NGUYÊN VẸN KƯ ƯC ĐẸP! + Mặc Dù Đă 5 Chục 5 Trôi Qua Nhưng Kư Ức Người Lính Dù VNCH Vẫn C̣n In Dấu Măi Trong Ḷng Người Miền Bắc, Giữa Thủ Đô Hà Nội, 23 Tháng Tư năm 2025
NGUYÊN VẸN KƯ ƯC ĐẸP! + Mặc Dù Đă 5 Chục 5 Trôi Qua Nhưng Kư Ức Người Lính Dù VNCH Vẫn C̣n In Dấu Măi Trong Ḷng Người Miền Bắc, Giữa Thủ Đô Hà Nội, 23 Tháng Tư năm 2025,; pic.twitter.com/VFcgdlEnIB
Trong ngôn ngữ Việt hay sử dụng thành ngữ, phương ngữ … ngắn gọn, hàm súc, có tính h́nh tượng, tính biểu cảm cao. Thành ngữ là một tập hợp từ cố định đă quen dùng mà nghĩa thường không thể giải thích đơn giản bằng nghĩa của các từ cấu tạo nên nó. Thành ngữ ra đời thường gắn liền với một sự việc cụ thể, tạo ra ấn tượng mạnh. Thành ngữ chỉ là văn nói trong dân gian, văn học; không dùng trong văn bản quy phạm pháp luật (trừ khi đă được định nghĩa nội hàm).
Bài viết này về thành ngữ “đồ 3 que”: Hoàn cảnh ra đời, ư nghĩa sử dụng.
1) Hoàn cảnh ra đời
Chuyện là, có mấy anh trên núi xuống phố nhưng phải ở tập trung trong trại. Một hôm được Trại chủ cho ra ngoài chơi. Theo quy định hồi đó, một nhóm ra ngoài phải ba người đi cùng với nhau.
Lần đầu vào phương nam nóng bức, thấy người ta ngồi trong quán ngậm cái ǵ đó có vẻ khoan khoái lắm. Nhóm người này không hiểu họ làm ǵ.
Phần th́ nắng nóng, phần th́ đói bụng, phần th́ khát nước. Cả nhóm họp cấp tốc, bàn với nhau lấy ư kiến tập thể, rồi cùng vào chỗ đó xem sao.
Cả nhóm vào xem, thấy tấm bảng ghi: Nào là CAFÉ, nào là SINH TỐ, nào là KEM, … có ghi số tiền bên cạnh, cuối cùng là TRÀ ĐÁ MIỄN PHÍ.
Cả nhóm lại họp bàn với nhau: CAFÉ là tiếng Tây, không hiểu, SINH TỐ là từ quá lạ; khái niệm TRÀ ĐÁ MIỄN PHÍ: “Trà” th́ biết, nhưng “đá, phí” để làm ǵ cũng không hiểu, với tinh thần cảnh giác, họ bỏ qua món này.
Cháu phục vụ đứng chờ. Cả nhóm quay lại xem món áp cuối là KEM. Họ cũng không biết là ǵ, nhưng thấy tiền ít nhất. Nên biểu quyết tập thể: Mua.
Người lớn nhất trong nhóm gọi: Này, kem.
Cháu phục vụ hỏi: Dạ, kem cây hay kem ly?
Cả nhóm lại bàn với nhau: LY là ǵ, không ai hiểu. Nhưng CÂY th́ biết, v́ lúc ở quê nhà họ đă từng nghe phong trào trồng cây.
Người lớn nhất trong nhóm nói: Kem cây.
***
Một lúc sau, cháu phục vụ đem ra ba cây kem. Nh́n xung quanh thấy người ta cầm lên cho vào mồm. Cả nhóm cũng cầm lên đưa vào mồm cắn miếng to. Vừa cắn cái là họ giật ḿnh, bởi một cảm giác tê, buốt răng, thấu tận óc.
Nh́n kỹ lại xung quanh lần nữa, họ đưa nhẹ vào mồm, mút từng chút, từng chút, cảm nhận vị ngọt, cảm giác mát lạnh, tê tê một cách khoan khoái, kiêu hănh là được mút kem, kiêu hănh như là người khai phá, chiến thắng.
Nghe tiếng kẻng báo tập trung, cả nhóm vội về, nhưng mỗi người cũng cố mua thêm một cây kem, lấy giấy báo trong người ra, gói lại cẩn thận. Rồi chạy nhanh về trại.
Về đến trại, từng người vào pḥng chào Trại chủ báo cáo và tặng cây kem, nhưng không gặp, họ để cây kem trên bàn rồi ra ngoài.
***
Vào đầu giờ chiều, kẻng báo động vang lên. Tất cả mọi người đang nghỉ trưa bị tập trung ra sân.
Nghe thông báo: Có kẻ lạ đột nhập vào pḥng Trại chủ, với ư đồ ám sát, may là Trại chủ không có mặt, chúng chỉ để lại biểu tượng để hăm dọa, khủng bố. Trại chủ yêu cầu mọi người nâng cao tinh thần cảnh giác, sẵn sàng đấu nhau.
Trại chủ gọi từng nhóm người lên điều tra.
Đến nhóm được ra ngoài, họ vào lấm la lấm lét không biết ở trại đă xảy ra chuyện ǵ.
Trại chủ chỉ tay lên bàn, nói: Chúng mầy xem đi, rồi nâng cao tinh thần cảnh giác.
Cả nhóm đến gần, hỏi: Trại chủ thấy có ngon không ạ?
Trại chủ đập bàn, quát: Cái ǵ, chúng mầy có hiểu ba cái que này nghĩa là ǵ không?
Cả nhóm, từng người kể cho Trại chủ nghe chi tiết về món kem. Trại chủ không tin, bắt từng người ngồi riêng viết kiểm điểm. Cuối cùng Trại chủ cho một người dẫn nhóm khác ra mua về để kiểm tra. Trại chủ xem, mút thử, rồi ăn thật thấy ngon quá.
2) “đồ 3 que” ra đời và ư nghĩa
Vụ việc theo thời gian cũng qua, thành chuyện đùa trong nội bộ. Tuy nhiên, từ đó có từ “ba que” và thành ngữ “đồ ba que” hay sử dụng, để mô tả cảm xúc tức tối, hèn kém v́ ngu xuẩn đột nhiên thành chiến thắng, thụ hưởng sản phẩm “ba que”.
