Vụ bán lại WhatsApp cho mạng xă hội Facebook với mức giá 19 tỷ USD chắc chắn sẽ đưa hai nhà đồng sáng lập của ứng dụng nhắn tin di động này trở thành những tỷ phú mới nhất trong làng công nghệ.
Theo hăng tin tài chính Bloomberg, câu chuyện tưởng như “thần kỳ” này bắt đầu ở Yahoo! cách đây mấy năm…
Khi đó, Jan Koum, một kỹ sư của Yahoo! cảm thấy “vỡ mộng” với việc các công ty Internet lúc nào cũng chăm chăm t́m kiếm cách thêm quảng cáo. Năm 2007, Koum cùng với một kỹ sư khác của Yahoo! là Brian Acton thôi việc ở công ty này. Đến năm 2009, họ cùng nhau thành lập một công ty quyết tâm nói “không” với quảng cáo, và WhatsApp ra đời.

Jan Koum và Brian Acton, những người đồng sáng lập WhatsApp
Chiến lược tránh xa quảng cáo cho phép Koum và Acton tập trung vào việc phát triển một ứng dụng tin nhắn dễ sử dụng, thay v́ phải t́m ra những cách thức mới để thu thập thông tin của người sử dụng cho các mục đích quảng cáo.
“Chẳng ai hứng thú với việc mỗi sáng thức dậy lại nh́n thấy thêm quảng cáo, chẳng ai thích mỗi tối đi ngủ lại phải nghĩ đến những quảng cáo mà họ sẽ nh́n thấy vào sáng mai”, Koum viết trong một bài viết trên trang cá nhân vào năm 2012.
“Không quảng cáo! Không tṛ chơi!”, anh tuyên bố cách làm của ḿnh.
Cách làm này đă đem lại kết quả. WhatsApp đạt được con số 450 triệu người sử dụng hàng tháng, nhiều gấp đôi mạng xă hội tiểu blog Twitter nơi có hàng tỷ tin nhắn được gửi đi mỗi ngày. Và ngày 19/1, Facebook đă chi tổng cộng 19 tỷ USD để mua lại công ty mới 5 năm tuổi WhatsApp.
Trong thương vụ này, mạng xă hội lớn nhất hành tinh sẽ trả 4 tỷ USD bằng tiền mặt và 12 tỷ USD bằng cổ phiếu Facebook. Ngoài ra, Facebook c̣n “hào phóng” trả cho nhóm tác giả What’sApp 3 tỷ USD bằng cổ phiếu bị hạn chế bán ra trong ṿng 4 năm tới.
Vụ thâu tóm WhatsApp là thương vụ lớn nhất trong lĩnh vực Internet kể từ vụ Time Warner mua lại AOL với giá 124 tỷ USD vào năm 2001. Giá trị “khủng” của thương vụ gần như chắc chắn sẽ đưa Koum và Acton trở thành tỷ phú.
Đối với Koum, 38 tuổi, may mắn này hoàn toàn trái ngược với tuổi thơ của anh. Thời Koum c̣n là một thiếu niên, gia đ́nh anh phải sống nhờ vào tem phiếu thực phẩm sau khi nhập cư từ Ukraine vào Mỹ. Chính những kỷ niệm khi c̣n sống ở một vùng thôn quê Ukraine nơi các đường dây điện thoại thường bị nghe lén đă khiến Koum nhận thấy tầm quan trọng của sự riêng tư.
Bởi thế, tác giả của WhatsApp không để ứng dụng này thu thập thông tin của người sử dụng như tên tuổi, giới tính, địa chỉ… Thay vào đó, người sử dụng được dùng ứng dụng này sau khi số điện thoại của họ được chứng minh là có thật.
Cả Koum và Acton đều có những kư ức về lần sụp đổ đầu tiên của bong bóng dot-com. Acton, 42 tuổi, lớn lên ở Michigan, Mỹ, là nhân viên thứ 44 tại Yahoo!. Anh từng làm trong bộ phận quảng cáo, mua sắm và dịch vụ lữ hành của “đế chế” Internet này. Anh đă đầu tư trong thời gian bong bóng dot-com ph́nh to và thua lỗ hàng triệu USD khi thị trường lao dốc sau đó.
Chính Acton là người đă tuyển Koum vào Yahoo! làm việc với tư cách một cố vấn. Hai người nhanh chóng trở nên thân thiết, mời nhau tới nhà chơi và cùng đi trượt tuyết. Sau khi rời khỏi Yahoo!, Acton nói trên Twitter rằng anh muốn xin việc vào Facebook vào năm 2009 nhưng không được nhận.
Không lâu sau trong năm đó, Acton và Koum lập nên WhatsApp với ư tưởng người sử dụng điện thoại thông minh (smartphone) có thể gửi tin nhắn dễ dàng cho nhau mà không gây phát sinh phí phải trả cho các nhà mạng. Dịch vụ này miễn phí trong năm đầu tiên, sau đó áp mức phí 0,99 USD/năm sau đó.
WhatsApp hoàn toàn không đưa quảng cáo vào dịch vụ của ḿnh và cũng không tuyển người phụ trách quan hệ công chúng (PR). Thay vào đó, dịch vụ này phát triển hoàn toàn dựa trên sự truyền miệng của người sử dụng và trở nên phổ biến đối với người dùng là bạn bè và người thân liên lạc “xuyên” quốc gia, nhất là ở châu Âu, v́ giúp tiết kiệm phí điện thoại.
Acton và Koum có lối sống rất kín đáo. Họ thậm chí c̣n không treo biển bên ngoài văn pḥng của WhatsApp ở Moutainview.
Chiến lược không quảng cáo mà WhatsApp theo đuổi trái ngược với những nỗ lực kiếm tiền từ quảng cáo trên điện thoại di động của Facebook. Tuy nhiên, sau khi vụ thâu tóm được công bố, Koum tuyên bố trên website riêng của WhatsApp là ứng dụng này sẽ tồn tại và hoạt động độc lập.
“Sẽ không có sự hợp tác nào giữa WhatsApp và Facebook, nếu chúng tôi phải thỏa hiệp những nguyên tắc cốt lơi mang tính định nghĩa với công ty, tầm nh́n và sản phẩm của ḿnh”, Koum nói.