Noni Madueke, bản hợp đồng tranh cãi bậc nhất của Arsenal hè này, dường như không chỉ để dự phòng cho Bukayo Saka mà có thể chiếm suất đá chính của Gabriel Martinelli.

Noni Madueke lập hat-trick trong trận Chelsea thắng Wolves 6-2 ở vòng 2 Ngoại hạng Anh trên sân Molineux, Wolverhampton, Anh ngày 25/8/2024. Ảnh: AP
Mùa trước, có một vấn đề nổi cộm ở Arsenal là phụ thuộc quá nhiều vào Saka. Khi cầu thủ chạy cánh người Anh chấn thương gân kheo trong trận gặp Crystal Palace hồi tháng 12/2024 và phải nghỉ thi đấu ba tháng, chủ sân Emirates gần như không có phương án thay thế đủ tốt bên hành lang phải. Điều đó phần nào khiến họ không thể đeo bám Liverpool và sớm bỏ cuộc trong cuộc đua vô địch Ngoại hạng Anh.
Vì thế, khi được chiêu mộ, Madueke dường như được quy hoạch cho vai trò dự phòng bên cánh của Saka. Khi còn khoác áo Chelsea tại Ngoại hạng Anh mùa trước, Madueke đã chơi 84% tổng số phút thi đấu ở cánh phải.
Nhưng cầu thủ này đã đá chính 27 trong số 38 trận tại Ngoại hạng Anh mùa trước. Cùng với tổng phí gần 70 triệu USD, việc cho rằng anh sẽ đá dự bị tại sân Emirates là không hợp lý.
Trong bối cảnh Saka chắc suất đá chính bên cánh phải, khả năng cao Madueke sẽ được trao cơ hội thi đấu ở cánh trái - nơi Arsenal đang tìm kiếm sự nâng cấp, hoặc ít nhất là sự cạnh tranh cho Gabriel Martinelli. Tiền đạo Brazil thi đấu kém ấn tượng mùa trước, chỉ ghi 10 bàn và 6 kiến tạo qua 51 trận trên mọi đấu trường.
Trong hai năm thi đấu cho Chelsea, Madueke chỉ có tổng cộng 398 phút chơi ở cánh trái tính cả giải quốc nội lẫn Cup châu Âu. Những cầu thủ được ưu tiên đá vị trí này là Mykhailo Mudryk (18 trận đá chính ở Ngoại hạng Anh), Jadon Sancho (16), Raheem Sterling (12), Pedro Neto (9) và Christopher Nkunku (5), nhưng cũng không thực sự nổi bật.
Madueke dần chiếm được niềm tin của HLV Enzo Maresca, với 334 trong tổng số 398 phút thi đấu ở cánh trái đến trong tháng cuối cùng của mùa 2024-2025. Nó đến trong những trận đấu khó khăn, như 72 phút trước Liverpool, 81 phút gặp Man Utd và 45 phút đối đầu Newcastle. Hai lần đá chính của tiền vệ 23 tuổi tại FIFA Club World Cup cũng đều đến ở hành lang trái.
Các thống kê cũng chứng minh Madueke có thể là phương án tốt cho cánh trái của Arsenal, đồng thời đóng vai trò dự bị cho Saka ở cánh phải.
Madueke nằm trong nhóm cầu thủ đá hai chân tốt nhất Ngoại hạng Anh, khi xét đến khả năng dứt điểm. Trong số các cầu thủ thực hiện ít nhất 30 cú sút, không tính đánh đầu, có rất ít người đạt tỷ lệ dứt điểm bằng hai chân gần với mức 50/50 như Madueke. Hầu hết những người đạt tỷ lệ dứt điểm tốt hơn Madueke đều thuận chân phải. Tức là, các cầu thủ thuận chân phải thường có khả năng dứt điểm hai chân tốt hơn so với các cầu thủ thuận chân trái
Trong số những người dứt điểm bằng chân trái nhiều hơn chân phải, chỉ có Antoine Semenyo của Bournemouth (53,8% sút bằng chân trái, 46,2% bằng chân phải) là người tiến gần hơn Madueke (65,8% trái, 34,2% phải) đến tỷ lệ cân bằng tuyệt đối. Thống kê này cho thấy Madueke có khả năng bùng nổ và tạo khác biệt ở cả hai cánh, dù sở trường là đá bên cánh phải và cắt vào trung lộ để dứt điểm bằng chân trái (chân thuận).
