PHẦN 17.
SỰ THẬT CỦA ĐẠO ĐỨC, VĂN MINH.
Tính từ năm 1945 cho đến nay, họ đã cầm quyền được 79 năm, muốn thấy rõ sự thật của đạo đức văn minh như thế nào chỉ cần xem xét một thứ đó là lịch sử của các lần sửa đổi Hiến pháp.
Nghiên cứu lịch sử Hiến pháp của hai nước có nền kinh tế phát triển và được cho là xã hội văn minh nhất thế giới là Nhật Bản và Mỹ cho thấy vai trò của Hiến pháp đã thay đổi số phận dân tộc họ như thế nào.
Trước năm 1945 Nhật Bản có Hiến pháp Minh Trị 1889, đây là bản Hiến pháp đầu tiên của Châu Á, mục đích đưa Nhật Bản trở thành một đế quốc hùng mạnh.
Để soạn thảo Hiến pháp, năm 1882 Thiên Hoàng Minh Trị đã cử một phái đoàn do Ito Hỉobumi sang châu Âu tham khảo hiến pháp của các gia này. Cuối cùng họ đã chọn hiến pháp của đế quốc Phổ làm khuôn mẫu.
Theo đó Thiên Hoàng Minh Trị là người bạn bố Hiến pháp Minh Trị. Lần đầu tiên trong lịch sử Nhật Bản Hiến pháp quy định rõ giới hạn quyền hành pháp của Thiên Hoàng, dù Thiên Hoàng là biểu tượng tuyệt đối bất khả xâm phạm, nhưng không phải là ông vua phong kiến.
Hiến Pháp đồng thời quy định cơ quan tư pháp độc lập với cơ quan hành pháp và lập pháp.
Cùng với cải cách sâu rộng, và với bản Hiến pháp mang tính dân chủ hơn Nhật Bản đã phát triển như vũ bão, trở thành một đế quốc hùng mạnh.
Nhưng Hiến pháp Minh Trị vẫn chưa triệt để, quyền lực vẫn nằm trong tay Thiên Hoàng đã biến nước Nhật trở thành một đế quốc xâm lược, lấy chủ nghĩa bá quyền để mở rộng bờ cõi chiếm đoạt tài nguyên của các quốc gia lân bang đã khiến Nhật Bản phải chịu một thất bại cay đắng trước Mỹ trong chiến tranh thế giới thứ hai.
Năm 1946 sau khi Nhật Bản đầu hàng đồng minh để thực hiện việc dân chủ hoá Nhật Bản theo tinh thần hội nghị Potsdam Nhật Bản tiến hành sửa đổi Hiến pháp, nhưng Mỹ cho là “bình mới nhưng vẫn rượu cũ pha lại”.
Và Douglas MacArthur đã ra lệnh cho văn phòng của mình tự soạn thảo Hiến pháp mới cho Nhật Bản.
Trong bản Hiến pháp do Mỹ đưa ra Nhật Hoàng được coi là biểu tượng của nhà nước và sự đoàn kết toàn dân, song bị tước bỏ thực quyền.
Một cấu trúc lập pháp lưỡng viện hình thành giống như ở Mỹ, đặc biệt trong Chương II chỉ vẻn vẹn có một điều khoản Điều 9 - chỉ rõ nhân dân Nhật Bản “Vĩnh viễn từ bỏ chiến tranh khỏi chủ quyền quốc gia, Vĩnh viễn không sử dụng vũ lực hay đe dọa bằng vũ lực khi giải quyết các tranh chấp quốc tế”.
Mùa thu 1946 đại đa số nhân dân Nhật Bản đã bỏ phiếu ủng hộ bản Hiến pháp mới.
Trải qua đúng gần 80 năm bản Hiến pháp này vẫn gần như giữ nguyên tính toàn vẹn của nó.
Với Hiến pháp của nước Mỹ, nó ra đời còn lâu hơn vào năm 1788 và có hiệu lực vào năm 1789, tức là đã hơn 300 năm và là bản Hiến pháp duy nhất tồn tại đến bây giờ còn giữ nguyên được những giá trị cốt lõi, không bị sưa đổi đó là cấu trúc “tam quyền phân lập giữa ba nhánh lập pháp (Quốc hội), hành pháp (Tổng thống), tư pháp (Toà án).
Trong Hiến pháp của Mỹ không có một dòng nào ghi “Quyền lực thuộc về nhân dân” nhưng ghi rất cụ thể về các quyền cơ bản của con người.
Dù đã hơn 300 năm bản Hiến pháp này mới được tu chính 27 lần trong đó có 10 lần tu chính về các quyền tự do cơ bản của công dân ngày càng mở rộng được đề xuất vào cùng một ngày là ngày 25/9/1789.
Và cho đến nay nó là bản Hiến pháp ít bị sửa đổi nhất trên thế giới.
