Ba hộp sọ, trong đó một của vua Madagascar bị quân đội Pháp chặt đầu trong thế kỷ 19, được trao trả sau hơn 100 năm lưu giữ trong bảo tàng.
Bộ Văn hóa Pháp ngày 26/8 thông báo trao trả ba hộp sọ của người Sakalava cho Madagascar, quốc gia giành độc lập từ Pháp năm 1960. Vương quốc của người Sakalava ở miền tây Madagascar bị chinh phục và trở thành thuộc địa của Pháp vào những năm 1890.
Một hộp sọ được cho là của vua Toera, người bị quân đội Pháp hạ sát năm 1897, khi mở chiến dịch tấn công vương quốc Menabe của người Sakalava. Lính Pháp sau đó chặt đầu vua Toera và chuyển về Paris. Hộp sọ này đă được lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Pháp trong gần 130 năm.
Hai hộp sọ c̣n lại là của những vị tướng đă chiến đấu cùng nhà vua. Bộ Truyền thông và Văn hóa Madagascar ngày 26/8 thông báo "các anh hùng" đă trở về.
Ba hộp sọ được trao trả cho Madagascar tại trụ sở Bộ Văn hóa Pháp ở Paris ngày 26/8. Ảnh: AFP
Việc hồi hương các hộp sọ này về Madagascar, quốc đảo ở ngoài khơi bờ biển phía đông nam châu Phi, đánh dấu lần đầu tiên Pháp thực thi luật năm 2023 cho phép trao trả hài cốt con người về một quốc gia để an táng.
"Tôi hoan nghênh việc trả lại ba hộp sọ này, bao gồm cả hộp sọ của Vua Toera, người thuộc sắc tộc Sakalava, sắc tộc chiếm gần 1/3 dân số Madagascar", Fetra Rakotondrasoava, Thư kư thường trực Bộ Văn hóa Madagascar, người đồng chủ tŕ Ủy ban Các nhà nghiên cứu Madagascar-Pháp làm việc về việc nhận dạng các hộp sọ, nói hôm 27/8.
"Ngoài việc hồi hương hài cốt, sự kiện này c̣n đánh dấu sự trở lại của một phần lịch sử và kư ức của chúng tôi. Giờ đây, chúng tôi sẽ có thể tôn vinh những hài cốt này một cách xứng đáng. Khoảnh khắc này có ư nghĩa quan trọng đối với người dân Madagascar và tất cả các quốc gia tham gia vào việc phục hồi di sản của họ", ông bày tỏ.
Bộ trưởng Truyền thông và Văn hóa Madagascar Volamiranty Donna Mara cho hay những hài cốt này "không phải là đồ vật trong một bộ sưu tập" mà là sợi dây liên kết "vô h́nh và không thể xóa nḥa, gắn kết hiện tại với quá khứ của chúng tôi".
"Đó là một vết thương chưa thể khép miệng ở Madagascar trong 128 năm, đặc biệt là đối với cộng đồng Sakalava", bà nói tiếp, lưu ư các hộp sọ sẽ được chôn cất ở Menabe, phía tây của đảo.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron năm 2017 cho hay "trong ṿng 5 năm tới", Pháp sẽ làm việc với các quốc gia châu Phi để trao trả các di sản văn hóa về với lục địa này.