Gibbs

Hồ Phú Bông

25-1-2025

Anh Trần Thành, người đi giao món hàng có giá trị 375.000 đồng (khoảng 15 đô la Mỹ) cho công ty. Tiền công giao món hàng đó là 4.000 đồng (khoảng 16 xu Mỹ).

Khoảng 11 giờ ngày 17/1, anh Thành shipper đến nhà bà Trần Thanh Thảo giao hàng nhưng bà đi vắng. Người nhà nhận thay. Anh gọi bà Thảo chuyển khoản để công ty hoàn tất đơn giao hàng. Vì lý do gì đó bà Thảo không làm. Anh Thành hối thúc rồi lời qua tiếng lại. Công ty bán hàng cũng trực tiếp giải thích với bà Thảo nhưng 10 tiếng đồng hồ vẫn không xong.

Trong thời gian đó anh Thành có nhậu và cùng vợ lo làm thịt gà tại nhà để kịp giao cho khách đặt trước vì cận Tết. Đến 11 giờ đêm có phone gọi, anh quay lại nhà bà Thảo, lại cãi với người nhà của bà. Một lúc sau bà Thảo về cùng hai người thân, trực tiếp cự cãi nhau. Thấy vậy hai người thân (cũng có bia rượu) nhào vô đánh anh Thành, rồi gọi người thứ ba về, dùng cả nón bảo hiểm cùng nhau đánh, “đa số vào vùng đầu của anh Thành”.

Anh shipper tơi tả về nhà cho biết mình bị đánh, lên giường nằm đến 00:30 phút ngày 18/1 thì chết.

Vấn đề chính của cuộc cãi là anh Thành sẽ bị công ty phạt 500.000 đồng theo điều lệ công ty, vì bị bà Thảo ghi điểm xấu (đánh giá một sao). Điều mà chính công ty đã giải thích với bà trước đó.

Thử đặt mình vào trường hợp anh Thành shipper: Giao một món hàng với tiền công 4.000 đồng sau 10 tiếng đồng hồ vẫn không được bà Thảo giải quyết lại còn bị công ty phạt 500.000 ngàn đồng!

Ở đây chỉ nói về quyền lợi và công sức của shipper, chưa bàn đến vấn đề shipper với luật riêng của công ty. Công ty có đăng ký hợp pháp, có vi phạm luật lao động hay không là chuyện khác.

***

Báo chí tường thuật không mấy khác nhau về nội vụ và gia cảnh anh Thành shipper. Nghèo đến “rớt mùng tơi” lại bị đánh chết vào những ngày bận rộn kiếm ăn nhứt trong năm nên dư luận phản ứng khá mạnh.

Vấn đề là, ba nghi can đánh chết anh Thành, hoàn toàn không phải vì căm thù hay chủ mưu. Họ đánh chỉ là phản ứng nóng giận mất kiểm soát, nhất thời, để bảo vệ bà Thảo bị xúc phạm mà không hề nghĩ gì xa hơn. Nói khác đi, đánh rồi chết xảy ra không phải cố tình (!)

Phần chắc họ không phải là giang hồ đường phố. Cũng không phải là an ninh của chế độ. Vì, nếu là an ninh, họ đã được dạy cách đánh mà không để lại dấu vết, nói gì đánh đến chết. Trường hợp an ninh đánh chị Phạm Đoan Trang nhiều lần (hiện chị Trang đang bị tù với bản án 9 năm vì tội tuyên truyền chống nhà nước) đến độ tàn tật chỉ là một ví dụ rất nhỏ!

Đánh có chủ mưu trả thù mang tính cá nhân, đương nhiên là tội nặng. Nhưng đánh không có chủ mưu, không phải để trả thù mà gây chết người là nan đề nghiêm trọng của xã hội.

