Vị trí giữa Trái Đất và Mặt Trăng khiến các ngày 9/7, 22/7 và 5/8 ngắn hơn bình thường.
Mặt Trăng thay đổi vị trí sẽ ảnh hưởng đến tốc độ quay và độ dài ngày Trái Đất. Ảnh: Pixels.
Trong vài tuần tới, Trái Đất sẽ quay nhanh hơn, khiến một số ngày không đủ 24 giờ.
Cụ thể, vào các ngày 9/7, 22/7 và 5/8 năm 2025, Mặt Trăng ở gần hơn và làm tăng tốc độ quay của Trái Đất, khiến mỗi ngày ngắn hơn bình thường từ 1,3-1,51 mili giây, theo Livescience. Mỗi mili giây bằng một phần nghìn giây.
Một ngày là thời gian để hành tinh quay hết một vòng quanh trục của nó, đang được con người tính toán là khoảng 86.400 giây hay 24 giờ. Tuy nhiên, tốc độ quay thực tế của Trái Đất bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như vị trí của Mặt Trăng và sự phân bố khối lượng trên hành tinh, do đó không phải lúc nào cũng chính xác mức 24 giờ.
Từ hàng tỷ năm trước đến nay, Trái Đất có xu hướng quay chậm dần, khiến độ dài của ngày tăng lên. Theo ước tính của các nhà nghiên cứu, vào khoảng 1-2 tỷ năm trước một ngày trên Trái Đất chỉ dài khoảng 19 giờ. Nguyên nhân là khi đó Mặt Trăng ở gần Trái Đất hơn hiện tại, tạo ra lực hấp dẫn mạnh hơn, khiến Trái Đất quay nhanh hơn.
Khi Mặt Trăng dần di chuyển ra xa, trung bình các ngày trở nên dài hơn, lên mức 24 giờ như hiện nay.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các nhà khoa học đã ghi nhận biến động ngược xu hướng này. Năm 2020, họ phát hiện Trái Đất quay nhanh nhất kể từ năm 1970.
5/7/2024 là ngày ngắn nhất kể từ 1970, thiếu 1,66 mili giây so với 24 giờ, theo Timeanddate.
Năm nay, vào các ngày 9/7, 22/7 và 5/8, Mặt Trăng sẽ ở vị trí gần với cực của Trái Đất. Lực hấp dẫn sẽ làm tăng tốc độ quay của hành tinh, làm cho ngày ngắn hơn bình thường.
Ngoài ra, hoạt động của con người cũng đang góp phần làm thay đổi tốc độ quay của Trái Đất.
NASA đã tính toán rằng băng tan và nước ngầm di chuyển, làm thay đổi phân bố trọng lượng, đã khiến độ dài ngày tăng thêm 1,33 mili giây mỗi thế kỷ trong giai đoạn từ năm 2000-2018.
Ngay cả những sự kiện đơn lẻ cũng có thể ảnh hưởng đến tốc độ quay của Trái Đất. Ví dụ, trận động đất ở Nhật Bản năm 2011 đã rút ngắn độ dài của một ngày khoảng 1,8 micro giây. Một micro giây bằng một phần triệu giây.
Vào những ngày bị ảnh hưởng, đồng hồ vẫn sẽ đếm đủ 24 giờ do sự khác biệt này quá nhỏ để con người có thể cảm nhận được trong đời sống hàng ngày.
Chỉ khi độ dài của ngày chênh lệch quá 0,9 giây hay 900 mili giây, thì con người mới phải điều chỉnh múi giờ. Khi điều này xảy ra, Cơ quan giám sát vòng quay và hệ thống tham chiếu Trái Đất (IERS) sẽ thêm một "giây nhuận" vào giờ quốc tế (UTC) để đồng bộ lại thời gian.
VietBF@ sưu tập