C̣n về nghĩa bóng, hàm ư sản phẩm từ “ba que” th́ rất ngon; nhưng tàn dư từ “ba que” là ba cái que rất xấu xa, giá trị thấp kém nên phải hạ nhục, hạ gục bằng câu “đồ ba que”. Do đó mặc dù “chê ba que, đồ ba que”, nhưng vẫn rất khoái sử dụng sản phẩm “ba que” là hoàn toàn b́nh thường.
Người bắc gọi là QUE, người nam gọi là CÂY.
Từng gia đ́nh người Việt đều có bàn thờ gia tiên. Trên đó có một hoặc ba lư nhang (hương), nếu đốt một cây cắm trên một cái lư th́ cũng là “ba cây/ ba que” trên ba cái lư; nếu đốt ba cây cắm trên một lư hương th́ cũng là “ba cây / ba que” (xem h́nh 2).
Như vậy, “ba que, đồ ba que” từ câu chuyện về ba cái que kem, bắt đầu là một chuyện vui, chọc nhau chứ không hề xúc phạm.
C̣n ai có ư xúc phạm người khác với thái độ miệt thị bằng thành ngữ ĐỒ BA QUE th́ hăy nh́n lên BÀN THỜ ông bà, gia tiên, tổ tiên: CŨNG BA QUE đó.
Ai có bài nào khác, nhất là những người hay nói về thành ngữ “đồ ba que” hăy cung cấp nguồn gốc câu chuyện này lên đi, để dịp nghỉ lễ “Giải phóng miền Nam” mọi người rảnh rỗi cùng đọc cho biết.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày “thống nhất đất nước” (30/04/1975 — 30/04/2025), tôi, Vũ Đức Khanh, một người con của dân tộc Việt Nam và cũng là một người Việt xa xứ, xin trân trọng gửi đến ông lời chào cùng những suy tư và tâm huyết về những vấn đề trọng đại của đất nước.
Ngày ấy, ông mới 18 tuổi, c̣n tôi chỉ vừa 9 tuổi. Chúng ta, dù từng đứng ở hai bờ chiến tuyến do ḍng chảy lịch sử đưa đẩy, nhưng giờ đây, 50 năm sau, đều cùng hướng về một Việt Nam – chung một nguồn cội mẹ Âu Cơ, chung một sứ mệnh xây dựng và phát triển đất nước.
Tôi trân trọng ghi nhận sự thành thật trong bài viết của ông, thể hiện mong muốn chân thành về ḥa giải và ḥa hợp dân tộc.
Tôi tin rằng, với tinh thần đối thoại và tôn trọng lẫn nhau, chúng ta có thể vượt qua những khác biệt, những vết thương lịch sử, để tạo ra một Việt Nam mới, tự do, dân chủ, và thịnh vượng.
Ông có lư khi chỉ ra rằng, ḥa hợp dân tộc không có nghĩa là quên lăng quá khứ. Quá khứ của dân tộc chúng ta là một chuỗi những bi kịch, những hy sinh, nhưng cũng là bài học quư giá cho những thế hệ sau này.
Việc t́m kiếm sự ḥa giải, không chỉ đơn giản là xây dựng lại những ǵ đă đổ vỡ, mà là sự nhận thức rằng một đất nước chỉ có thể phát triển mạnh mẽ khi không c̣n chia rẽ trong ḷng dân tộc.
Trong bài viết của ông, tôi cảm nhận được khát khao và tâm huyết muốn xây dựng một Việt Nam thống nhất, độc lập, mạnh mẽ, văn minh và thịnh vượng.
Tuy nhiên, ḥa giải dân tộc không thể thực hiện nếu không có một bước đi quan trọng: Đối thoại chân thành và minh bạch.
Những vết thương trong ḷng dân tộc không thể là những vết sẹo vô h́nh, mà chúng cần được thấu hiểu và xoa dịu bằng sự tôn trọng, công bằng và công lư.
Tôi đề xuất một cuộc đối thoại, không chỉ là việc xây dựng một khối đoàn kết giữa những người trong nước, mà c̣n là việc mở rộng ṿng tay đón nhận những người Việt hải ngoại – những người đang mang trong ḿnh một t́nh yêu sâu sắc với quê hương, nhưng đồng thời cũng mang nỗi đau và những kư ức lịch sử chưa được giải quyết.
Tôi tin rằng chính sự mở ḷng và hiểu biết giữa các thế hệ, các thế lực khác nhau trong ḷng dân tộc sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho một Việt Nam mới.
Bởi vậy, tôi xin được đề nghị về một cuộc đối thoại giữa tất cả những người con của đất Việt, trong đó mọi tiếng nói đều được lắng nghe.
Không phải là một cuộc đối thoại chỉ để xoa dịu quá khứ, mà là một cuộc đối thoại hướng tới tương lai, nơi mọi người dân Việt Nam, dù sinh sống trong nước hay ngoài nước, đều có thể đóng góp cho sự nghiệp chung.
Chúng ta cần phải gạt bỏ những sự chia rẽ, những hận thù để cùng hướng tới một mục tiêu chung, đó là sự thịnh vượng của đất nước, sự phát triển của nền dân chủ và quyền con người.
Chúng ta không thể quên lịch sử, nhưng cũng không thể sống măi trong quá khứ.
Chúng ta cần phải xây dựng một tương lai mà mọi người dân Việt Nam đều có thể sống trong tự do, công bằng và cơ hội.
Tôi hiểu rằng đây là một con đường không hề dễ dàng, nhưng tôi tin rằng chỉ có thông qua sự đoàn kết và đối thoại thật sự, chúng ta mới có thể đạt được mục tiêu cao cả này.
Với tất cả ḷng kính trọng và mong muốn tạo ra những thay đổi tích cực cho đất nước, tôi hy vọng rằng Đảng và Nhà nước sẽ mở rộng ṿng tay đón nhận mọi tiếng nói xây dựng, dù là từ trong nước hay từ cộng đồng người Việt ở hải ngoại.
Chúng ta có thể khác biệt về quan điểm, nhưng đều chung một mục tiêu: Xây dựng một Việt Nam tự do, dân chủ, thịnh vượng.
