Với gần 2% dân số trưởng thành đang thi hành án, El Salvador hiện có tỷ lệ tù nhân cao nhất thế giới. Số tù nhân gia tăng là kết quả của những biện pháp chống bạo lực băng nhóm, từ đó gây sức ép nặng nề cho hệ thống nhà tù của nước này. Trước khi CECOT được xây dựng, nhà tù La Esperanza là nhà tù lớn nhất El Salvador khi giam giữ 33.000 người, dù ban đầu chỉ được thiết kế để giam giữ 10.000 người.
Tại El Salvador, tình hình băng nhóm tội phạm đang diễn ra phức tạp, với sự cạnh tranh địa bàn của băng MS-13 và băng nhóm đối thủ Barrio 18. Cả hai đều là những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia, bắt nguồn từ Mỹ. Những kẻ đứng đầu là dân tị nạn tháo chạy khỏi El Salvador trong giai đoạn nội chiến bùng nổ ở nước này và đến tị nạn ở Los Angeles (bang California) vào thập niên 1980.
Sau khi lên nắm quyền Tổng thống Mỹ, ông Bill Clinton ký thông qua một loạt các luật mới nhằm mở rộng những hành vi phạm tội có thể bị trục xuất, hàng chục ngàn người El Salvador bị Mỹ trục xuất và quay về nước thành lập các băng nhóm tội phạm.
Trong thập niên 2000, chính phủ El Salvador triển khai nhiều biện pháp trấn áp làn sóng tội phạm và bỏ tù các thành viên băng nhóm.
Tình trạng được cải thiện dưới thời Tổng thống Mauricio Funes sau khi ông đạt được thỏa thuận đình chiến giữa các băng nhóm. Tuy nhiên, thỏa thuận này bị phá vỡ năm 2014, và đến năm 2015, El Salvador trở thành quốc gia chết chóc của khu vực Tây Bán Cầu, với 105 vụ giết người/100.000 dân.
Năm 2019, sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Bukele quyết định áp dụng chiến thuật như thời người tiền nhiệm Funes là tìm cách đàm phán với thủ lĩnh các băng nhóm. Thế nhưng, làn sóng chết chóc bất ngờ gia tăng vào tháng 3/2022. Tình hình diễn biến phức tạp buộc Tổng thống Bukele thuyết phục thông qua các điều khoản miễn trừ một số quyền công dân với mục tiêu truy quét tội phạm.
Kể từ khi tình trạng ngoại lệ được áp dụng, khoảng hơn 64.000 người đã bị bắt giữ trong các chiến dịch truy quét tội phạm. Các vụ bắt giữ có thể được tiến hành mà không cần có lệnh của tòa. Chính phủ El Salvador được quyền truy cập dữ liệu liên lạc cá nhân của người dân. Các nghi phạm, sau khi bị bắt giữ cũng không có quyền có luật sư.
Dù các tổ chức nhân quyền cáo buộc cuộc chiến chống tội phạm của Tổng thống Bukele đã khiến hàng chục người vô tội thiệt mạng sau khi bị cảnh sát bắt giữ, các chính sách của ông vẫn nhận được sự ủng hộ lớn của người dân El Salvador. Theo Bloomberg, kết quả một khảo sát do Cid Gallup thực hiện năm ngoái cho thấy 91% người dân ủng hộ chính phủ El Salvador mạnh tay trấn áp tội phạm hơn nữa. Sau “cuộc chiến” kéo dài 1 năm gây nhiều tranh cãi chống lại các băng đảng khét tiếng do ông Bukele phát động, cảnh yên bình đang diễn ra trên khắp đất nước từng được coi là một trong những nơi bạo lực nhất thế giới.
__________________
|