Khi quan sát Makemake, một hành tinh lùn được cho là đă chết từ lâu, kính viễn vọng không gian James Webb đă phát hiện điều kỳ lạ.
Hành tinh lùn Makemake, c̣n được gọi là 2005 FY9, được phát hiện vào năm 2005 bởi một nhóm các nhà thiên văn học từ Viện Công nghệ California (Caltech - Mỹ).
Thế giới này có bán kính khoảng 715 km - nhỏ hơn một chút so với Sao Diêm Vương - với bề mặt bị chi phối bởi băng methane đông lạnh, mất khoảng 305 năm để quay hết một ṿng quanh Mặt Trời.
Các nhà khoa học luôn cho rằng nó là một thiên thể đă "chết" hoàn toàn, đóng băng và tĩnh lặng. Nhưng một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Astrophysical Journal Letters đă chỉ ra các dấu hiệu bất thường.
Hành tinh lùn Makemake - Ảnh: NASA
Nghiên cứu này đă sử dụng dữ liệu từ kính viễn vọng không gian James Webb, một thiết bị quan sát cực mạnh với "mắt thần" hồng ngoại.
Chính dữ liệu hồng ngoại đă chỉ ra những bất thường về nhiệt độ và đặc điểm bất thường của băng methane trên Makemake.
Các dấu hiệu đó cho thấy có thể tồn tại những điểm nóng cục bộ trên bề mặt của hành tinh lùn và thậm chí là hiện tượng thoát khí.
“Điều này cho thấy Makemake không phải là tàn tích không hoạt động ở khu vực ngoài ŕa hệ Mặt Trời, mà là một thiên thể năng động nơi băng methane vẫn đang h́nh thành” - TS Silvia Protopapa từ Viện nghiên cứu Tây Nam (SwRI - Mỹ), đồng tác giả, nói với Sci-News.
Theo nhóm nghiên cứu, điều này c̣n chỉ ra khả năng tồn tại một bầu khí quyển loăng cân bằng với lớp băng bề mặt - tương tự như Sao Diêm Vương - hoặc hoạt động tạm thời hơn, chẳng hạn như sự thăng hoa giống sao chổi hoặc các cột "khói" từ núi lửa băng.
Cho dù là kịch bản nào đúng, phát hiện về khí methane cũng xác nhận rằng Makemake không thực sự "chết" như các nhà khoa học tưởng tượng ban đầu.
Nó là một thế giới vẫn "sống", vẫn vận hành năng động dù là theo cách khác biệt so với các thiên thể ấm áp hơn ở gần Mặt Trời.
Điều này cũng khiến hành tinh lùn này trở thành thiên thể ngoài Sao Hải Vương thứ hai, sau Sao Diêm Vương, được xác nhận có sự hiện diện của khí.
Nếu kịch bản về sự tồn tại của bầu khí quyển loăng tiếp tục được xác nhận nhờ các nghiên cứu sâu hơn trong tương lai, Makemake sẽ gia nhập nhóm nhỏ các thiên thể ở vùng ŕa hệ Mặt Trời vẫn giữ được quá tŕnh trao đổi bề mặt - khí quyển cho đến ngày nay.