.

Lịch sử còn trêu ngươi hơn: chỉ trong một nhiệm kỳ, đã có tới bốn ông Chủ tịch nước “rụng” liên tiếp. Ghế này rõ ràng chẳng khác gì… ghế xoay văn phòng: ngồi xoay xoay tí thì có người lôi đi mất.

Hưng Yên giờ như cái lưới giăng khắp Bộ Quốc phòng, Phan Văn Giang muốn xây dựng “đế chế” riêng thì khó y như lính tập bắn súng mà không có đạn. Đằng nào thì triều đình Ba Đình cũng rộn ràng hơn cả chợ Tết – cứ phe này lên thì phe kia xếp hàng chờ xuống.


*****

Nguyễn Thanh Nghị bị “đẩy” khỏi Sài Gòn để nhường ghế cho Trần Lưu Quang. Thông điệp thì quá rõ: Ba Dũng dù từng là “anh đại” một thời, nhưng với Tô Lâm thì vẫn chỉ là… ông chú hàng xóm. Quyền lực giờ nằm hết trong tay Hưng Yên, còn “gia tộc Kiên Giang” chỉ còn uy chứ không còn quyền.

Ngồi ở cái ghế Trưởng ban Chính sách Chiến lược Trung ương, ông Nghị giờ chẳng khác nào chim cảnh trong lồng son do chính Tô Lâm khóa cửa. Chim thì vẫn hót, nhưng chẳng bay đi đâu được.

Con đường của ông Nghị nhìn hao hao giống Võ Văn Thưởng trước đây: ngồi chờ Tô Lâm hạ Trần Cẩm Tú rồi mới có cửa nhảy vào. Nhưng muốn được như vậy thì còn phải vừa may mắn, vừa được Tô Lâm… rảnh tay không cần ghế đó cho đàn em Hưng Yên.

Ông Ba Dũng thì 75 tuổi rồi, lẽ ra ngồi uống trà, ăn cá đồng. Nhưng không, vẫn phải vác thân già ra giang hồ, lo tranh đấu ghế cho con. Mà tiếc thay, cái ghế Trưởng ban này chẳng giúp Nghị dựng được “hệ sinh thái quyền lực”, vì muốn có hệ sinh thái thì phải làm vua một cõi kiểu Bí thư Sài Gòn hay Bí thư Hà Nội.

Tô Lâm thì vẫn tỉnh rụi: “có tình nghĩa cũng được, nhưng quyền lực vẫn để cho người nhà Hưng Yên”. Ba Dũng muốn xin xỏ thì cũng chỉ trong giới hạn, miễn là không đụng tới cái gì “ngon” của Tô Lâm.

Nói gọn lại: phe Ba Dũng giờ chỉ còn cách bám víu, chờ thời. Nhưng thời gian thì không đợi ai, uy tín rồi cũng hao mòn như… sức khỏe. Còn Tô Lâm thì cứ vun đắp hệ sinh thái riêng, tham vọng quyền lực thì không giới hạn.

Có lẽ tía con nhà Ba Dũng nên tính đường khác, bớt phụ thuộc vào Hưng Yên. Không thì mãi mãi chỉ làm “chim cảnh hót cho vui”, chứ chẳng bao giờ được tung cánh bay xa.

*****

Ngày 30/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký quyết định điều ông Lê Hoài Trung từ Văn phòng Trung ương Đảng về Bộ Ngoại giao, giữ ghế “quyền Bộ trưởng”. Nói nghe như thay ca trực hành chính, nhưng thật ra lại giống cảnh đổi tướng ngay trên bàn cờ quyền lực.

Ông Trung thay cho ông Bùi Thanh Sơn – người vừa làm Phó Thủ tướng, vừa kiêm Bộ trưởng suốt một năm. Nói cho dễ hiểu: ông Sơn như anh shipper chạy hai app một lúc, giờ thì app Ngoại giao bị thu hồi.

Giới quan sát thì bảo đây là dấu ấn của Tô Lâm: dọn bớt mấy nhân sự “khó bảo”, đưa người mình thân vào. Đặc biệt, Bộ Ngoại giao vốn được coi là “sân sau” của cố TBT Trọng, nên việc đổi người lúc này chẳng khác nào rút cọc, dọn sân.

