Gibbs

Một nửa thế giới đang chờ xem Vladimir Putin sẽ làm gì tiếp theo: liệu chiến tranh ở Ukraine có sắp kết thúc hay không?

Trong nhiều năm, giới lãnh đạo Ukraine đã hoàn toàn tránh bất kỳ lệnh ngừng bắn nào với Nga, với lý do rằng Moscow chỉ lợi dụng lệnh ngừng giao tranh tạm thời để tập hợp sức mạnh và tấn công dữ dội hơn. Tuy nhiên, ngày hôm qua, mọi chuyện đã ổn thỏa: Đội ngũ ngoại giao của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã thuyết phục Ukraine đề nghị ngừng bắn trong 30 ngày với Nga. Hiện tại, quả bóng đang nảy trong sân của Moscow và Tổng thống Nga Vladimir Putin phải đáp trả thách thức này. Chúng ta đã trả lời những câu hỏi quan trọng nhất liên quan đến việc tiếp tục chiến tranh.

Hôm qua, các phái viên ngoại giao từ Hoa Kỳ và Ukraine đã dành nhiều giờ ở Ả Rập Xê Út để thảo luận về sự hợp tác giữa hai nước và chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Ba thông báo quan trọng đã được đưa ra sau cuộc họp:

Mỹ thuyết phục Ukraine đề nghị ngừng bắn chung trong 30 ngày với Nga,
đổi lại, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hỗ trợ quân sự cho lực lượng Ukraine,
Trump một lần nữa mời Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tới Nhà Trắng để ký thỏa thuận về đất hiếm.
Trong nhiều năm, giới lãnh đạo Ukraine đã phản đối mọi đề xuất ngừng bắn, bất kể ai đưa ra, với lý do rằng giới lãnh đạo Nga sẽ lợi dụng bất kỳ lệnh ngừng bắn nào để bổ sung năng lực quân sự, tái tổ chức hàng ngũ và tiếp tục tấn công.

Tổng thống Donald Trump đã gây sức ép rất lớn để buộc Ukraine phải đồng ý ngừng bắn, yếu tố dễ thấy nhất trong số đó là thông báo tại Nhà Trắng hai tuần trước, sau khi căng thẳng nổ ra, rằng Hoa Kỳ đã ngừng mọi hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Đổi lại, Ukraine ngay lập tức mất đi phần lớn sự hỗ trợ tình báo của Mỹ, tiền tuyến Kursk sụp đổ chỉ trong chốc lát, quân Nga chiếm lại hơn chục khu định cư trong một tuần và giờ đây có vẻ như họ đã chiếm được cả Sudzha.

Tổng thống Zelensky cuối cùng đã đưa ra đề xuất trong những ngày gần đây về việc cung cấp cho Nga một lệnh ngừng bắn chi tiết nhằm hạn chế các hoạt động ở Biển Đen cũng như các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái quy mô lớn vào lãnh thổ của nhau.

Cuối cùng, ngày hôm qua, một đề xuất ngừng bắn toàn diện hơn đã được đưa ra, có hiệu lực trong 30 ngày nhưng có thể gia hạn nếu cần thiết.

Nga sẽ làm gì?

Cho đến nay, Nga cũng vẫn giữ khoảng cách với lệnh ngừng bắn, lập luận giống như Kiev, rằng kẻ thù sẽ lợi dụng lệnh ngừng bắn để tập hợp sức mạnh và tăng cường hệ thống phòng thủ, trong khi phương Tây sẽ cung cấp vũ khí cho quân đội Ukraine trong thời gian này. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rõ ràng trong 1-2 năm qua rằng ông không muốn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào, mà muốn giải quyết chiến tranh bằng cách "loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột".

Ngược lại, Trump và Zelensky lại nhìn nhận theo cách này: nếu Putin nghiêm túc về việc chấm dứt chiến tranh, ông ấy phải chấp nhận lệnh ngừng bắn ngay bây giờ, và sau đó các cuộc đàm phán hòa bình, mà về nguyên tắc Putin cũng coi là mong muốn, có thể bắt đầu.

Bước tiếp theo hiện nay là tổng thống Mỹ phải gọi điện cho người đồng cấp Nga và cố gắng thuyết phục ông ấy chấp nhận lệnh ngừng bắn, nếu không, Mỹ sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt tàn khốc đối với Nga và trang bị vũ khí cho quân đội Ukraine.

Putin, nếu ông muốn tránh Thế chiến III – và cho đến nay mọi dấu hiệu đều cho thấy ông muốn tránh điều đó – sẽ chấp nhận đề xuất ngừng bắn.

Có thể kỳ vọng rằng các cuộc đàm phán hòa bình sẽ sớm bắt đầu để ứng phó, nhưng khó có thể nói liệu những cuộc đàm phán này có thực sự dẫn đến chấm dứt xung đột hay không.