Tôi tin rằng, sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước chỉ có thể thực sự bền vững khi có sự đóng góp của toàn thể nhân dân Việt Nam, dù đang sinh sống trong nước hay ở nước ngoài.
Tôi sẵn sàng và mở ḷng đón nhận cơ hội để cùng ông, Đảng và Chính phủ Việt Nam tiến hành những cuộc đối thoại chân thành, để từ đó, chúng ta có thể vạch ra con đường đi tới một Việt Nam mới – nơi mọi người dân đều được sống trong b́nh đẳng, tự do và hạnh phúc.
Chúng ta không thể làm lại lịch sử nhưng chúng ta hoàn toàn có thể làm nên lịch sử.
Hăy để chúng ta cùng nhau có cơ hội viết nên trang sử mới vẻ vang cho Việt Nam.
Xin cảm ơn ông đă dành thời gian đọc thư này.
Tôi hy vọng rằng qua những lời chia sẻ chân thành, chúng ta có thể bắt đầu xây dựng nền tảng cho một cuộc đối thoại thực sự và đầy nhân văn.
Thiên hạ đang chú mục, quan tâm đến bài mới nhất “của” ông Tô Lâm.
Tôi đọc rồi, đọc xong sực nhớ đến một cụm từ được coi như thành ngữ, do người cộng sản miền Bắc đẻ ra, thời chúng tôi c̣n tuổi thiếu nhi: Tư bản giăy chết.
Sắp 30.4. Ngày này 50 năm trước, người cộng sản đă đốt cháy dăy Trường Sơn vào “giải phóng miền Nam”, tiêu diệt chủ nghĩa tư bản, đồng nghĩa với kéo lùi cuộc sống để miền Nam cùng miền Bắc sát cánh tiến lên chủ nghĩa xă hội, kiên định con đường đi lên… nghèo đói.
Như đă nói, đây là thứ thành ngữ mới, tồn tại trong thời gian khá dài hơn nửa thế kỷ ở nước ta, phổ biến vài chục năm trước 1975 ở miền Bắc, sau đó thêm vài chục năm nữa ở miền Nam và cả nước. Bây giờ th́ nó ít được nhắc đến. Đó là sản phẩm của tư duy cộng sản, nằm trong loạt thành ngữ mới như “bơ thừa sữa cặn”, “đế quốc sài lang”, “đời đời bền vững”, “ngăn sông cấm chợ”… (những thành ngữ này, tôi đă viết và tải lên Facebook cả rồi), do chính người cộng sản sinh ra, cả trong thực tiễn lẫn lư luận.
Cần phải nói ngay rằng các đảng và tổ chức chính trị khi đứng ra giành quyền lănh đạo luôn đề ra đường lối, chủ trương, xu thế cho đất nước và dân tộc. Nước nào cũng thế thôi. Khi nó là lư thuyết th́ thường rất hay, chỉ có trải qua thực tiễn mới biết được thực chất. V́ vậy, nếu ngay từ đầu, những năm nửa đầu thế kỷ 20 mà ai đó bảo chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa cộng sản là xấu, là dở, là không tưởng sẽ bị đám đông lên án ngay. Chết như chơi.
Liên Xô khi ấy là h́nh mẫu của xu thế cách mạng, xây dựng chủ nghĩa xă hội xong sẽ tiến lên chủ nghĩa cộng sản. Họ vẽ ra bức tranh đẹp, ưu việt hơn vạn lần chủ nghĩa tư bản. Những nhà cách mạng vô sản An Nam lặn lội sang học, lôi về và truyền bá ở nước ḿnh. Họ c̣n khẳng định “Nước Nga có chuyện lạ đời/ Đem người nô lệ thành người tự do/ Sung sướng thay thợ thuyền Nga/ Những ngày nghỉ việc đều là ăn lương”. Ông anh tôi có lần bảo, thế th́ khác đếch ǵ khuyến khích bọn lười biếng.
Lứa chúng tôi sinh giữa thập niên 50 ở miền Bắc được nhét vào đầu biết bao lời hay ư đẹp về chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa cộng sản, nào “thiên đường của loài người”, “mùa xuân của nhân loại”, “xu thế tất yếu của xă hội”, “làm theo năng lực, hưởng theo lao động” (trong giai đoạn xă hội chủ nghĩa), “làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu” (xă hội cộng sản)… Rất vớ vẩn, không làm mà cũng có ăn. Đại loại họ cứ vẽ vống lên đủ thứ tốt đẹp để lôi cuốn đám đông cần lao, bất kể hiện thực cuộc sống diễn ra hoàn toàn ngược lại. Thế mà rất nhiều người tin. Tôi cũng tin. Mà không tin cũng chả được với họ.
C̣n chủ nghĩa tư bản th́ sao? Họ, nhất là đám tuyên giáo, tuyên truyền bọn tư bản đang giăy chết. Tư bản và phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa là bóc lột, xấu xa, chắc chắn bị diệt vong. Chủ nghĩa đế quốc là giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản, chết là cái chắc…
Ở miền Bắc những năm trước 1975, học sinh cấp 3 và sinh viên đại học đứa nào cũng biết thuật ngữ “Ai thắng ai?” nói về cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa tư bản trên toàn thế giới. Những giờ học chính trị và triết học Mác – Lênin, các thầy khẳng định chắc như đinh đóng cột phe tư bản, thực dân, đế quốc, bóc lột đang giăy chết, phe xă hội chủ nghĩa ngày càng lớn mạnh. Bọn tư sản ngày càng cùng đường, chó dại cắn càn, gây chiến tranh, nhưng sẽ không tránh khỏi bị diệt vong. Cuối bài, bao giờ các thầy hoặc báo cáo viên cũng kết luận “Sức ta là sức thanh niên/ Thế ta là thế đứng trên đầu thù”, cả thầy lẫn tṛ đều hỉ hả.