Đồn rằng ông Sơn từng khó chịu khi Tô Lâm tự ý alo trực tiếp với Donald Trump mà không cần Bộ Ngoại giao nhắc bài. Lấn sân thế thì bảo sao không mất ghế.

Ông Trung trở lại Bộ Ngoại giao coi như động tác “bịt lỗ hổng”, đồng thời thể hiện luôn rằng: ai không cùng gu, xin mời ra rìa. Nhân sự phe Trọng suy yếu, phe Quân đội cũng hụt hơi, giờ chỉ còn phe Công an hùng hổ như… xe tăng chạy số 1.

Trong khi đó, ghế Chủ tịch nước thì được đồn là có thể lọt vào tay bà Nguyễn Thị Ánh Xuân, thay vì để tướng Phan Văn Giang chen chân. Nghĩa là phe Quân đội đang mất dần đất diễn.

Bàn cờ chính trị bây giờ trông rõ ràng hơn. Quân đội lùi, phe Trọng tắt tiếng, còn phe Công an của Tô Lâm thì gom hết “hàng nóng” vào tay. Các vị trí then chốt lần lượt xếp kín, giống hệt cảnh dọn sẵn bàn tiệc, khách mời khác chỉ còn việc… ngồi ké.

*****
Nắm Bộ Công an thì Tô Lâm đã biến Hưng Yên thành “căn cứ địa”, còn Ban Bí thư thì mới dọn dẹp gần xong, coi như đã rơi vào tay phe Hưng Yên. Chỉ còn Bộ Quốc phòng là miếng xương khó gặm.

Phan Văn Giang đang ngồi ghế Bộ trưởng, mà ghế này đâu phải muốn cướp là cướp. Tô Lâm tung ra ba phương án:

Phương án 1: Đẩy Hoàng Xuân Chiến lên làm Bộ trưởng. Nhưng tướng Chiến bị đánh giá “yếu tay”, không ai tin tưởng. Kết quả: rớt.

Phương án 2: Lăng-xê Nguyễn Hồng Thái từ Quân khu 1 về Bộ. Nhưng về quá trễ, mới lên Thượng tướng, chưa đủ lực so với Nguyễn Tân Cương. Tuy vậy, cuối cùng vẫn cơ cấu được Thái vào ghế Tổng tham mưu trưởng. Xem như tuy không thắng lớn, nhưng cũng chiếm được nửa sân.

Phương án 3: Đầu tư dài hạn cho Trịnh Văn Quyết. Ông này đồng hương Hải Hưng với Tô Lâm, lại đang nắm Tổng cục Chính trị. Tô Lâm kéo Quyết vào Ban Bí thư, thăng lên Đại tướng. Vậy là từ lính “hạng nhẹ”, Quyết thành đấu thủ ngang cơ Nguyễn Tân Cương.

Sau hội nghị, kết quả: Nguyễn Tân Cương làm Bộ trưởng, Trịnh Văn Quyết được sắp sang ghế Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra. Bộ trưởng thì tuột mất, nhưng Tô Lâm không coi là thua, vì vẫn cài được người ở chỗ hiểm.

Tính ra, Tô Lâm tuy chưa vồ được cái ghế Bộ trưởng ngay, nhưng đã kịp trồng cây con trong Bộ Quốc phòng. Nguyễn Hồng Thái ngồi Tổng tham mưu trưởng, Trịnh Văn Quyết thành Đại tướng… Cứ thế nuôi quân, chờ ngày “thu hoạch”.

Tóm lại: Tô Lâm chơi cờ kiểu không vội. Thua một ván, nhưng cắm sẵn hai ba quân chờ nước sau. Bộ Quốc phòng bây giờ chưa là “sân Hưng Yên”, nhưng sớm muộn gì cũng mọc… nhãn lồng đầy vườn.
*****
Ngày 31/8, ông Phạm Minh Chính khăn gói sang Trung Quốc. Trên báo thì gọi là “gặp gỡ tập đoàn kinh tế lớn”, nhưng dân thì xì xào: “đi chầu hay đi cầu viện đây?”.

