Định mức chiết khấu cho các đại lý xăng dầu hiện nay ít (600 đồng/lít), được Bộ Công thương và Tổng công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho là một trong những nguyên nhân khiến gian lận xăng dầu tăng mạnh.

Tại buổi họp giao ban của Bộ Công thương sáng 5/12, bà Đàm Thị Huyền, Phó tổng Giám đốc Petrolimex, nhận định, khi tồn tại xăng A83 cùng xăng khác trên thị trường mà không có sự kiểm tra thường xuyên, thì rất khó khẳng định về mức độ bị xâm hại quyền lợi của người tiêu dùng.

Petrolimex vô can

Bà Huyền dẫn chứng: “Khi công tác tại TP HCM, tôi đến kiểm tra 55 cửa hàng, phát hiện 1 cửa hàng của Petrolimex vi phạm, nhưng doanh nghiệp này thừa nhận lấy hàng từ bên ngoài vào là xăng A83”. Hay cách đây 6 tháng, Nghệ An và Thanh Hóa cũng có phát hiện một số điểm có xăng kém chất lượng nhưng không phải đại lý của Petrolimex. Cũng theo bà Huyền, xăng rởm tập trung nhiều ở TP HCM và ĐBSCL, miền Bắc ít hơn.

Nhập nhèm xăng rởm được đổ lỗi do hoa hồng thấp. Ảnh: Như Ý.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Cẩm Tú cho hay, hệ thống phân phối xăng dầu tổ chức theo quan hệ 1-1 (cửa hàng, đại lý chỉ được lấy ở một đầu mối). Tuy nhiên, năm vừa qua có quá nhiều đầu mối nên không kiểm soát được, dẫn đến việc gian lận của các cây xăng. Trong trường hợp đại lý lấy xăng dầu của đầu mối kém chất lượng thì đầu mối phải chịu trách nhiệm. Nếu đại lý lấy xăng dầu từ nhiều nguồn khác nhau, đại lý vi phạm Nghị định 84 về kinh doanh 1-1 và vi phạm về chất lượng hàng hóa.

Ông Tú cũng cho biết, hiện có tình trạng doanh nghiệp tiếp tục sản xuất xăng A83 từ axosat. Vấn đề này nhiều năm nay Bộ Công thương đã có ý kiến không cho sản xuất vì thị trường không tiêu thụ. Tuy nhiên, hàng năm vẫn có vài trăm nghìn tấn axosat sản xuất A83.

Gian lận để “gánh” chi phí?

Vấn đề chiết khấu cho các đại lý quá thấp tiếp tục được doanh nghiệp và Bộ Công thương có ý kiến. Ông Tú cho rằng, mức thù lao của đại lý chỉ 600 đồng/lít nên gian lận nhiều hơn, vì mức này quá thấp và đã lạc hậu. Cũng theo ông Tú, mức 600 đồng/lít là số liệu dùng để tính giá cơ sở bù lỗ doanh nghiệp và tính toán để sử dụng quỹ bình ổn giá, không phải là định mức buộc chấp hành, nên nhiều doanh nghiệp đã chi vượt số này. Nhất là trên thị trường, khi giá xăng dầu thấp thì việc cạnh tranh bằng hoa hồng càng gây gắt.

Còn bà Huyền cho biết, trong buổi họp với Sở Công thương TP HCM vừa qua, các doanh nghiệp, đại lý cũng phản ứng chiết khấu quá thấp là một trong những nguyên nhân dẫn đến gian lận, nhập nhèm giữa xăng A92 và xăng A83.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Minh Phong, Viện Nghiên cứu phát triển KT - XH, nhận định: “Tôi đồng tình với quan điểm của Bộ trưởng Vương Đình Huệ giải đáp thắc mắc của cử tri tại kỳ họp Quốc hội vừa rồi, mức chiết khấu 600 đồng/lít là quá cao. Nếu doanh nghiệp cho rằng đây là mức chiết khấu thấp, dẫn đến gian lận thì doanh nghiệp phải cương quyết xử lý đại lý vi phạm”.

“Quan điểm của Bộ Công thương là kiên quyết xử lý các đại lý kinh doanh xăng dầu gian lận, bán hàng kém chất lượng, thậm chí rút giấy phép kinh doanh của đại lý; kiến nghị kiên quyết không cho tiếp tục sản xuất xăng A83”. (Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng).

Bảo An