T́nh h́nh Libya đang diễn biến rất nhanh. Đại tá sẽ bị “cắt đến gốc”, nhưng số phận của đất nước Libya sau khi ông ta ra đi cũng c̣n long đong.
Theo khẳng định của Hội đồng dân tộc chuyển tiếp (NTC) Libya và nhiều tờ báo, chiều tối thứ 7 (20/8) các lực lượng nổi dậy đă bao vây Tripoli từ phía Tây và phía Nam. Đồng thời những người chống lại Gaddafi đă nổi dậy trong thành phố bị bao vây.
Theo dân địa phương, đă nghe thấy tiếng súng và tiếng nổ suốt đêm ở thủ đô Libya, lan truyền tin đồn Gaddafi và gia đ́nh ông ta bỏ trốn và một bộ phận các chỉ huy quân đội của ông đă phản bội. Không có nguồn tin độc lập nào khẳng định tin này cũng như không hề có tin tức chính xác về những ǵ đang xảy ra.
Chuyên gia về phương Đông của Viện Đánh giá chiến lược và phân tích Sergey Demidenko nói: “Rất khó biết được điều ǵ đang xảy ra ở Libya nếu không phải người trong cuộc. Chế độ Gaddafi bị cô lập quốc tế, và thực tế tất cả báo chí thế giới đă bắt đầu chống lại ông ta”.
Trước đó đă có tin Bộ trưởng dầu mỏ Libya Omran Abukra đi công tác nước ngoài đă không về nước. Người ta cho rằng ông này đang ở trên lănh thổ Tunisia, nước công nhận Hội đồng dân tộc chuyển tiếp (NTC) là chính phủ hợp pháp duy nhất ở Libya. Nguyên thủ tướng Abdel Salam Dzhallud, bạn cùng học với Gaddafi, một thời gian dài đă từng là nhân vật thứ hai trong quốc gia, cũng đă đi khỏi đất nước.
Theo Sergey Demidenko, việc các nhà lănh đạo Libya chạy sang hàng ngũ những người nổi dậy chứng tỏ t́nh thế của Gaddafi không phải là tốt đẹp cho lắm.
Sau khi chế độ Gaddafi sụp đổ, số phận Libya sẽ đi về đâu khi bản thân nội bộ lực lượng nổi dậy cũng "rối như mớ ḅng bong".
Nhiều điều bây giờ sẽ phụ thuộc vào việc những người chống lại đại tá có hoàn thành được việc bao vây thủ đô và cắt đứt các đường tiếp tế đến đó không.
Demidenko giải thích: “Các đường giao thông chủ yếu cung cấp lương thực thực phẩm, vũ khí đạn dược cho Tripoli phải qua Tunisia và Trung Phi. Nếu những người nổi dậy không cắt đứt được chúng, đại tá có thể trụ vững được không chỉ một tháng nữa”.
Ngày Chủ nhật (21/8) trên báo chí phương Tây xuất hiện tin về dường như có đàm phán giữa đại diện của Tripoli và Benghazi. Chủ đề thảo luận dường như là sự ra đi của gia đ́nh Gaddafi để đổi lấy việc giao nộp Tripoli.
Theo Demidenko, đại tá sẽ không rời bỏ đất nước và sẽ chiến đấu đến cùng. Chuyên gia này nhận định: “Gaddafi không phải là con người như vậy. Dư luận thông tin thế giới dựng nên h́nh ảnh tiêu chuẩn của nhà độc tài – một con người hèn nhát, chuyên ăn cắp ăn trộm, tàn ác. Người ta muốn đưa tất cả: Saddam Hussein, Gaddafi, Fidel Castro vào khuôn mẫu này. Nhưng đây là những con người hoàn toàn khác nhau. Gaddafi trong thâm tâm dẫu sao cũng vẫn là nhà cách mạng. Đại tá có thể sẽ cố cứu gia đ́nh, nhưng ông sẽ không bỏ chạy”.
Các chuyên gia đánh giá, sớm muộn Gaddafi cũng sẽ bị lật đổ, nhưng số phận của Libya sau khi ông bị lật vẫn để ngỏ, bởi v́ Hội đồng dân tộc là một tổ chức khá nhu nhược. Chỉ nh́n những đấu đá trong nội bộ NTC sau khi tướng tổng tư lệnh Yunus bị giết th́ rơ.
Sergey Demidenko tin chắc: “Đă có bước ngoặt trong cuộc chiến, nhưng đây không phải là chiến tích của những người nổi dậy. Điều này không có nghĩa là họ đă trở nên đoàn kết hơn, hiệu quả hơn. Kịch bản có vẻ sẽ trở thành sự thật là cuộc chiến của tất cả chống lại tất cả, giống như ở Iraq. Sẽ xuất hiện khoảng trống quyền lực, khoảng trống kinh tế, những khoảng trống mà các nhóm chính trị, sắc tộc và bộ lạc sẽ t́m cách chiếm lấy”.
Chuyên gia này cho rằng các nhóm thù địch lẫn nhau sẽ bắt đầu chiến đấu để giành giật dầu mỏ, vũ khí được cung cấp đến, các đường giao thông và đơn giản là giành quyền lực, và Libya sẽ ch́m vào vực thẳm của xung đột nội bộ kéo dài. Tag: Chiến sự Libya - NATO
Nguyễn Vũ (theo Izvestia)