Mọi người đều biết xã hội Việt Nam hiện tại là một xã hội hung dữ. Mạnh được, yếu thua, đánh nhau, giết nhau trở thành chuyện bình thường đôi khi chẳng vì lý do gì đáng gọi là “nguyên nhân”.

Va quẹt xe trên đường, ghét nhau vì một câu nói, giành hát karaoke hay vì một cái nhìn khó ưa… đưa đến đánh, giết nhau. Đặc biệt ngay tại môi trường giáo dục, thầy cô đánh học trò, học trò đánh thầy cô, học sinh đánh nhau xé áo quần, phát tán videos không còn là chuyện lạ.

Có hơn trăm nghi can bị chết ngay tại đồn công an khi mới bị bắt. Người thì chết vì “dùng dao rọc giấy tự cắt cổ”, người thì “dùng dây điện thoại để bàn thắt cổ”, đã thế có người còn “viết thư cảm ơn công an đối xử tốt nhưng tự tử vì ân hận”…

Vụ 6 sĩ quan công an trói nghi can Lê Thanh Kiều vô ghế rồi cùng nhau đánh đến chết ở Phú Yên năm 2014 được xử quá nhẹ, là ly nước tràn. Bị phản ứng dữ dội, chủ tịch nước phải can thiệp, là tiêu biểu việc công an dùng bạo lực.

Công an là người thực thi pháp luật, tòa án là nơi xét xử mà như thế thì xã hội không tràn lan bạo lực mới là chuyện lạ.

Con người sống trong xã hội giống như sinh vật sống trong nước. Khi nước bị ô nhiễm thì đương nhiên sinh vật sống trong đó không thể nào thoát khỏi được.

20 năm nội chiến người phía Bắc có “văn hóa chửi”, “văn hóa chỉ điểm”. Rình mò, nịnh bợ, báo cáo để lập công là thứ văn hóa truyền thống XHCN! Vì thế không ai tin ai. Nghi ngờ đưa đến ganh ghét. Điểm chính là chương trình giáo dục cổ vũ sự căm thù để khích lệ lòng yêu nước, đưa người vô Nam đánh “Mỹ – Ngụy”.

Trong khi đó, phía Nam lại hình thành được một nếp sống văn minh. Lấy nhân bản và khai phóng làm trọng tâm giáo dục. Dù trong chiến tranh con người vẫn cư xử với nhau tử tế. Tử tế với cả tù binh phía Bắc, với người hồi chánh. Trọng năm chữ Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí và Tín. Sống nhân ái, hiền hòa.

50 năm sau, từ 30/ 4/ 1975, nền văn hóa văn minh mới chớm nở ở miền Nam bị giẫy chết. Tròn nửa thế kỷ qua nền “văn hóa XHCN” vẫn hừng hực căm thù và bạo lực thống trị cả nước.

***

Ba người đánh chết shipper nghèo “rớt mùng tơi” trong những ngày kiếm sống cuối năm có thể sẽ bị những bản án không nhẹ. Nhưng liệu có bản án nào dành cho một chế độ tàn độc biến người Việt Nam thành man rợ, hung dữ như hiện tại hay không?



Mr. Tran Thanh, the person who delivered the goods worth 375,000 VND (about 15 USD) for the company. The fee for delivering the goods was 4,000 VND (about 16 US cents).

At around 11am on January 17, Mr. Thanh the shipper went to Mrs. Tran Thanh Thao's house to deliver the goods but she was not home. A family member received it on her behalf. He called Mrs. Thao to transfer money so that the company could complete the delivery order. For some reason, Mrs. Thao did not do it. Mr. Thanh urged and then argued back and forth. The sales company also explained directly to Mrs. Thao but after 10 hours it was still not done.

During that time, Mr. Thanh was drinking and with his wife, he was busy preparing chicken at home to deliver it to customers who had placed orders because it was close to Tet. At 11pm, he received a phone call, returned to Mrs. Thao's house and argued with her family again. A while later, Mrs. Thao returned with two relatives and argued directly with each other. Seeing that, two relatives (who also had beer and wine) jumped in to beat Thanh, then called the third person back, using a helmet to beat him together, "mostly on Thanh's head".

