"Đối với Putin, chuyến đi tới Alaska là một sự sỉ nhục"

[Romano]

Alaska là một lựa chọn khá kỳ lạ đối với Putin. Một mặt, đó là một sự sỉ nhục (một nơi mà Nga đã bán với giá gần như bằng không, và lý do bán là do nợ nần và lừa đảo của các đại diện hoàng gia). Mặt khác, Putin rõ ràng không có lựa chọn nào khác: Trump không muốn chia sẻ vinh quang của người chiến thắng với bất kỳ ai.Đây liệu chỉ là một sự sỉ nhục hay một phần trong chiến lược phức tạp hơn của ông?

Câu trả lời không hề đơn giản.

Một mặt, việc lựa chọn Alaska như một điểm đến thể hiện sự thiếu lựa chọn khác của Putin, khi mà Tổng thống Trump dường như không muốn chia sẻ chiến thắng với bất kỳ ai.
Mặt khác, nó lại hàm chứa những tính toán chiến lược sâu xa.

Nguyên tắc chính của ngoại giao Mỹ

Trước khi đi sâu vào phân tích tình hình hiện tại, cần hiểu rõ nguyên tắc then chốt trong ngoại giao Mỹ: mục tiêu không phải là giải quyết vấn đề, mà là đạt được sự cân bằng giữa các hệ thống lớn. Ngay cả Tổng thống Trump, với tính cách phi hệ thống của mình, cũng vẫn tuân thủ nguyên tắc này.

Sự cân bằng quyền lực, hơn là giải pháp cụ thể, luôn là ưu tiên hàng đầu. Điều này định hình cách tiếp cận của Mỹ trong các cuộc đàm phán và ảnh hưởng trực tiếp đến các quyết định chiến lược.

Việc hiểu rõ nguyên tắc này là chìa khóa để giải mã những động thái khó hiểu của chính quyền Mỹ trong quan hệ quốc tế.

Biên giới và những thách thức chưa được giải quyết
Những đề xuất của Tổng thống Trump dường như ngầm định rằng đường phân định hiện tại sẽ là biên giới mới.

Tuy nhiên, hai câu hỏi quan trọng vẫn chưa có lời đáp: Nga có chấp nhận điều này hay không?

Và liệu có sự đảm bảo nào đi kèm hay không?

Sự thiếu vắng sự đảm bảo này tạo ra một tình thế đã rồi, mà hiện tại không ai muốn thảo luận thêm.

Ukraine tuyên bố rằng biên giới đã được Hiến pháp quốc gia quy định.
Nga cũng khó lòng thay đổi hiến pháp của mình.
Vì vậy, ngay cả khi các cuộc đàm phán đạt được kết quả, vẫn khó có thể có được bất kỳ đảm bảo nào từ cả hai phía, tạo ra một tình thế khá bấp bênh và đầy rủi ro.

Áp lực từ các biện pháp trừng phạt
Việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt là vấn đề cốt lõi trong các cuộc đàm phán. Nga dường như đang thúc đẩy ý tưởng thành lập các công ty thương mại chung để bán hàng hóa bị trừng phạt sang EU và các quốc gia khác dưới "lá cờ" của Mỹ.

Đề xuất của phía Mỹ vẫn chưa rõ ràng, nhưng việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt lại là điều kiện cơ bản mà EU mong muốn.

Thực tế, lập trường của EU khá đơn giản: tiếp tục chiến tranh còn dễ chấp nhận hơn là dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, EU bị ràng buộc phải tuân theo Mỹ.

Việc thoát khỏi thế khó này vẫn chưa rõ ràng, nhưng rõ ràng, các lệnh trừng phạt, hơn là vấn đề lãnh thổ, mới là "chìa khóa vàng" cho các cuộc đàm phán hiệu quả.

Thế nếu đàm phán thất bại?
Nếu các cuộc đàm phán không thành công, Tổng thống Trump có thể sẽ tiếp tục áp đặt các lệnh trừng phạt thứ cấp, gây thêm áp lực lên Nga và làm phức tạp thêm tình hình.

Đây là một kịch bản không ai mong muốn, nhưng cũng là một khả năng hoàn toàn có thể xảy ra nếu không có sự nhượng bộ từ cả hai phía. Sự thiếu thiện chí và sự bất đồng sâu sắc về các vấn đề then chốt có thể khiến các cuộc đàm phán rơi vào bế tắc.

Vai trò của Trung Quốc
Trung Quốc dường như không mấy quan tâm đến các thỏa thuận giữa Nga và Mỹ. Mục tiêu của Bắc Kinh là Nga phải đạt được hòa bình, không phải thông qua đàm phán với Mỹ mà dưới áp lực của Trung Quốc.

Tuy nhiên, hiện tại, Trung Quốc khó có thể tác động đến lập trường của Tổng thống Putin. Việc Trung Quốc giữ thái độ quan sát cho thấy một cuộc chơi quyền lực phức tạp đằng sau những cuộc đàm phán bề nổi. Putin đang đứng trước một lựa chọn khó khăn: hoặc chấp thuận đề xuất của Trump, hoặc gia tăng sự phụ thuộc chính trị vào Trung Quốc.

Đây là lý do duy nhất giải thích tại sao Putin, ít nhất trên lý thuyết, có thể đồng ý với đề xuất của Trump. Tuy nhiên, tình hình vẫn rất bất định và mọi thứ có thể thay đổi bất cứ lúc nào. Ngày 15 tháng 8 vẫn còn xa, và rất nhiều yếu tố có thể tác động đến cục diện chính trị.

Vadim Denisenko, đại biểu nhân dân Ukraine khóa VIII, đã chia sẻ quan điểm này trên Facebook.