Chưa kịp hạ cánh, đến chiều 2/9 ông Lương Cường – Chủ tịch nước – cũng nối gót, vừa mừng xong Quốc khánh ở Ba Đình đã vội bay Bắc Kinh để dự lễ chiến thắng phát xít… của người ta. Hóa ra, lịch sử nước ngoài còn quan trọng hơn cả lịch sử nước mình.

Dư luận lại nhớ ngay cảnh năm ngoái: ông Vương Đình Huệ cũng từng “lên đường cầu cứu” Bắc Kinh. Kết quả, vừa về tới Nội Bài thì Tô Lâm bắt ngay “tay hòm chìa khóa” Phạm Thái Hà. Thế là vài tháng sau ông Huệ… rớt đài. Một ván cờ rất nhanh gọn.

Giờ thì tới lượt ông Lương Cường, bị loại khỏi danh sách Bộ Chính trị từ mấy hội nghị trước, gần như hết cơ hội trụ lại. Ngồi trên ghế Chủ tịch nước mà dưới chân thì “tróc gốc”, vì Tổng cục Chính trị đã rơi vào tay tướng Trịnh Văn Quyết – đồng minh của Tô Lâm.

Thực tế, Bắc Kinh cũng chẳng mặn mà cứu ai. Ai trong Tứ trụ mà chẳng ngả về Bắc Kinh. Tập Cận Bình dư người để lựa, đâu cần cứu từng vị trí rớt đài. “Đi chầu” cũng chỉ thêm cảnh chen chúc trong phòng chờ mà thôi.

Phạm Minh Chính thì đang bám phao, hy vọng Bắc Kinh chìa tay để con tàu không lật. Còn Lương Cường thì giống Vương Đình Huệ: đi khi mọi thứ đã muộn, phao thủng mất rồi.

Điểm chung là: ở Ba Đình, hễ sắp rụng thì lại vội vã bay sang Bắc Kinh. Dân thì gọi đó là “đi chầu”, nghe vừa buồn cười vừa chua chát.

Thoát Trung chính trị để tự đứng vững? Xin lỗi, với Đảng thì chuyện ấy chỉ có trong… phim viễn tưởng.


*****

Trong khi Hà Nội rộn ràng pháo hoa, loa phóng thanh và diễu binh trên bộ, dưới nước, trên trời… thì ngoài khơi, hàng chục tàu cá Trung Quốc đang rầm rập kéo vào vùng biển Việt Nam như đi… du lịch trọn gói.

Phía Việt Nam đưa ra “đội hình siêu mạnh”: đúng một chiếc tàu Kiểm ngư 304 lẻ loi theo dõi. Khác gì cảnh cả chục xe tăng đang hò hét, còn bên ta phái đúng một chú xe đạp mini chạy vòng vòng giữ chỗ.

Dân tình cười chua chát: “Trong khi diễu binh phô diễn hùng mạnh ngoài Hà Nội, thì biển nhà lại thành nơi khách Trung Quốc muốn ghé thì ghé. Bộ đội thì gồng mình diễn tập, còn ngư dân thì lo mất cá thật”.

Trớ trêu hơn, sự kiện lại trùng đúng lúc hai ông tứ trụ vừa khăn gói sang Bắc Kinh. Thế là người ta đồn: chắc Bắc Kinh thử phản ứng, xem Hà Nội có dám mở miệng hay vẫn cắm cúi… làm lễ bạn bè hữu nghị.

Nếu cứ im lặng hoài, thì nguy cơ là mất luôn lợi thế pháp lý về EEZ, còn trên mạng xã hội thì đã mất sạch niềm tin. Người ta hỏi thẳng: đây là “kiềm chế khéo léo” hay là “ngậm bồ hòn chờ chỉ thị”?

Kết quả: trong khi Quốc khánh trên bờ rực rỡ, Quốc khánh dưới biển thì lặng lẽ trôi… theo đoàn tàu cá Trung Quốc.

Cứ yên chí... nhậu. Chuyện của chúng nó thì để chúng lo. Có lỡ chết đứa nào thì đứa khác lên thôi. Dù chúng có chém giết, hạ độc nhau thì cũng chẳng ăn nhậu gì tới mình. Kệ mẹ chúng nó; còn mình cứ tà tà nhậu nhẹt, bố láo toét "chuyện đời" thêm chừng... 50 năm nữa. Mẹ kiếp.