Ngày càng nhiều người mắc ung thư thận, chỉ 30% được chẩn đoán sớm: Đừng bỏ qua 5 triệu chứng này

[goodidea]

Tỷ lệ mắc bệnh ung thư thận đang tăng đều qua từng năm, thế nhưng chỉ chưa đến 30% trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn sớm.

Điều này khiến ung thư thận trở thành một “sát thủ thầm lặng” mà nhiều người không hay biết. Bạn có biết rằng trong nhóm các bệnh ung thư hệ tiết niệu, ung thư thận đứng thứ ba, chỉ sau ung thư tuyến tiền liệt và bàng quang?

Theo số liệu mới nhất, mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng 400.000 ca mắc mới. Đáng báo động là có tới 30–50% bệnh nhân ung thư thận không hề có triệu chứng gì trong giai đoạn đầu, chỉ tình cờ phát hiện qua khám sức khỏe hoặc kiểm tra bệnh lý khác.


Ung thư thận là gì? Vì sao nó dễ bị bỏ qua?
Ung thư thận, tên đầy đủ là ung thư biểu mô tế bào thận, là khối u ác tính phát sinh từ các tế bào nhu mô thận. Loại phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào sáng, chiếm khoảng 70–80% tổng số ca. Bệnh thường gặp ở người từ 50 đến 70 tuổi, với tỷ lệ nam giới mắc bệnh gấp đôi nữ giới.

Do thận nằm sâu trong ổ bụng, khối u thường phát triển âm thầm, nên các triệu chứng sớm rất mờ nhạt. Tuy nhiên, theo thời gian, cơ thể có thể phát ra những tín hiệu cảnh báo như sau:

5 dấu hiệu bạn không nên bỏ qua
- Tiểu ra máu: Là dấu hiệu sớm phổ biến nhất, thường không đau, xuất hiện gián đoạn, máu có thể có màu hồng nhạt đến đỏ tươi. Khi cục máu đông làm tắc niệu quản, người bệnh có thể đau dữ dội như đau quặn thận.

- Đau âm ỉ vùng thắt lưng: Khoảng 20% bệnh nhân cảm thấy đau lưng âm ỉ kéo dài do khối u kéo căng bao thận hoặc xâm lấn mô lân cận.

- Sờ thấy khối ở bụng: Khi khối u lớn, có thể sờ thấy dưới hạ sườn và di động theo nhịp thở.

- Hội chứng cận ung thư: Ung thư thận có thể tiết ra các chất giống hormone, gây sốt, cao huyết áp, thiếu máu, sụt cân và tăng canxi máu.

- Triệu chứng di căn: Nếu bệnh đã di căn, người bệnh có thể ho, ho ra máu, đau đầu, đau xương tùy theo vị trí tổn thương.

Những biểu hiện bất thường cũng có thể liên quan đến ung thư thận

- Giãn tĩnh mạch tinh hoàn không biến mất khi nằm: Có thể gợi ý khối u thận xâm lấn vào tĩnh mạch thận hay tĩnh mạch chủ dưới.

- Tốc độ lắng máu tăng không rõ nguyên nhân: Khoảng 50-70% bệnh nhân ung thư thận có tốc độ lắng máu tăng từ sớm.

- Tăng hồng cầu không rõ lý do: Do khối u kích thích tăng tiết erythropoietin, hormone kích thích sản xuất hồng cầu, khiến máu đặc hơn.

Vì sao bạn có thể bị ung thư thận? Những yếu tố nguy cơ thường bị bỏ qua

- Hút thuốc lá: Là yếu tố nguy cơ hàng đầu và có thể phòng tránh. Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư thận gấp đôi so với người không hút.

- Béo phì và cao huyết áp: Béo phì làm tăng nguy cơ lên 30–50%, cao huyết áp tăng 20%. Nguyên nhân có thể liên quan đến rối loạn chuyển hóa, tăng áp cầu thận, kháng insulin.

- Tiếp xúc nghề nghiệp: Những người làm việc trong ngành tiếp xúc lâu dài với amiăng, cadmium hay benzen có nguy cơ cao hơn.

- Yếu tố di truyền: Khoảng 5% bệnh nhân có tiền sử gia đình. Một số hội chứng di truyền như VHL (Von Hippel-Lindau) có liên quan chặt chẽ đến ung thư thận, thường phát hiện từ khi còn trẻ.

- Tiền sử bệnh lý hoặc dùng thuốc kéo dài: Người mắc bệnh thận mạn tính hoặc sử dụng thuốc giảm đau như aspirin trong thời gian dài cũng có nguy cơ cao hơn.

Làm sao phát hiện sớm ung thư thận?
- Siêu âm - tuyến phòng thủ đầu tiên: Là phương pháp sàng lọc đơn giản, không xâm lấn, chi phí thấp. Có thể phát hiện khối u từ 1-2 cm. Khuyến cáo người trên 50 tuổi nên làm siêu âm hệ tiết niệu mỗi năm.

- CT hoặc MRI - tiêu chuẩn vàng: CT tăng cường vùng bụng là phương pháp chủ lực để đánh giá kích thước, vị trí và mức độ xâm lấn của khối u. MRI thích hợp hơn khi nghi ngờ ung thư có huyết khối trong tĩnh mạch thận.

- Sinh thiết - để chẩn đoán chắc chắn: Nếu hình ảnh không đủ rõ, sinh thiết bằng kim có thể giúp xác định chính xác loại tế bào ung thư.

- Kiểm tra toàn thân - loại trừ di căn: Sau khi chẩn đoán xác định, cần chụp CT ngực, xạ hình xương hoặc PET-CT để xem có di căn xa hay không nhằm lập kế hoạch điều trị hợp lý.

VietBF@ sưu tập