Bộ hài cốt 6.200 tuổi mà các nhà khảo cổ Iran vừa khai quật bên bờ vịnh Ba Tư đã tiết lộ cùng lúc 2 câu chuyện lịch sử.
Bộ hài cốt của một cô gái Iran cổ đại - có thể chưa đến 20 tuổi khi qua đời - đã được các nhà khảo cổ chú ý vì có hộp sọ hình bầu dục kỳ lạ, trông giống như đầu của người ngoài hành tinh trong phim ảnh.
Theo Ancient Origins, cô gái sống bên bờ vịnh Ba Tư 6.200 năm trước này đã kể 2 câu chuyện, một về sự định hình văn hóa và một về bạo lực đau thương.
Hài cốt của cô gái Iran cổ đại có hộp sọ bị kéo dài bất thường - Ảnh: TEHRAN TIMES
Viết trên tạp chí khoa học The International Journal of Osteoarchaeology, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khảo cổ học tiền sử Mahdi Alirezazadeh từ Đại học Tarbiat Modares (Iran) cho biết hình dáng kỳ lạ của hộp sọ cô gái bí ẩn là do một tập tục cổ xưa.
Theo đó, hộp sọ của cô đã bị định hình lại qua nhiều năm băng bó chặt chẽ trong thời thơ ấu, một hình thức chỉnh sửa cơ thể được thực hiện bởi nhiều xã hội cổ đại ở lục địa Âu - Á và xa hơn nữa.
Nhưng điều gây chú ý là hộp sọ của cô cũng bị nứt, nghi là bởi một cú đánh mạnh bằng một vật thể rộng, cùn. Tuy nhiên, không có bằng chứng trực tiếp nào cho thấy có người đã cố ý đánh cô.
Vết thương này không có sẹo, không lành, nghĩa là cô đã không sống sót sau cú đánh.
Việc hộp sọ bị định hình lại cũng góp phần vào cái chết, bởi khiến đầu cô gái dễ bị tổn thương nặng hơn.
Điều này buộc các nhà khảo cổ học phải đặt câu hỏi về cái giá của loại "nghệ thuật cơ thể"" này: Điều gì đã dẫn đến một tập tục văn hóa khiến cơ thể dễ bị tổn thương?
Phát hiện này là một phần của Dự án Tiền sử Zohreh, một dự án khai quật đã kéo dài hơn một thập kỷ và vẫn đang tiếp tục, nhằm bóc tách các lớp trầm tích của thời đại đồ đồng ở chân đồi Zagros bên bờ vịnh Ba Tư.
Khu vực phát hiện ra hài cốt cô gái - nghĩa trang cổ Chega Sofla - chứa những ngôi mộ gạch lâu đời nhất được biết đến, các ngôi mộ tập thể của gia đình và bằng chứng về một nền văn hóa đô thị đang phát triển xung quanh, với các đền thờ, nhà ở, dấu hiệu của chữ viết sơ khai.
VietBF@ sưu tập