Ngồi đáy giếng thấy bầu trời chỉ to bằng cái vung nồi. Thế hệ chúng tôi là vậy. Tất cả sự thực đều bị bưng bít, gần như không ai biết chủ nghĩa tư bản nó thế nào. Bộ máy tuyên truyền của cộng sản rất thành công trong chính sách ngu dân. Cả thế giới bao la rộng lớn đa dạng như thế, nhưng người ta chỉ biết mỗi nước ḿnh; mở rộng ra qua văn học, phim ảnh và bộ máy tuyên truyền, báo chí mậu dịch th́ biết thêm những thiên đường hạ giới Liên Xô, Trung Quốc, Ba Lan, Tiệp Khắc, Cuba, Triều Tiên, Mông Cổ… C̣n Mỹ, Nhật, Pháp, Đức, Nam Phi, Hà Lan, miền Nam Việt Nam… tất cả đều phồn vinh giả tạo, tư bản giăy chết, trong cơn hấp hối, cùng đường, sắp sửa bị diệt vong, mà người đào mồ chôn chúng không ai khác chính là chúng ta, những công dân đang hăng hái xây dựng chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa cộng sản. Đang bụng đói cật rét, khổ sở trăm bề nhưng nghe vậy sướng lắm.
Sự dối trá ấy bị xé toạc khi những người ở thiên đường miền Bắc được tận mắt chứng kiến cuộc sống và nền kinh tế ở miền Nam sau ngày 30.4.1975. Người cộng sản không nghĩ rằng đồng thời với việc họ “giải phóng” được miền Nam th́ chính miền Nam cũng giải phóng đầu óc u mê cho hàng triệu người Bắc. Họ tận mắt thấy chủ nghĩa tư bản ở miền Nam đă xây dựng một nền kinh tế hàng hóa dồi dào tới mức những người quen sống trong chế độ bao cấp có nằm mơ cũng không dám nghĩ.
Gần giữa năm 1977 tôi vào nhận công tác ở Sài G̣n, chỉ một thời gian ngắn đă hiểu rằng những ǵ ḿnh được trang bị về chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa tư bản bị sụp đổ hoàn toàn, hay nói chính xác hơn là đảo ngược. Những chuyến hàng, một dạng chiến lợi phẩm, ùn ùn chảy ra bắc, từ xe cộ, tivi, tủ lạnh, máy cassette, vải vóc, cục xà pḥng, cây kem đánh răng, cục pin, hộp sữa tới cái kim sợi chỉ đều lên đường ngược bắc, đủ chứng minh cho cuộc nhận thức lại.
Chả biết miền Nam “nhận họ” th́ được cái ǵ, chứ miền Bắc “nhận hàng” không chỉ làm thay đổi cuộc sống vốn nghèo khó bền vững mà c̣n đổi cả nhận thức cho con người. Bây giờ c̣n rất nhiều người đă tham gia vào cuộc đối lưu ấy, nếu không tin cứ hỏi họ, chứ tôi chả dám đơn sai.
Rất tiếc là, tầng lớp lănh đạo đất nước sau năm 1975, cho tới tận bây giờ, hoặc không nhận ra điều đó bởi họ quá say chiến thắng hoặc cố t́nh lờ đi để củng cố quyền lực. Họ thừa hiểu chủ nghĩa xă hội và chủ nghĩa cộng sản sẽ không thể đưa đất nước, dân tộc đến bến hạnh phúc; thừa hiểu phương thức sản xuất tư bản, xă hội tư bản có bao nhiêu đều tốt đẹp cần phải tận dụng và phát huy nhưng đối với họ thay đổi đồng nghĩa với tự sát nên cứ nhắm mắt lao vào đường hầm, tự đánh lừa chính ḿnh và ác độc nhất là lừa nhân dân. Họ say sưa tự lừa dối chính ḿnh/trong đói nghèo vẫn hét toáng quang vinh.
Tôi c̣n nhớ, năm 1980, tại nhà văn hóa Thanh niên (4 Phạm Ngọc Thạch, quận 1), ông Nguyễn Hộ khi ấy c̣n là yếu nhân của chính quyền TP.HCM đăng đàn diễn thuyết nói rằng chỉ 10 năm nữa Việt Nam sẽ thành cường quốc như Liên Xô, phe xă hội chủ nghĩa sẽ thắng lợi trên toàn thế giới. Cả hội trường vỗ tay rào rào. Vài năm sau, ông Hộ nhận thức lại (nói theo kiểu bây giờ là suy thoái, tự diễn biến), chả biết có nghĩ những lúc ḿnh và đồng chí của ḿnh đi trên mây như thế không.
Cũng khoảng đầu thập niên 80, khi đám giáo viên chúng tôi người xanh rớt như tàu lá bởi ăn bo bo, mặt mũi ai nấy vêu vao (coi lại cái ảnh cưới (cuối năm 1980) do thầy Châu Hoàng Tiểng chụp đen trắng, chú rể là tôi, chỉ thấy hai g̣ má, rất khiếp) thiếu thốn tới mức bốc thăm để được mua từng cuộn chỉ khâu bằng ngón tay út, viên đá lửa, con dao cạo râu, phân phối cả mảnh vải màn làm băng vệ sinh đàn bà… th́ được nghe ông Nguyễn Mại, khi ấy là Phó chủ nhiệm Ủy ban nhà nước về hợp tác đầu tư (tiền thân của Bộ kế hoạch – Đầu tư) về hội trường thông năo. Ông Mại cũng say sưa khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xă hội là cực kỳ đúng đắn, ai sẽ thắng ai, chủ nghĩa tư bản bóc lột tất yếu bị diệt vong.
Chỉ chưa đầy chục năm sau buổi diễn thuyết của ông Mại, năm 1991, Liên Xô sụp đổ cái rầm, thành tŕ vững chắc của cách mạng thế giới tan như bong bóng xà pḥng, kéo theo đám đàn em vào cuộc khủng hoảng toàn diện. Nhưng cơ hội ngh́n năm có một để thoát khỏi đường cụt đă bị giới cai trị xứ này (ông Nguyễn Văn Linh đứng đầu) bỏ qua. Sau này lịch sử công minh cần lên án, vạch tội.
Tôi từng bị vặn, rằng nếu không có người cộng sản th́ liệu đất nước được như bây giờ không. Lư luận ấy tôi không lạ, nên chỉ giả nhời ngắn gọn, đúng như thế. So với năm 1945, 1954, 1975 th́ đă thay đổi khá nhiều, kiểu như nông thôn đă có nhiều nhà ngói, nhà mái bằng. Cuộc sống bây giờ là sản phẩm của người cộng sản, của chế độ xă hội chủ nghĩa, nên đó một phần là công của họ. Nhưng nếu không có họ lănh đạo, chắc chắn sẽ khác rất nhiều, tốt hơn.