Tại Ngoại hạng Anh mùa trước, Madueke có trung bình 3,5 cú sút mỗi 90 phút. Tính trong các cầu thủ ra sân ít nhất 1.500 phút tại giải, chỉ có bốn người đạt thông số cao hơn Madueke.
Về chỉ số bàn thắng kỳ vọng không tính phạt đền (non-penalty xG), anh đứng thứ ba trong nhóm cầu thủ không phải trung phong (0,42 mỗi 90 phút), chỉ sau Luis Diaz (Liverpool) và Brennan Johnson (Tottenham). Nếu chỉ tính những cầu thủ đá chính ít nhất 25 trận, chỉ Mohamed Salah (10,5) có trung bình số lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương cao hơn Madueke (8,8).
Số cú sút trung bình của anh giảm từ 3,7 mỗi 90 phút ở cánh phải xuống còn 2,4 ở cánh trái, nhưng chỉ số kỳ vọng bàn thắng (xG) lại không thay đổi, vẫn giữ ở mức 0,42. Dù thuận chân trái và có xu hướng đi bóng ra biên, cầu thủ người Anh vẫn thực hiện trung bình 7,8 lần chạm bóng trong vòng cấm đối phương mỗi 90 phút khi đá ở cánh trái.
Madueke dẫn đầu về số pha kéo bóng tiến về phía khung thành (progressive carries – di chuyển ít nhất 5 mét về hướng khung thành đối phương), với trung bình 6,1 lần mỗi 90 phút. Anh cũng dẫn đầu giải về số lần kéo bóng kết thúc bằng một cú sút, với 1,6 lần mỗi 90 phút.
Ngoài khả năng rê dắt, Madueke cũng rất giỏi trong các pha di chuyển không bóng, xâm nhập phía sau hàng thủ đối phương - điều khiến anh có lối chơi giống Martinelli hơn là Saka.
Tại Ngoại hạng Anh mùa trước, Madueke có trung bình 7,7 lần chạy chỗ không bóng kết thúc trong vòng cấm mỗi 90 phút. Có năm cầu thủ thi đấu tối thiểu 1.500 phút đạt thông số tốt hơn, và chỉ một trong số đó không phải trung phong, là Luis Diaz (8,6).
Một minh chứng rõ ràng cho mức độ hiệu quả của những pha chạy chỗ này là: trong tổng số 544 lần Madueke di chuyển không bóng khi đồng đội đang kiểm soát bóng, có 78 lần (tương đương 14,3%) dẫn đến một cú sút cho Chelsea.
Chỉ hai cầu thủ đạt tỷ lệ cao hơn (tối thiểu 200 lần chạy không bóng), và cả hai đều thuộc về đội vô địch Liverpool: Mohamed Salah (15,8%) và Alexis Mac Allister (14,5%).
"Xét tổng thể, Madueke là cầu thủ chạy cánh rất chất lượng và đã chứng minh được năng lực tại Ngoại hạng Anh", hãng Opta bình luận. "Ở tuổi 23, anh đang bước vào giai đoạn đỉnh cao trong sự nghiệp và còn nhiều thời gian để phát triển. Miễn là anh có thể thích nghi với việc thi đấu thường xuyên hơn ở cánh trái, đồng thời sẵn sàng đá cánh phải mỗi khi Saka cần nghỉ ngơi, thì Madueke hoàn toàn có thể trở thành bản hợp đồng rất đáng giá với Arsenal".