Ngày 22/8/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính kư cái rụp bổ nhiệm Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc làm Thứ trưởng Bộ Quốc pḥng. Báo Quân đội th́ tung hô “sĩ quan tác chiến cứng rắn, chuẩn không cần chỉnh”. Nhưng giới quan sát th́ cười khúc khích: “Ơ, đây là màn dàn quân trước Đại hội XIV chứ ǵ nữa!”.
Cả cung đ́nh bây giờ như sới vật. Một bên Công an của Tô Lâm giăng lưới từ trung ương xuống địa phương, đưa anh em Hưng Yên đi khắp nơi như trồng cây xanh đô thị. Một bên Quân đội th́ sốt ruột, “thằng hàng xóm” cứ ngày càng ph́nh to, trong khi ḿnh lại teo tóp. Thế là phải tung quân bài Quang Ngọc cho có chỗ đứng.
Theo tin hành lang, nếu Đại tướng Nguyễn Tân Cương lên Bộ trưởng, th́ ông Ngọc có cửa thành Tổng Tham mưu trưởng, tạo nên “kiềng ba chân” chống lại cái “ghế gỗ một chân” của phe Công an. Nhưng nh́n kỹ th́ nước cờ này hơi… pḥng thủ, v́ Tô Lâm giờ đang cao tay, cười khẩy: “Các chú cứ bày quân, tôi có hồ sơ hết rồi”.
Thành ra việc bổ nhiệm nghe như khúc nhạc hào hùng, nhưng thực ra lại giống màn kéo ghế giữ thăng bằng trong bữa tiệc cuối nhiệm kỳ. Ai giữ ghế, ai mất ghế, th́ cứ chờ Đại hội XIV công bố kết quả. Dân th́ chỉ biết ngồi coi như phim cung đấu: phe Công an tung “chiêu tṛ”, phe Quân đội giơ khiên đỡ đ̣n, c̣n Phạm Minh Chính th́ vừa kư vừa toát mồ hôi.
Nói ngắn gọn, Nguyễn Quang Ngọc lên ghế Thứ trưởng chính là “cờ tướng giữa sân khấu”, c̣n khán giả th́ đang chờ xem nước đi nào chiếu bí, nước đi nào… tự bí.
******
Người ta bảo cung đ́nh nay bí như… cái nồi áp suất không van xả. Dân gian gọi vui là cái “thế 5 không”: không thể dựa, không thể tránh, không thể giăy, không thể thoát, và cuối cùng là… không c̣n chỗ chôn. Nghe th́ giống bài hát “không… không… không… không… và không” nhưng lại là bi kịch thật sự.
Không thể dựa – hồi xưa c̣n có Liên Xô, Trung Quốc chống lưng, giờ th́ anh bạn nào cũng đ̣i tính sổ riêng. Thế giới chạy như xe điện Vinfast mất phanh, c̣n cung đ́nh vẫn ôm cục giáo điều nặng chịch, lết từng bước, ai mà kiên nhẫn gánh măi?
Không thể tránh – tham nhũng, thối nát phơi đầy ra đó. Giấu sao được khi mạng xă hội lan nhanh hơn… tin nhắn của công an phường? Càng che th́ càng ḷi, kiểu vá xe rách mà bơm thêm lại nổ tung.
Không thể giăy – cái thân già nua, cồng kềnh, giăy một cái là găy xương. Mỗi lần thanh lọc nội bộ th́ lộ thêm vài “cục ung thư” mới. Bà con nh́n vô chỉ biết lắc đầu: “ôi thôi, hết thuốc chữa”.
Không thể thoát – cái ṿng toàn trị nó như cái lưới cá. Cá muốn bơi ra, lưới rách đó mà vẫn mắc kẹt, quẫy cỡ nào cũng chẳng đi đâu. Càng xoay xở càng vướng, trông vừa thương vừa buồn cười.
Không chỗ chôn – để lại di sản là cái “xác khô ở mả Ba Đ́nh”, bắt dân phải vái lạy ngày đêm như thần thánh. Nhưng thực ra chỉ là cái tượng sáp của một chế độ đă hết hạn sử dụng, mà dân th́ bị ép phải coi như hàng “xịn c̣n bảo hành”.
Cái “thế 5 không” ấy không c̣n là câu đùa nữa, nó thành bản án lịch sử. Một hệ thống mà mất niềm tin, mất chỗ dựa, mất luôn lối thoát th́ khác ǵ ông già rệu ră ngồi chờ… điểm danh lần cuối. Và khi đó, sụp đổ chỉ c̣n là vấn đề… lịch hẹn mà thôi.