Nh́n ra xung quanh, đừng ngó xa Mỹ, Nhật, Đức, Hà Lan, Bỉ… làm ǵ, cứ chú mục vào mấy nước gần cũng đủ thực tiễn trả lời “ai thắng ai”, tư bản có giăy chết không. Những con rồng châu Á: Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore, Hồng Kông đều là tư bản giăy chết. Những con hổ đang trỗi dậy trong khối ASEAN như Malaysia, Thái Lan, Indonesia, Phippines không có nước nào theo chủ nghĩa xă hội. Họ càng giăy, càng vươn cao, tiến nhanh.
C̣n ta, cứ kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xă hội, đă gần nửa thế kỷ sau chiến tranh, thử nh́n xem đă tạo dựng được vị trí như thế nào. Chừng ấy thời gian mà vẫn thua cả Thái Lan th́ phải biết xấu hổ, chứ đừng vênh mặt lên mà ảo tưởng “tổ quốc có bao giờ đẹp thế này chăng”. Đẹp mà cứ kéo nhau sang tư bản giăy chết chữa bệnh, con cái từng đàn từng lũ sang tư bản giăy chết học hành, lập nghiệp, không chịu sang những nước cùng phe, th́ đẹp ở chỗ nào.
Hôm qua tôi đọc trên báo quốc doanh, một ông rất to ca ngợi sau 50 năm đất nước đă thay đổi thần kỳ. Đúng, có nhiều thay đổi, nhưng chủ yếu là nửa về sau, khi đă rụt rè cái đuôi kinh tế thị trường, tức là chấp nhận hướng theo nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.
Hiện thực thế giới rất rơ ràng. Không phải nước nào theo chủ nghĩa tư bản cũng giàu, nhưng những nước giàu nhất đều phát triển bằng đường lối và phương châm tư bản chủ nghĩa. C̣n phe xă hội chủ nghĩa luôn lọt tọt chạy theo tư bản về nhiều mặt, nhất là kinh tế và mức sống của người dân. Nó, chủ nghĩa xă hội, như miếng da lừa, teo tóp dần, chẳng biết có bị giăy chết như tư bản không nhưng cứ dậm chân tại chỗ và thụt lùi so với các nước khác. Chủ nghĩa xă hội, nói một cách ngắn gọn, chỉ đem lại nghèo đói và lạc hậu.
Nếu đă xác định mục đích v́ đất nước giàu mạnh, nhân dân sung sướng hạnh phúc, tại sao cứ phải chê bai chủ nghĩa tư bản, không dám chuyển hẳn sang kinh tế thị trường, mà cứ khư khư bám lấy chủ nghĩa xă hội. Hăy dũng cảm làm cuộc đổi mới thật sự chứ không phải nửa vời. C̣n không th́ măi đi cùng các “bạn” Triều Tiên, Cuba, Venezuela và bất công, nghèo đói.
Những ngày này, các “bậc trí thức” trong nước hay phát biểu, mang hơi hướng “cấp tiến”, về ngày 30/4/1975. Nhưng tựu trung, họ vẫn không thoát khỏi sự tẩy năo từ nửa thế kỷ qua: chiến thắng của Bắc Việt là không thể chối bỏ và thất bại của VNCH là tất yếu,…
Họ đưa ra sự hy sinh của chiến sĩ Bắc Việt để có được ngày “lễ vĩ đại” ấy. Họ cũng không quên, như ra vẻ bao dung, nhắc về những người lính VNCH đă nằm xuống!
Nhưng tuyệt nhiên, họ không đá động đến những tội ác tàn bạo sau cái ngày “lễ” mà họ tự hào. Những hệ luỵ đau thương như hàng trăm ngàn quân nhân, công chức của “chế độ cũ” phải bị tù đày trong những “trại cải tạo”, thực chất là những nhà tù trá h́nh của cộng sản Việt Nam.
Trong số đó, có biết bao nhiêu người đă mất mạng do bị đánh đập, tra tấn hay bệnh hoạn?
Có biết bao gia đ́nh đă bị tan vỡ và ly tán sau cái sự kiện mà họ ngợi ca, tung hô?
Và thảm trạng “thuyền nhân” với hàng triệu người phải bỏ nước ra đi t́m Tự Do trong cái chết, trên những chiếc thuyền mong manh giữa đại dương bao la và hung dữ! Gần nửa triệu người làm mồi cho hải tặc hay đă bỏ ḿnh nơi biển sâu lạnh vắng trong những chuyến vượt biên đánh động cả lương tâm nhân loại…
Vui mừng, hạnh phúc hay tự hào v́ nằm trong cái khuôn đúc của chế độ hay được ưu ái bởi nhà cầm quyền. Tuy nhiên, ḷng tự trọng tối thiểu của kẻ có đạo đức là phải hiểu đâu là sự thật và bản chất thối nát của cuộc chiến. Càng phải công tâm khi nhắc đến số phận của phân nửa đất nước sau khi cái màn “thống nhất” và “giải phóng miền Nam” đă được tuyên truyền và nhồi sọ cả dân tộc này.
Những cái chết bi thảm của hàng trăm ngàn người dân miền Nam Việt Nam sau sự kiện 30/4/1975, không thể bị xoá bỏ khỏi bộ nhớ và kư ức của dân tộc này. Nó càng không thể bị vứt bỏ vào sọt rác, không nhắc đến trong những trang sử Việt Nam được viết lại bởi những kẻ chiến thắng.
“Chiến thắng 30/4 là chiến thắng của lương tri, của chính nghĩa…”. Đó là lập luận và luận điệu của nhà cầm quyền. Nhưng lương tri nào, chính nghĩa nào cho phép họ gây ra bao tội ác và thảm cảnh đối với chính đồng bào của họ?
Có ăn mừng, có duyệt binh hoành tráng, có diễu vơ dương oai nhằm khẳng định tính chính danh của độc tài toàn trị hay pháo bông ngập trời th́ cái đạo lư làm người và lẽ phải của kẻ nắm quyền là nên bớt ngạo mạn, nên khiêm nhường trước những tội ác do chế độ gây ra.
Chừng nào chưa có một lời sám hối, xin lỗi về cái chết của hàng trăm ngàn người vô tội sau biến cố đầy đau thương 30/4 th́ không thể nói đến “hoà hợp, hoà giải dân tộc” như những ǵ các thế hệ lănh đạo cộng sản vẫn rao giảng suốt nửa thế kỷ qua!
