Không c̣n Rashford, Garnacho, McTominay hay Greenwood, MU đối mặt mùa giải đầy biến động. Truyền thống đào tạo trẻ lừng danh đang bị bỏ quên trong cuộc chạy đua giành lại vị thế.
Từ thời điểm Manchester United bắt đầu hành tŕnh vĩ đại của ḿnh trên bản đồ bóng đá Anh, một trong những giá trị cốt lơi và đáng tự hào nhất luôn là niềm tin vào những đứa trẻ - những sản phẩm trưởng thành từ chính học viện của họ. Đó không phải là khẩu hiệu, càng không phải chiêu tṛ PR. Đó là ADN, là bản sắc, là điều khiến MU khác biệt giữa một thế giới bóng đá ngày càng công nghiệp hóa.
Suốt 88 năm, kể từ tháng 10/1937, MU chưa từng bước vào một trận đấu mà không có ít nhất một cầu thủ cây nhà lá vườn góp mặt trong danh sách đội một. Một kỷ lục vĩ đại, kéo dài 4.321 trận, đi cùng 44 danh hiệu lớn - bao gồm 3 chức vô địch châu Âu và 18 danh hiệu quốc nội. Nhưng giờ đây, ánh hào quang ấy đang bị đe dọa - không phải bởi sự cạnh tranh khốc liệt từ đối thủ, mà bởi chính cách vận hành và ra quyết định nội tại.
Khi ngọn lửa truyền thống leo lét
Sau mùa giải 2024/25 thảm hại - đứng thứ 15 tại Premier League - MU bước vào cuộc cải tổ toàn diện. Nhưng trong quá tŕnh đó, những mảnh ghép quan trọng của chuỗi truyền thống lâu đời lại lần lượt rời đi. Rashford sang Barcelona. Garnacho bị gạt khỏi kế hoạch chiến thuật. Jonny Evans giải nghệ. McTominay, Greenwood, Brandon Williams đều không c̣n ở Old Trafford.
Hiện tại, cái tên duy nhất c̣n sót lại là Kobbie Mainoo - một viên ngọc quư. Nhưng Mainoo vốn không phải lựa chọn ổn định: mùa trước vắng mặt 17 trận, mùa trước nữa vắng 21 trận. Giả sử anh chấn thương, bị treo gị, hoặc đơn giản là không được lựa chọn - chuỗi 88 năm sẽ dừng lại một cách lặng lẽ. Và điều đau đớn là: gần như không ai ở thượng tầng CLB tỏ ra lo lắng.
Với những người xa lạ với MU, chuỗi kỷ lục kia có thể chỉ là thứ số liệu cũ kỹ, mang tính hoài niệm. Nhưng với những CĐV từng chứng kiến Garnacho bật tung lưới Man City ở chung kết FA Cup, hay nh́n thấy h́nh bóng của “Class of 92” trong từng bước chạy của Mainoo, họ hiểu rằng: đó là niềm tự hào. Là linh hồn. Là câu trả lời cho câu hỏi “MU là ai?”.
“Cầu thủ trẻ đă giúp MU vượt qua Thế chiến II, phục hồi sau thảm họa Munich và định h́nh những kỷ nguyên hoàng kim nhất”, Nick Cox - giám đốc Học viện - từng nói. Và ông đúng. Matt Busby, Sir Alex Ferguson, tất cả đều dựng nên đế chế của ḿnh không phải bằng dàn sao đắt giá, mà bằng “người nhà”.
Theo Tony Park - nhà sử học và CĐV lâu năm của MU - số lượng cầu thủ học viện có mặt trong danh sách đội một đang giảm nghiêm trọng. Từ mức trung b́nh 6,65 người/mùa trước (2022/23), giờ chỉ c̣n 4,51. Mùa tới, con số này có thể xuống thấp nhất trong hơn 30 năm.
Không phải v́ MU không có tài năng trẻ. Tyler Fredricson, Jack Fletcher, và vài cái tên khác vẫn đang nỗ lực từng ngày. Nhưng rơ ràng, họ không c̣n là ưu tiên. Và điều ấy không chỉ đe dọa kỷ lục - mà c̣n làm xói ṃn triết lư cốt lơi của CLB.
Park chỉ ra vấn đề sâu xa hơn: “Bán McTominay là sai lầm. Rashford không được sử dụng đúng cách. Học viện giờ thiếu bản sắc. Hệ thống đào tạo đang trở nên quá nhạt nḥa”.
Ruben Amorim và bài toán danh tính
Trong bối cảnh đó, HLV Ruben Amorim đứng trước một mùa giải sinh tử. Ông cần đưa MU trở lại quỹ đạo thành công - nhưng cũng đang vô t́nh tiến rất gần đến việc trở thành HLV đầu tiên trong lịch sử hiện đại “chặt đứt” chuỗi truyền thống 88 năm của CLB.
Liệu ông có nhận ra tầm quan trọng của điều đó? Hay sẽ tiếp tục ưu tiên các bản hợp đồng từ bên ngoài, những cái tên có thể “sẵn sàng dùng ngay” nhưng thiếu tính kế thừa?
Một số CĐV đề xuất MU nên quy định rơ trong hợp đồng HLV: phải sử dụng cầu thủ học viện trong đội h́nh thi đấu. Park phản đối ư tưởng ấy - không phải v́ truyền thống không quan trọng, mà v́ nếu đến mức cần ép buộc, th́ tức là hệ thống đă hỏng từ gốc.
“Không ai nên vào đội h́nh chỉ v́ lư lịch. Nhưng nếu học viện MU không thể cung cấp nổi một cầu thủ xứng đáng, th́ CLB đă sai lầm nghiêm trọng ở đâu đó”, ông nói.
Có người sẽ nói: “Bóng đá hiện đại là sân chơi của kết quả. Truyền thống không giúp bạn vô địch”. Nhưng hăy nh́n lại: nhiều đỉnh cao nhất của MU gắn liền với học viện. Nếu nói danh hiệu là đích đến, th́ bản sắc là con đường. MU từng chinh phục thế giới v́ họ biết ḿnh là ai. Và sẽ chỉ t́m lại được ánh hào quang nếu họ đi đúng con đường ấy.
Không ai bắt Amorim phải chọn cầu thủ học viện thay v́ người giỏi hơn. Nhưng là HLV trưởng, ông có thể đưa ra lựa chọn có trách nhiệm: vừa xây lại thành tích, vừa giữ hồn cốt CLB.
Bởi v́ nếu MU buộc phải lựa chọn giữa một chiến thắng tức thời và một giá trị kéo dài suốt gần một thế kỷ, th́ họ cần nhớ: vô địch có thể lặp lại, nhưng đánh mất bản sắc - th́ khó ḷng t́m lại.
VietBF@ sưu tập