Nga chấm dứt cam kết ngừng triển khai tên lửa tầm trung và tầm xa, vốn được duy tŕ sau khi Mỹ rút khỏi INF năm 2019, với lư do "ứng phó mối đe dọa an ninh quốc gia".
"Do các cảnh báo của chúng tôi đă bị phớt lờ, tên lửa tầm trung và tầm xa Mỹ sản xuất vẫn được triển khai ở châu Âu và châu Á - Thái B́nh Dương, Nga buộc phải tuyên bố rằng điều kiện không c̣n phù hợp để duy tŕ lệnh đơn phương dừng triển khai những vũ khí tương tự", Bộ Ngoại giao Nga thông báo ngày 4/8.
Mỹ và Liên Xô kư Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm xa (INF) vào năm 1987, đánh dấu lần đầu tiên các cường quốc đồng ư cắt giảm kho vũ khí hạt nhân. Hiệp ước cấm hai bên phát triển mọi loại tên lửa hành tŕnh và đạn đạo phóng từ mặt đất có tầm bắn 500-5.500 km. Sau khi Liên Xô tan ră, Nga kế thừa hiệp ước INF.
Theo phân loại trong hiệp ước, tên lửa tầm trung có tầm bắn 1.000-3.000 km, c̣n tên lửa tầm xa có tầm bắn 3.000-5.500 km. Các loại tên lửa này nếu triển khai ở Nga có thể bao trùm phần lớn châu Âu.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump năm 2019 quyết định rút khỏi INF sau khi cáo buộc Nga phát triển tên lửa 9M729 có tầm bay gần 5.000 km. Moskva phủ nhận cáo buộc và khẳng định tên lửa này có tầm bắn 480 km, đồng thời chỉ trích Washington không tuân thủ hiệp ước khi đặt các tổ hợp Aegis Ashore có thể phóng tên lửa hành tŕnh Tomahawk với tầm bắn 2.500 km tại châu Âu.
Nga khi đó áp lệnh tự kiềm chế đơn phương, tuyên bố sẽ không sản xuất và triển khai tên lửa bị cấm theo INF, miễn là Mỹ không đưa tên lửa đến các khu vực trên thế giới.
Tuy nhiên, Washington vẫn nhiều lần thử nghiệm tên lửa tầm trung phóng từ mặt đất có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, vũ khí bị cấm theo INF. Giới chức Mỹ tháng 4/2024 đưa hệ thống Typhon, có khả năng phóng tên lửa hành tŕnh Tomahawk và pḥng không SM-6, đến Philippines tập trận chung.
Tên lửa hành tŕnh Iskander-K của Nga rời bệ phóng tháng 3/2022. Ảnh: BQP Nga
Trong tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga ngày 4/8, Moskva nói rằng từ năm 2023 họ đă quan sát thấy nhiều hệ thống Mỹ thuộc danh sách bị cấm trong INF được đưa tới châu Âu và châu Á - Thái B́nh Dương để diễn tập với định hướng chống Nga.
Moskva cho rằng những động thái của phương Tây đang đe dọa ổn định ở các khu vực giáp Nga, ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh quốc gia nước này.
"Các biện pháp đáp trả sẽ do giới lănh đạo Nga quyết định, dựa trên phân tích liên ngành về tổng thể diễn biến an ninh quốc tế và ổn định chiến lược", Bộ Ngoại giao Nga cảnh báo.
Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho biết đây là hệ quả liên quan chính sách chống Nga của các nước NATO. "Hăy chờ những bước đi tiếp theo", ông Medvedev viết trên X nhưng không nêu cụ thể.
Giới chức Mỹ chưa b́nh luận về thông tin.