Ở Việt Nam thì sao?
Theo dòng lịch sử lập hiến của nước ta, kể từ khi thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đến nay, nước ta đã có 05 bản Hiến pháp, đó là Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp 1980, Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2001), Hiến pháp năm 2013.
Cùng với sự sửa đổi Hiến pháp 5 lần chỉ trong vòng gần 80 năm Luật đất đai theo nó cũng phải sửa đổi liên tục.
Không kể giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1987 Luật đất đai chưa ra đời, tính từ năm 1988 đến năm 1993:
Thực hiện theo Luật Đất đai 87; Giai đoạn từ năm 1993 đến năm 2003: Thực hiện theo Luật Đất đai 93; Luật Đất đai 2003, Luật đất đai 2013 và sắp tới thực hiện Luật đất đai 2023.
Họ sửa đổi những nội dung gì trong Hiến Pháp mà sửa đổi nhiều thế?
Lần theo các bản Hiến pháp sửa đổi qua các thời kỳ thì nội dung quan trọng nhất liên quan đến quyền lực và đất đai bị sửa đổi nhiều nhất.
Về quyền lực của nhân dân ngày càng bị thu hẹp, quyền lực của đảng ngày càng tăng lên.
Hiến Pháp 1946 tuyệt nhiên không nói đến quyền lực của đảng.
Điều 4 trong Hiến pháp 1959 ghi quyền lực thuộc về nhân dân.
Bắt đầu từ Hiến pháp 1980 và các bản Hiến pháp sau điều 4 trong Hiến pháp 1959 được thay thế bằng cụm từ “Đảng cộng sản là lực duy nhất lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo xã hội…”
Về vấn đề đất đai:
- Hiến pháp 1946, Điều 12 “Quyền tư hữu tài sản của công dân Việt Nam được bảo đảm..”
Lúc ấy đất đai của tư nhân vẫn chưa bị quốc hữu hoá.
- Hiến pháp 1959, mặc dù ghi:
Điều 11:
Ở nước Việt Nam dân chủ cộng hoà trong thời kỳ quá độ, các hình thức sở hữu chủ yếu về tư liệu sản xuất hiện nay là: hình thức sở hữu của Nhà nước tức là của toàn dân, hình thức sở hữu của hợp tác xã tức là hình thức sở hữu tập thể của nhân dân lao động, hình thức sở hữu của người lao động riêng lẻ, và hình thức sở hữu của nhà tư sản dân tộc.
Điều 12:
Kinh tế quốc doanh thuộc hình thức sở hữu của toàn dân, giữ vai trò lãnh đạo trong nền kinh tế quốc dân và được Nhà nước bảo đảm phát triển ưu tiên.
Các hầm mỏ, sông ngòi, và những rừng cây, đất hoang, tài nguyên khác mà pháp luật quy định là của Nhà nước, đều thuộc sở hữu của toàn dân.
Thực tế cải cách ruộng đất 1953- 1956 đất đai của địa chủ, tư sản đã bị tịch thu chia cho dân nghèo, nhưng nhà nước lại thu lại để đưa vào hợp tác xã, nông trường…
Nhưng chưa đặt vấn đề đất đai do nhà nước làm chủ sở hữu, quản lý.
- Hiến pháp 1980:
4 hình thức sở hữu đất đai (sở hữu nhà nước, sở hữu tập thể, sở hữu của người lao động riêng lẻ, sở hữu của nhà tư sản dân tộc) ở Hiến pháp 1959 được gộp làm một, đó là sở hữu toàn dân (Điều 19) do Nhà nước thống nhất quản lý.
Căn cứ vào Hiến pháp 1980, năm 1987 Luật đất đai đầu tiên ra đời và từ đó sửa đổi 6 lần nhưng vẫn trên nguyên tắc tại điều 19 của Hiến pháp 1980 cho đến nay.
KẾT LUẬN:
Trong khi Mỹ và Nhật Bản không phải sửa đổi Hiến pháp nhiều lần, và có sửa đổi thì theo hướng bảo vệ, tăng cường, củng cố các quyền công dân, quyền lực nhà nước bị nhân dân giám sát thông qua xã hội được dân chủ hoá cụ thể bằng các quyền biểu tình, tự do ngôn luận, báo chí, bằng tranh cử, bầu cử… các quyền sở hữu tài sản, đất đai của mọi thành phần, tầng lớp trong xã hội được bảo vệ, thì ở Việt Nam đang càng ngày càng ngược lại.
Hỏi đạo đức văn minh nó ở chỗ nào, Hiến pháp được cụ thể hoá bằng Luật cho ai?
Dân giàu, nước mạnh vẫn chỉ là khẩu hiệu, và mãi mãi chỉ là thứ bánh vẽ không bao giờ thành hiện thực.
(Còn tiếp)