Hỏa lực Israel nã vào cơ sở hạt nhân Iran làm dấy lên lo ngại toàn cầu

[Romano]

Việc Israel nã hỏa lực vào cơ sở hạt nhân Iran đã thổi bùng lo ngại trong cộng đồng quốc tế về ô nhiễm hạt nhân và hóa học.Theo Al Jazeera, ngày 16/6, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi nhận định có khả năng xảy ra cả ô nhiễm phóng xạ và hóa học từ nhà máy làm giàu nhiên liệu Natanz bị hư hại.

Trong khi đó, nhiều lãnh đạo khu vực và toàn cầu cảnh báo rằng các cuộc không kích của Israel nhắm vào hàng loạt mục tiêu chiến lược tại Iran, trong đó có các cơ sở hạt nhân, căn cứ quân sự, từ ngày 13/6, có thể gây mất ổn định khu vực và làm tăng khả năng xảy ra xung đột hạt nhân.Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC), Đại diện cấp cao EU về Chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas vào ngày 14/6 bày tỏ "quan ngại sâu sắc nhất" về căng thẳng leo thang giữa Israel - Iran.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã phát động các cuộc tấn công chưa từng có trong bối cảnh Mỹ và Iran đang tiến hành đàm phán hạt nhân. Thủ tướng Netanyahu tuyên bố chiến dịch mang tên “Rising Lion” (Sư tử trỗi dậy) nhằm vào các mục tiêu tại Iran sẽ kéo dài nhiều ngày.Phát biểu tại phiên họp khẩn cấp của IAEA tại Vienna (Áo) ngày 16/6, ông Grossi cho biết nồng độ phóng xạ bên ngoài Natanz và một cơ sở hạt nhân khác ở Isfahan cũng là mục tiêu trong các cuộc không kích của Israel, ở mức bình thường. Tuy nhiên, Tổng giám đốc IAEA cảnh báo rằng leo thang quân sự "làm tăng nguy cơ rò rỉ phóng xạ".

Theo IAEA, nhà máy thí điểm trên mặt đất tại khu phức hợp hạt nhân Natanz bị phá hủy trong vụ tấn công hôm 13/6. Phần nhà máy ngầm của Natanz không chịu tác động vật lý nhưng nguồn cung cấp điện cho nhà máy đã hư hại và có thể có máy ly tâm bị hỏng.

Các máy ly tâm quay chứa một loại khí gọi là uranium hexafluoride. Ông Grossi phân tích rằng loại khí này hiện đang mang rủi ro gây nguy cơ ô nhiễm hóa chất tại Natanz. Uranium hexafluoride được tạo ra bằng cách kết hợp urani cùng fluorine, có tính bay hơi cao và ăn mòn mạnh. Nó có thể gây bỏng da và tử vong nếu hít phải. Hiện chưa rõ liệu loại khí này có bị rò rỉ khỏi các máy ly tâm do mất điện hay không.

Ông Grossi cho biết: "Trong bối cảnh đầy thách thức và phức tạp này, điều quan trọng là IAEA phải nhận được thông tin kỹ thuật kịp thời và thường xuyên về các cơ sở và địa điểm tương ứng". Theo ông, nếu không có thông tin đó, IAEA không thể đánh giá chính xác tình trạng phóng xạ và tác động tiềm tàng đối với dân số, môi trường, đồng thời không thể cung cấp hỗ trợ cần thiết.

Hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) dẫn lời ông Grossi cảnh báo: “Leo thang quân sự đe dọa đến tính mạng con người, làm gia tăng nguy cơ rò rỉ phóng xạ với những hậu quả nghiêm trọng đối với con người và môi trường, đồng thời cản trở những nỗ lực ngoại giao cần thiết nhằm đạt được giải pháp lâu dài bảo đảm Iran không sở hữu vũ khí hạt nhân".