Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin sẽ hội đàm tại bang Alaska của Mỹ vào ngày 15/8 nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.
Theo hăng tin TASS và đài CNA, sau khi tuyên bố có thể chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine trong ṿng 24 giờ, ông Trump đă dành những tháng đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống Mỹ thứ 2 để cố gắng làm trung gian ḥa giải giữa hai nước láng giềng ở châu Âu. Song, nhiều ṿng đàm phán ḥa b́nh, các cuộc điện đàm và hàng loạt chuyến thăm ngoại giao đă không mang lại đột phá.
Trong một bài đăng trên mạng xă hội Truth Social ngày 8/8, ông Trump thông báo sẽ gặp Tổng thống Nga Putin tại bang Alaska, cực bắc của nước Mỹ vào ngày 15/8. Điện Kremlin đă xác nhận thông tin này và gọi đó là "hoàn toàn hợp lư". Thông báo được đưa ra sau nhiều ngày cả Moscow và Washington đều ám chỉ hai nhà lănh đạo sẽ họp thượng đỉnh vào tuần tới.
Tổng thống Mỹ cho biết, cả tổng thống Nga lẫn lănh đạo Ukraine đều muốn gặp ông và ông sẽ làm bất cứ điều ǵ có thể để ngăn chặn xung đột. Phát biểu tại Nhà Trắng hôm 8/8, ông Trump nói "sẽ có một số trao đổi lănh thổ để tốt cho cả Ukraine và Nga", nhưng không đi vào chi tiết.
V́ sao chọn Alaska?
Hội nghị thượng đỉnh giữa Trump - Putin sẽ diễn ra ở Alaska, vùng đất Nga đă bán cho Mỹ vào năm 1867. Mũi phía tây của tiểu bang này nằm không xa phần cực đông của Nga, ngay bên kia eo biển Bering.
Trợ lư tổng thống Nga Yuri Ushkov cho biết: "Alaska và Bắc Cực cũng là nơi giao thoa lợi ích kinh tế của hai nước và là nơi có triển vọng cho các dự án quy mô lớn, đôi bên cùng có lợi. Tuy nhiên, bản thân hai tổng thống chắc chắn sẽ tập trung thảo luận các khả năng để đạt được một giải pháp ḥa b́nh lâu dài cho cuộc khủng hoảng Ukraine".
Ông Ushakov cũng bày tỏ hy vọng, lần tới hai vị tổng thống sẽ gặp nhau trên lănh thổ Nga. Quan chức này nói thêm: "Nga đă gửi lời mời tương ứng tới tổng thống Mỹ".
Lệnh bắt giữ Tổng thống Putin của Ṭa án H́nh sự quốc tế (ICC), vốn yêu cầu các nước thành viên phải bắt giữ nhà lănh đạo Nga nếu ông đến thăm quốc gia của họ, được cho đă thu hẹp số nơi có thể được chọn đăng cai hội nghị.
Trước đây, Tổng thống Putin đă đề cập tới Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) là nơi có thể tổ chức các cuộc đàm phán với Mỹ. Trong khi đó, truyền thông quốc tế đồn đoán Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc hoặc Ấn Độ có thể là những địa điểm khả thi.
Khả năng tham gia của tổng thống Ukraine
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đă thúc đẩy việc biến hội nghị thượng đỉnh Trump - Putin thành một hội nghị thượng đỉnh 3 bên và thường xuyên khẳng định việc ông gặp người đồng cấp Nga là cách duy nhất để đạt tiến triển hướng tới ḥa b́nh.
Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Trump đă đề xuất một cuộc tiếp xúc 3 bên khi ông hội đàm với ông Putin vào đầu tuần trước. Tuy nhiên, lănh đạo Điện Kremlin đă loại trừ khả năng gặp ông Zelensky.
Tại các cuộc đối thoại ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 6, các nhà đàm phán Nga cho biết, cuộc gặp Putin - Zelensky chỉ có thể diễn ra ở "giai đoạn cuối" của quá tŕnh thương lượng, sau khi hai bên đă nhất trí về các điều khoản ḥa b́nh.
Cuộc tiếp xúc Trump - Putin gần đây nhất
Lần gần đây nhất ông Trump và ông Putin gặp nhau là vào năm 2019, tại Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật Bản, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump. Kể từ đầu tháng 1/2025, hai nhà lănh đạo đă nhiều lần điện đàm.
Trước đó, năm 2018, ông Putin đă có cuộc gặp thượng đỉnh với ông Trump tại Helsinki, Phần Lan. Vào thời điểm đó, ông Trump đă khiến nhiều người bất ngờ khi tỏ ra đứng về phía ông Putin, sau khi cộng đồng t́nh báo Mỹ cho rằng Nga đă can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống ở xứ sở cờ hoa để ủng hộ ông Trump.
Lần gần đây nhất ông Putin gặp một lănh đạo Nhà Trắng tại Mỹ là trong cuộc hội đàm với Tổng thống Barack Obama tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào năm 2015.
Lập trường đàm phán
Bất chấp hàng loạt nỗ lực ngoại giao và nhiều ṿng đàm phán ḥa b́nh, Nga và Ukraine dường như vẫn chưa tiến gần hơn tới một thỏa thuận chấm dứt giao tranh. Tổng thống Putin đă bác bỏ lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức của Ukraine, châu Âu và Mỹ.
Tại các cuộc thương lượng hồi tháng 6, Moscow yêu cầu Kiev rút quân khỏi 4 vùng đă sáp nhập vào Nga, yêu cầu Ukraine cam kết là một quốc gia trung lập, từ chối sự trợ giúp quân sự của phương Tây và không gia nhập liên minh quân sự NATO do Mỹ đứng đầu.
Trong khi đó, Ukraine muốn ngừng bắn ngay lập tức, đồng thời tuyên bố không bao giờ công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với các vùng lănh thổ có chủ quyền của nước này. Ukraine cũng đang t́m kiếm sự đảm bảo an ninh từ các nước phương Tây, bao gồm cả việc triển khai quân đội nước ngoài làm lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh để thực thi bất kỳ lệnh ngừng bắn tiềm năng nào.
VietBF@ sưu tập
|