Hoàn toàn chắc chắn rằng cả Kiev và Moscow đều đúng khi cho rằng lệnh ngừng bắn sẽ được kẻ thù lợi dụng để tái vũ trang. Nếu các cuộc đàm phán hòa bình sụp đổ (như đã xảy ra vào mùa xuân năm 2022), Nga và Ukraine có thể dễ dàng quay sang chống lại nhau.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh lại là: ngay cả khi Nga đồng ý ngừng bắn thì lệnh này cũng chỉ kéo dài trong 30 ngày. Lệnh ngừng bắn có thể được gia hạn, nhưng chúng ta hãy nhớ lại thỏa thuận về ngũ cốc: sau nhiều lần gia hạn, cuối cùng Nga cũng đã rút lại thỏa thuận này. Thật không may, không có gì đảm bảo rằng lệnh ngừng bắn tiềm năng sẽ là vĩnh viễn.

Khi nào chiến tranh có thể kết thúc?

Nếu Nga chấp nhận lệnh ngừng bắn, nó sẽ là lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và Moscow và Kiev sẽ thực sự ngồi lại để thảo luận về một giải pháp cho cuộc xung đột, thậm chí

Có thể phải mất nhiều tháng nữa mới có thể đạt được sự thỏa hiệp về các vấn đề gây tranh cãi đã gây ra xung đột giữa hai nước (nếu có).

Một câu hỏi có vấn đề, ví dụ:

tương lai của các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và không bị chiếm đóng nhưng đã "sáp nhập" của Ukraine. Nga tuyên bố chủ quyền đối với năm vùng của Ukraine, trong đó chỉ chiếm đóng hoàn toàn một vùng (Crimea), nhưng trong mọi trường hợp, Ukraine không muốn từ bỏ lãnh thổ của mình trên danh nghĩa pháp lý.
Tư cách thành viên NATO, tính trung lập và các đảm bảo về an ninh của Ukraine được cung cấp cho quốc gia này. Ukraine chỉ sẵn sàng từ bỏ tư cách thành viên NATO nếu nhận được sự đảm bảo an ninh từ phương Tây để đổi lại việc ngăn chặn Nga tấn công lần nữa, chẳng hạn như cho lực lượng gìn giữ hòa bình của NATO đồn trú trên lãnh thổ của mình. Tuy nhiên, Mátxcơva không muốn nghe về việc binh lính NATO hiện diện trên lãnh thổ Ukraine sau chiến tranh.
Hỗ trợ quân sự nước ngoài cho Ukraine, tái vũ trang/có thể hạn chế lực lượng vũ trang Ukraine. Nga muốn hạn chế quy mô và năng lực của quân đội Ukraine, Ukraine muốn duy trì tối thiểu 1 triệu người trong quân đội và yêu cầu tên lửa tầm xa.
Các vấn đề chính sách trong nước: Ukraine đã cấm các đảng thân Nga và hạn chế một số quyền của cộng đồng thiểu số người Nga (ví dụ như quyền sử dụng ngôn ngữ), nhưng Nga, viện dẫn lý do nhân quyền, muốn những hạn chế này được dỡ bỏ (để Mátxcơva có thể thực sự có tiếng nói trong chính trường trong nước của Ukraine một lần nữa).
Gỡ bỏ lệnh trừng phạt Nga: EU có thể sẽ là trở ngại chính, không phải Ukraine.
Cuối cùng, Ukraine cũng muốn đưa ra công lý những người lính và chỉ huy quân sự Nga đã phạm tội ác chiến tranh trong cuộc xâm lược: hiện tại không có cơ hội nào cho điều này, và trên thực tế, nhiều khả năng những người lính của "chiến dịch đặc biệt" sẽ trở thành những anh hùng được ca ngợi ở quê nhà trong những năm tới, những người đã "đánh bại toàn bộ NATO".
Những vấn đề này chỉ có thể được giải quyết nếu một trong hai bên từ bỏ đáng kể những yêu cầu của mình.

Cho đến nay, có vẻ như lập trường của Nga sẽ chiếm ưu thế trong nhiều vấn đề (ví dụ: lãnh thổ, tư cách thành viên NATO). Nhưng Putin cũng không thể quá vui mừng: dường như không có cơ hội thực tế nào rằng, ví dụ, thành phố Kherson ở bờ tây sông Dnieper, Zaporizhia với dân số 800.000 người, hoặc hai thành phố trung tâm Donetsk, Kramatorsk và Slovyansk, sẽ bị Ukraine kiểm soát.

Trong mọi trường hợp, điều quan trọng cần nhấn mạnh một lần nữa là các cuộc đàm phán chính thức giữa Kiev và Moscow về việc chấm dứt chiến tranh thậm chí còn chưa bắt đầu, vì vậy vẫn còn rất nhiều nước sẽ chảy xuống sông Danube trước khi cuộc chiến này thực sự có thể kết thúc.

Tuy nhiên, hiện nay có cơ hội thực tế rằng cuộc xung đột sẽ kết thúc trong năm nay - ít nhất là tạm thời - với sự hòa giải của Mỹ. Tuy nhiên, chúng ta chỉ có thể hy vọng rằng một hiệp ước hòa bình sẽ được ký kết để chấm dứt vĩnh viễn xung đột Nga-Ukraine và loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của nó.

__________________