Và khi nào “trí thức cộng sản cấp tiến” vẫn chưa hiểu được bản chất và hệ luỵ của sự kiện mà họ tự hào, hănh diện th́ ngày đó, đất nước này vẫn chưa thể nào hàn gắn vết thương chiến tranh. Với thái độ ngạo mạn của kẻ chiến thắng th́ đừng mong hương hồn của hàng triệu nạn nhân, trước, trong và sau cuộc chiến, măi măi được siêu thoát để dân tộc này t́m lại được sự tĩnh lặng, ḷng bao dung và vị tha cần thiết sau bao chia rẻ và hận thù đau thương.
Cứ đến dịp này hàng năm là tôi lại chia sẻ những suy tư về ngày 30.4.1975, ngày đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc.
Gần đây tôi không hay viết lên mạng về nhiều đề tài mà người ta quan tâm, từ kẻ mà tôi biết là bất lương đang phá hoại nước Mỹ và thế giới, từ nhà tu hành chân đất đang làm cho nhiều người nghĩ lại về đức tin của họ gửi vào Phật giáo, rồi việc kỷ niệm ngày 30.4 thế nào cho hợp đạo lư…
Đầu tiên v́ tôi c̣n nhiều việc khác phải làm trong phần c̣n lại của cuộc đời đang chuyển sang đoạn kết.
Thứ đến là tôi không muốn sa vào các cuộc căi vă vô bổ với những người luôn nghĩ là họ đang nắm chân lư.
Lư do nữa là: Mạng xă hội đem lại “tự do thông tin” cho con người, nhưng cũng là nơi nuôi trồng và truyền bá những virus độc hại. Đám virus này đă đem lại những đại dịch đầu tiên. Đó là lối sống tiêu xài vô bờ bến của con người đang phá hoại tài nguyên trái đất (ngay cả trên mạng). Đó là chủ nghĩa dân tộc cực đoan đă đưa những kẻ như Trump, như Milei (Argentina) lên cầm quyền, đă giúp cho AfD, đảng tôn sùng Hitler trở thành chính đảng lớn thứ hai ở Đức v.v và v.v.
Tôi đă bớt sử dụng Facebook v́ nó đă bị các thế lực đen tối thao túng.
Tôi đă tập trung để phát hành một cuốn sách nhằm góp phần hàn gắn những vết thương chiến tranh. Tôi đă dành rất nhiều thời gian trong ba năm qua để t́m hiểu các nhân chứng sống, truy t́m các nguồn tư liệu, đă chuẩn bị tài chính cho việc xuất bản sách vào dịp 30.4 năm nay.
Khi viết cuốn sách này tôi đă trên 70 tuổi, trong đó, nửa cuộc đời sống ở nước ngoài. Tôi đă trải qua cuộc chiến tranh Việt Nam trong những năm 1960-1970 ở miền Bắc, đă sống giữa cuộc chiến tranh lạnh ở CHDC Đức bên cạnh bức tường Berlin, đă chứng kiến cuộc sống của người miền Nam những ngày đầutiên sau 30 tháng Tư năm 1975, cũng như cuộc sống ở Đức ngay sau ngày thống nhất đất nước. Tất cả các trải nghiệm đó đă giúp tôi hiểu được sự vật vă của cả hai dân tộc sau mỗi bước ngoặt đầy đau khổ, tuy khác nhau về cách giải quyết và kết cục.
Tôi sinh ra ở miền Nam, trong khi gia đ́nh vợ là người Bắc. Hai cuộc chiến tranh vừa qua đă để lại những vết xé trong hàng triệu gia đ́nh, bất kể vùng miền, thành phần giai cấp. Sự chia rẽ đến từ hận thù do đạn xả sang nhau, do tuyên truyền và bóp méo lịch sử, do vắng bóng ḷng vị tha…
V́ vậy tôi đă tập hợp những nhân vật và sự kiện lịch sử liên quan đến người thân bạn bè. Những con người này, với ḷng nhân ái, sự bao dung và hy sinh vô tận đă góp phần hàn gắn những vết thương do hận thù gây ra, đă làm cho gia đ́nh hạnh phúc, cho xă hội không bị tan ră. Tất cả mọi câu chuyện đều được thẩm định và chứng giám bởi chính nhân vật hoặc thân nhân, có nguồn gốc từ các tư liệu quốc tế và nước nhà.
Bài viết của ông Tô Lâm cách đây vài hôm đang được dư luận chú ư. Đúng, lịch sử không thể viết lại, nhưng phải viết cho đúng.
Quá khứ là để ghi nhớ, để tri ân và để rút ra bài học. Chính xác! Bài học đúng chỉ rút ra được từ sự thật.
Đáng tiếc, nền kiểm duyệt ở Việt Nam đă khiến cho cuốn sách không ra kịp trước ngày 30 tháng Tư như dự định. Lư do chỉ là v́ nó muốn đi đến tận cùng của sự thật. Một số bạn đang đọc bài này đă chứng kiến số phận long đong của quyển sách từ nhiều tháng qua.
Hôm nay một nhà xuất bản ở Hà Nội đă thống nhất với tôi về nội dung và đang xin phép xuất bản cuốn kư sự tư liệu “Xuyên Qua Mọi Chiến Tuyến” trong thời gian tới.
Hiện tại tôi chưa thể nói bao giờ sách được cấp phép in. Nhưng với những ǵ mà người lănh đạo cao nhất Việt Nam tuyên bố hôm rồi, tôi hy vọng: Một công dân như tôi cũng phải được đóng góp vào quá tŕnh xây dựng kỷ nguyên mới của dân tộc.
Nhớ hồi ông Đinh La Thăng đang là “chính khách” sáng ngời, đột ngột bị đề nghị kỷ luật và có thể bị mất chức bí thư Sài G̣n sau hội nghị trung ương 5, khóa 12 khiến không ít người quan tâm. V́ bởi, ông Thăng là một nhân vật rất ồn ào. Khi ông về nhậm chức tại Sài G̣n, rất nhiều tṛ tŕnh diễn để lấy ḷng người dân Sài G̣n đă diễn ra, bao gồm tổ chức hàng loạt tờ báo, truyền h́nh đăng nhanh các lời tuyên bố, liên tục h́nh ảnh hoạt động của ông… thậm chí c̣n có cả báo lên tiếng thề nguyện sẽ đồng hành cùng ông Thăng trong cuộc cầm quyền ở thành phố.