The shipper came home in a state of disarray and said that he had been beaten, and that he had gone to bed until 00:30 on January 18 when he died.

The main issue of the argument was that Thanh would be fined 500,000 VND by the company according to the company's regulations, because Ms. Thao had given him a bad score (one-star rating). This was something that the company had explained to her before.

Try putting yourself in the case of Thanh the shipper: Delivering an item for 4,000 VND after 10 hours was still not resolved by Ms. Thao, and the company was fined 500,000 VND!

Here we are only talking about the rights and efforts of the shipper, not discussing the issue of the shipper with the company's own laws. Whether the company is legally registered, whether it violates labor laws or not is another matter.

The press reports are not very different about the internal affairs and family situation of Mr. Thanh the shipper. Being poor to the point of being beaten to death on the busiest days of the year to earn a living, public opinion reacted quite strongly.

The problem is, the three suspects who beat Mr. Thanh to death were not at all out of hatred or conspiracy. They beat him out of anger, out of control, and in a moment of anger, to protect Mrs. Thao who was insulted without thinking about anything further. In other words, the beating and death did not happen intentionally (!)

They are most likely not street gangsters. Nor are they security agents of the regime. Because, if they were security agents, they would have been taught how to beat without leaving any traces, let alone beat them to death. The case of security agents beating Ms. Pham Doan Trang many times (Ms. Trang is currently serving a 9-year sentence for anti-state propaganda) to the point of disability is just a very small example!

Beating with a premeditated plan for personal revenge is, of course, a serious crime. But beating without a plan, not for revenge but causing death is a serious social problem.

Everyone knows that Vietnamese society today is a violent society. The strong win, the weak lose, fighting and killing each other has become normal, sometimes for no reason worthy of being called a “cause”.

Traffic collisions on the street, hating each other because of a sentence, competing to sing karaoke or because of an unpleasant look… lead to fighting and killing each other. Especially in the educational environment, teachers beating students, students beating teachers, students fighting and tearing clothes, spreading videos are no longer strange things.

More than a hundred suspects died right at the police station when they were first arrested. Some people died by “cutting their own throats with a box cutter”, others “strangled themselves with a telephone cord”, and some even “wrote a letter thanking the police for their good treatment but committed suicide out of remorse”…

The case of 6 police officers tying suspect Le Thanh Kieu to a chair and beating him to death in Phu Yen in 2014 was treated too lightly, it was the last straw. Due to strong reactions, the president had to intervene, it is a typical example of the police using violence.

The police are the ones who enforce the law, the court is the place to judge, if that were the case, it would be strange if society did not become rampant with violence.

People living in society are like creatures living in water. When water is polluted, of course, creatures living in it cannot escape.

20 years of civil war, the people in the North have a “culture of cursing”, “culture of informing”. Spying, flattering, reporting to gain merit are traditional socialist cultures! Therefore, no one trusts anyone. Suspicion leads to jealousy. The main point is that the education program promotes hatred to encourage patriotism, bringing people to the South to fight against the “American-puppet”.

Meanwhile, the South has formed a civilized lifestyle. Taking humanity and liberation as the focus of education. Even during the war, people still treat each other kindly. Kind to prisoners of war in the North, to those who have returned to the right path. Respecting the five words Humanity, Propriety, Righteousness, Wisdom and Trust. Living humanely and peacefully.

50 years later, from April 30, 1975, the newly-emerging civilized culture in the South was in a state of death. For half a century, the “socialist culture” has been raging with hatred and violence, dominating the whole country.


The three people who beat a poor delivery man to death during the last days of the year may receive harsh sentences. But is there any sentence for a cruel regime that has turned Vietnamese people into savages and ferocity like the current one?

__________________