Tuần này, Ṭa án Tối cao dường như đă sẵn sàng đưa ra một trong những phán quyết quan trọng nhất về quyền hành pháp trong gần một thế kỷ, báo hiệu rằng ṭa có thể lật ngược phán quyết năm 1935 tạo ra cấu trúc "cơ quan độc lập" hiện đại và hạn chế quyền hạn của tổng thống trong việc cách chức các quan chức liên bang cấp cao.
Trong các cuộc tranh luận miệng hôm thứ Hai trong vụ Trump kiện Slaughter , một số thẩm phán cho rằng tiền lệ lâu đời do Humphrey's Executor kiện United States đặt ra - cho phép các nhà lănh đạo của các cơ quan như Ủy ban Thương mại Liên bang và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch hoạt động ngoài tầm kiểm soát trực tiếp của tổng thống - có thể là vi hiến.
Vụ việc bắt nguồn từ việc thách thức quyết định của Tổng thống Donald Trump về việc cách chức một thành viên của Ủy ban Thương mại Liên bang mà không có lư do.
Nếu Ṭa án đứng về phía Trump, điều này có thể đánh dấu sự kết thúc của cái mà những người bảo thủ về mặt pháp lư từ lâu gọi là "nhánh chính quyền thứ tư" - một mạng lưới các cơ quan quản lư quyền lực phần lớn không chịu trách nhiệm trước cử tri.
Thẩm phán Neil Gorsuch, một trong những người chỉ trích gay gắt nhất của Ṭa án về việc lạm quyền hành chính, đă đặt câu hỏi liệu Người thi hành di chúc của Humphrey có bao giờ phù hợp với thiết kế của Hiến pháp hay không.
Gorsuch cho biết: "Có lẽ đó là sự thừa nhận rằng Người thi hành di chúc của Humphrey đă suy luận kém và không có thứ ǵ như vậy trong trật tự hiến pháp của chúng ta như một nhánh thứ tư của chính quyền".
Tuyên bố này nhấn mạnh sự đồng thuận ngày càng tăng giữa các thẩm phán bảo thủ của Ṭa án rằng tiền lệ này xung đột với Điều II của Hiến pháp, trong đó trao "toàn bộ quyền hành pháp" cho tổng thống.
Trong nhiều thập kỷ, Quốc hội đă sử dụng phán quyết năm 1935 để bảo vệ người đứng đầu các cơ quan khỏi bị cách chức, trên thực tế trao cho họ sự độc lập khỏi nhánh hành pháp.
Thượng nghị sĩ Eric Schmitt (Đảng Cộng ḥa-MO), người đă đệ tŕnh bản tóm tắt amicus để ủng hộ Trump, lập luận rằng Người thi hành án của Humphrey "phá hủy trách nhiệm giải tŕnh dân chủ bằng cách tạo ra các cơ quan mà Tổng thống không thể kiểm soát".
Các học giả pháp lư đă mô tả quyết định này là nền tảng của nhà nước hành chính, cho phép Quốc hội thành lập các cơ quan kết hợp quyền lập pháp, tư pháp và hành pháp.
Nhưng học thuyết hiện đại phần lớn đă bỏ đi các nhăn hiệu "bán lập pháp" và "bán tư pháp" được dùng để biện minh cho sự sắp xếp này. Những người chỉ trích cho rằng những thuật ngữ đó chỉ đơn giản là che giấu sự thật rằng các cơ quan này thực thi pháp luật trong khi được tách biệt khỏi sự giám sát của tổng thống.
"Chính phủ liên bang đă vận hành một nhánh quyền lực phụ vi hiến", một luật sư hiến pháp phát biểu sau các lập luận. "Nếu Tổng thống không thể băi nhiệm các viên chức thi hành luật, th́ người khác sẽ thi hành luật - và người đó không được ai bầu lên cả."
Thượng nghị sĩ Mike Lee (Đảng Cộng ḥa-UT) cho biết trong một tuyên bố rằng Ṭa án hiện "có cơ hội khôi phục quyền lực của tổng thống đối với nhánh hành pháp, giải phóng chúng ta khỏi chế độ chuyên quyền quan liêu".
Các thẩm phán cấp tiến của Ṭa án đă cảnh báo về khả năng lạm dụng chính trị nếu tiền lệ này bị băi bỏ, cho rằng tổng thống có thể gây sức ép lên người đứng đầu cơ quan v́ lư do đảng phái.
Nhưng ngay cả một số người bảo thủ thận trọng hơn trên ghế thẩm phán cũng tỏ ra nghi ngờ rằng khuôn khổ năm 1935 vẫn c̣n hợp lư trong một nhà nước hành chính hiện đại, nơi hầu hết các nhà lănh đạo cơ quan đều nắm giữ quyền hành pháp đáng kể.
Những ǵ bắt đầu như một thách thức hẹp đối với quyết định về nhân sự của FTC đă phát triển thành cuộc đối đầu trực tiếp với chính cơ cấu của chính phủ liên bang.
Phán quyết có lợi cho Trump không chỉ khẳng định thẩm quyền của ông trong việc cách chức người đứng đầu các cơ quan mà c̣n xác định lại cán cân quyền lực giữa tổng thống, Quốc hội và bộ máy quan liêu.
Nếu Ṭa án lật ngược Sắc lệnh của Humphrey , điều này sẽ đánh dấu sự tái khẳng định quyền kiểm soát của tổng thống quan trọng nhất kể từ thời kỳ New Deal — trên thực tế chấm dứt nhiều thập kỷ quản trị bán độc lập và khôi phục lại cái mà những người soạn thảo Hiến pháp mô tả là "một cơ quan hành pháp thống nhất".
Phán quyết dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối kỳ này. Nếu các thẩm phán tiếp tục theo sát lập luận hôm thứ Hai, hệ thống tự chủ quan liêu của Washington - một trụ cột quản trị kể từ thời Franklin D. Roosevelt - có thể sớm chấm dứt.