Mỗi khi ôn lại những ngày như vậy, mọi thứ đầy rạo rực khởi đầu và cũng đầy bẽ bàng về sau. Tương tự như ông Đoàn Ngọc Hải khi thực hiện cuộc đập phá vỉa hè có đầy đủ bộ sậu đi theo ghi h́nh, quay video, ghi lại từng cuộc đối thoại như người đang dẫn đầu cho một cuộc cách mạng mới, th́ ông Thăng cũng không khác ǵ với chuyện tổ chức chụp h́nh dọn cây, nói về Nobel y khoa Việt Nam và Ḥn ngọc Viễn Đông.
Bài bản th́ chỉ có một, hết sức quen thuộc. Nhưng phải nh́n nhận rằng những cách thức ấy đă day động không biết bao nhiêu tấm ḷng con người Sài G̣n đang khao khát muốn nh́n thấy thành phố của ḿnh, đời sống của ḿnh được đổi thay. Chưa bao giờ trên các diễn đàn, người ta nh́n thấy nhiều như vậy các lời ca ngợi, đặt để niềm tin… Đám đông ủng hộ nhanh chóng trở thành một lực lượng quần chúng hết sức rầm rộ. Thậm chí, trên các trang mạng, những ai đặt nghi vấn về sau thường trở thành mục tiêu bị công kích, chửi rủa của những người ủng hộ.
Chỗ ngứa của đám đông đang khao khát trông ngóng cái mới, mệt mỏi chờ đợi những điều tích cực đă được phương thức truyền thông như vậy găi đúng chỗ. Một loại găi dư luận.
Khi ông Thăng công bố số điện thoại để mọi người gọi vào góp ư, hiến kế. Rồi sau đó có cả email th́ không ít người đă hồi hộp gọi, nhắn, gửi… Chưa có số thống kê nào cho thấy bao nhiêu người đă t́m đến thành công, và bao nhiêu vẫn mỏi ṃn chờ đợi. Khi có tin ông Thăng bị đề nghị kỷ luật và dự báo sẽ ra đi khỏi vị trí, đă có người thú thật là từng tin những lời kêu gọi đó đến mức đă viết thư hiến kế, mà mọi thứ không hồi báo. Một cảm giác thật khó tả khi tôi đọc được những điều này, pha trộn sự cảm thông, rồi cả buồn chán lẫn đau ḷng.
“Tôi nghĩ rằng việc làm bộ có dân chủ, đôi khi c̣n hiểm ác hơn cả một chế độ độc tài trắng trợn”, bà Aung San Suu Kyi, lănh tụ tinh thần của người dân Miến Điện từng nói như vậy. (Sometimes I think that a parody of democracy could be more dangerous than a blatant dictatorship).
Không phải đây là lần đầu. Mà từ lâu, cả nước vẫn luôn bị các phong trào gây ngứa trên dư luận, ở mọi các phương diện văn hóa, kinh tế, chính trị, xă hội… rồi thỉnh thoảng vẫn có những đợt găi dư luận như vậy. Có người tự hài ḷng v́ qua cơn ngứa, nhưng cũng có người sớm giật ḿnh nhận ra ḿnh tự cào cấu đến tóe máu từ các phong trào ấy. Cuộc sống trở nên điên cuồng với ngứa và găi.
Trong câu chuyện của ông Thăng, các tờ báo từng tung hô ông ta, giờ đây chính là những tờ báo đăng sớm nhất các tin tức về kỷ luật, bao gồm phân tích về những sai phạm và thất thoát ngàn tỉ từ thời ông ta làm việc ở Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN). Mặc dù chính các tờ báo này đă từng phớt lờ các thông tin đưa được ra trên trang facebook của Osin Huy Đức, với tính dự báo. Các báo lại tiếp tục găi dư luận, nhưng lần này trở mặt, chọn cách găi vào cơn ngứa của dân chúng trước nạn tham nhũng của các quan .
Khi c̣n là Bộ trưởng Giáo dục, ông Nguyễn Thiện Nhân từng làm cả nước phát cuồng v́ găi đúng chỗ, khiến dư luận rầm rộ về một nền đại học, thi cử, bằng cấp… đầy tươi sáng. Nhưng rồi khi đại dịch đi qua, không ít người nhận ra đó chỉ là những trầy xướt trên đời ḿnh, dở khóc dở cười.
Ông Nguyễn Tấn Dũng, khi c̣n là thủ tướng, cũng đă từng một người có tài găi dư luận đến tuyệt vời khi khôn khéo đưa ra những câu nói như “t́nh hữu nghị viển vông”, cũng như là người đầu tiên khi nhắc về lịch sử đă chính thức gọi chế độ miền Nam cũ bằng một cái tên đàng hoàng là Việt Nam Cộng Ḥa. Có không ít người tin vào một tương lai ḥa hợp, ḥa giải từ một minh quân vừa xuất hiện. Nhưng cũng ít ai để ư rằng ông Dũng chính là người đổi tên Nghĩa trang Quân đội Biên Ḥa thành nghĩa trang B́nh An, mà mục đích là nhằm tiện lợi và hợp thức hóa việc kiểm soát, lấn đất cũng như có thể giải tỏa trong tương lai mà không bị mắc kẹt với lịch sử.
Cũng nhớ hồi sự kiện năm bài hát thời VNCH bị cấm cũng vậy. Dư luận ồn ào và ngứa ngáy suốt trong một thời gian dài. Cuối cùng khi thấy các quan chức cấp dưới của ḿnh hoàn toàn đuối lư và lộ sự ngu dốt, các quan trên Bộ lập tức găi dư luận bằng cách trả sự việc lại đời sống b́nh thường của nó, cũng như đẩy các đợt găi đến mức không ít người thỏa thuê bằng việc cho đặt vấn đề rằng những người đưa ra lệnh cấm 5 bài hát liệu có khả năng làm việc hay không?
Găi dư luận vẫn là phương thức của một nền truyền thông bị kiểm soát theo chỉ đạo và kiểm duyệt. Sự kiện đau thương ở Đồng Tâm cho thấy người nông dân cũng học được bài học rất lớn khi quyết từ chối đưa tin cho báo chí Nhà nước – tức có gây ngứa cũng không cho găi, v́ có cần găi dư luận th́ cũng phải chọn được mặt, gửi được đúng người.
Chỉ khi nào người dân nhận ra đất nước ḿnh đang tràn ngập những cơn ngứa và găi dư luận có chủ ư, nhằm điều khiển và mê muội tinh thần con người, mà đích đến mơ hồ và thiếu sự thật, th́ lúc đó công dân mới không c̣n ở tư thế là những bệnh nhân.
Và nếu đất nước cứ bị vây hăm bởi những cơn ngứa, và chỉ được găi bằng dư luận như một cách đối phó, và thực chất không có, th́ tương lai phía trước chỉ toàn là những ổ bệnh vậy.
Mới đây, nhân kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước 30/4/2025, một tấm pano tuyên truyền với nội dung chống Mỹ “rơ nét” được dựng ngay tại khu vực Hồ Gươm – trung tâm thủ đô Hà Nội, đă nhanh chóng gây xôn xao dư luận.
Tấm pano được dựng rồi gỡ trong yên lặng, nhưng đă cho thấy sóng ngầm chính trị đă lan rộng. Trong bối cảnh Việt Nam bị đặt giữa sự cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc.
Thoạt nh́n bên ngoài, đây có thể chỉ là một “sơ suất” truyền thông, nhưng theo giới quan sát chính trị, scandal này tiết lộ bề nổi của một cuộc đấu ngầm quy mô giữa các phe nhóm trong nội bộ chính trường Việt Nam.
Công luận đặt câu hỏi, ai đứng sau tấm pano “độc lạ” đó, với mục đích ǵ, và tại sao tấm áp phích tuyên truyền vừa kể đă bị gỡ xuống một cách nhanh chóng nhưng không có lời giải thích thỏa đáng?
Được biết, cơ quan chịu trách nhiệm và quản lư việc tuyên truyền trên địa bàn Thủ đô Hà Nội thuộc Ủy ban Nhân dân do Chủ tịch Trần Sĩ Thanh đứng đầu. Ông Trần Sĩ Thanh là một trong những lănh đạo chủ chốt của phe Nghệ an.
Tuy nhiên, với nội dung mang hàm ư “cố ư” tôn vinh chủ trương chống Mỹ, th́ tấm pano không thể không nhắc tới vai tṛ của các nhân vật đứng đầu hệ thống Tuyên giáo Trung ương và Quân đội. Trong đó, có đại tướng Nguyễn Trọng Nghĩa và Chủ tịch Nước Lương Cường.
Theo đó, cả 2 nhân vật này đều xuất thân từ Quân đội, đă kinh qua vai tṛ quản lư lĩnh vực chính trị tư tưởng trong Tổng cục Chính trị Quân Đội. Đó là lư do v́ sao, sự hiện diện của tấm pano được giới quan sát đánh giá, và xem như một “phép thử” của phe Quân đội đối với Tổng Bí thư Tô Lâm.
Trong bối cảnh ông Tô Lâm đang đối mặt với rất nhiều các sức ép từ trong nội bộ đảng, cũng như các sức ép trong mối quan hệ đối ngoại với Bắc Kinh và Washington. Sự kiện này, cũng tiết lộ cho thấy, sự suy yếu đáng báo động về quyền lực của ông Tô Lâm trong điều hành công tác đối nội.
Câu hỏi, việc “âm thầm” tháo gỡ tấm pa nô nhạy cảm đó, là sự nhân nhượng hay chỉ là sự rút lui tạm thời từ phe chống Tổng Bí thư?
Theo giới phân tích, việc tấm pano chỉ được gỡ một cách yên lặng không có lời giải thích, điều đó không đồng nghĩa với việc phe Quân đội và lực lượng “bảo thủ” trong đảng thua thế. Trái lại, đây có thể chỉ là một nỗ lực để thăm ḍ phản ứng, để chuẩn bị cho một cú ra đ̣n chính thức trong tương lai không xa.
Scandal tấm áp phích vừa kể có thể nhỏ về mặt h́nh thức, nhưng có thể lại là “ng̣i nổ” trong cuộc quyết đấu – tranh giành quyền lực trước Đại hội Đảng lần thứ 14 đang đến gần. Đó là dấu hiệu cho thấy trận chiến quyền lực “khốc liệt” đă chính thức bắt đầu.
Trong luồng dư luận, các trung tâm quyền lực trong đảng đang nỗ lực tái cấu trúc một hệ sinh thái quyền lực mới, để thay Tổng Bí thư Tô Lâm theo “nhu cầu” của Bắc Kinh.
Sau một thời gian đủ dài “nín nhịn” trước sự lộng hành của phe Công An và Tổng Bí thư Tô Lâm. Phe các tướng lĩnh Quân đội đă và đang trở lại chiếm vai tṛ trung tâm để dẫn dắt hệ thống chính trị Việt nam, theo con đường Xă hội Chủ nghĩa.
Với ảnh hưởng bao trùm đối với hệ thống truyền thông, cũng như chính trị tư tư tưởng, là những trận địa mang tính biểu tượng cho hệ thống chính trị. Cộng với sự giúp đỡ từ người “đồng chí” Phương Bắc.
Đă đẩy ông Tô Lâm và Bộ Công An – vốn là phe chủ chiến vào thế đang bị bao vây, với nhiều đồn đoán về sự suy yếu rơ rệt. Cụ thể, các tin tức liên quan đến Tổng Bí thư đă phải giảm tần suất đưa tin hơn một nửa so với trước đây.
Trong khi đó, phe kỹ trị của Thủ tướng Phạm Minh Chính và phe trung dung ở các địa phương đang t́m cách “mượn gió, bẻ măng” để thể hiện vai tṛ cân bằng có lợi nhất cho phe của ḿnh.
Theo giới phân tích, “lửa thử” của phe Quân Đội đă cháy, cân bằng quyền lực trong đảng đang sắp thay đổi?
Và đă đến lúc, mọi phe cánh trong hệ thống chính trị của Đảng Cộng sản Việt nam đều phải quyết định chọn bên cho ḿnh, hoặc ít nhất là phải thể hiện sẽ nghiêng về bên nào trước giờ G đă được Bắc Kinh định sẵn.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
