Phình động mạch não có nguy hiểm không?
 

Phình động mạch não là tình trạng thành mạch máu giãn phồng bất thường. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng cho tới khi túi phình vỡ, gây xuất huyết não và dẫn đến các biến chứng nguy kịch như đột quỵ.

Túi phình động mạch não vỡ khiến người đàn ông suýt mất mạng

Một người đàn ông 54 tuổi đột ngột rối loạn ý thức kèm theo hội chứng tăng áp lực nội sọ. Các bác sĩ xác định ông bị vỡ túi phình động mạch não, tình trạng rất nguy kịch.

Ngày 19/8/2025, đại diện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết bệnh nhân bị xuất huyết dưới nhện lan tỏa hai bên - dấu hiệu điển hình của vỡ phình động mạch não. Kết quả chụp mạch máu não xác định người bệnh có hai túi phình: một túi phình ở động mạch thông trước đã vỡ, túi còn lại nằm ở vùng não trước, kích thước nhỏ.

Trước tình trạng nguy kịch, ê - kíp phẫu thuật đã tiến hành vi phẫu, kẹp cổ túi phình động mạch thông trước. Đây là kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải tiếp cận chính xác mạch máu não, bộc lộ túi phình và kẹp đúng vị trí để ngăn chặn máu chảy, đồng thời bảo tồn tối đa các dây thần kinh và mạch máu xung quanh.


Sau 2 ngày, bệnh nhân tỉnh táo, giao tiếp được, được rút máy thở và hồi phục tốt.

Nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của phình động mạch não

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây phình mạch não vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được ghi nhận gồm: di truyền, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, các bệnh lý tổ chức mô liên kết (như gan thận đa nang…).

Phình động mạch não cực kỳ nguy hiểm đối với sức khỏe. Biến chứng nghiêm trọng nhất là vỡ túi phình, gây chảy máu dưới nhện - chiếm khoảng 60 - 70% các trường hợp chảy máu dưới nhện.

- Khi vỡ túi phình:

Khoảng 30% trường hợp tử vong trước khi kịp đến bệnh viện.

Khoảng 30% trường hợp để lại di chứng, từ nhẹ đến nặng.

Nguy cơ tái vỡ rất cao, đặc biệt trong 2 tuần đầu sau vỡ đầu tiên chiếm 20%. Khi vỡ lần 2, tỷ lệ tử vong lên đến 50%.

Các biến chứng khác bao gồm: ứ nước não thất (cấp và mạn tính), co thắt mạch và nhồi máu não - chiếm khoảng 46%.

Do đó, khi phình mạch não vỡ, cần được cấp cứu càng sớm càng tốt để ngăn ngừa tái vỡ, giảm nguy cơ tử vong và tàn tật.

Phình động mạch não là tình trạng thành mạch máu giãn phồng bất thường.

Dấu hiệu nhận biết phình động mạch não

Phình động mạch não thường không gây triệu chứng rõ ràng và dễ bị bỏ qua. Bệnh chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi túi phình đã vỡ.

Khi túi phình chưa vỡ:

Có thể hoàn toàn không có triệu chứng.

Nếu chèn các cấu trúc xung quanh, có thể gây dấu hiệu thần kinh khu trú như sụp mi, liệt nửa người, giảm thị lực...

Một số trường hợp có thể gây nhồi máu do cục huyết khối trong túi phình di chuyển.

Nguy cơ vỡ tăng dần theo kích thước túi phình: túi càng lớn, nguy cơ càng cao.

Khi túi phình đã vỡ:

Gây xuất huyết dưới nhện.

Biểu hiện đột ngột với triệu chứng đau đầu dữ dội như "sét đánh", mất ý thức, nôn, buồn nôn, có thể hôn mê, co giật.

Khám lâm sàng thường ghi nhận hội chứng màng não.

Chẩn đoán phình động mạch não

Chụp cắt lớp vi tính (CT) đa dãy (64 - 128 dãy) là phương pháp được ưu tiên nhờ có độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao (95 - 98%), đặc biệt hiệu quả khi chụp sớm.

Chụp mạch não CT giúp xác định chính xác có túi phình và định hướng điều trị.

Với các trường hợp chưa vỡ:

Chụp cộng hưởng từ (MRI) và MRI mạch não là lựa chọn ưu tiên, đặc biệt để sàng lọc người có nguy cơ cao hoặc theo dõi sau can thiệp nội mạch. Phương pháp này cho kết quả chẩn đoán chính xác với độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao.

Tóm lại: Phình động mạch não là bệnh lý nguy hiểm, thường gặp ở những người có tiền sử gia đình, tăng huyết áp, béo phì, hút thuốc, uống rượu bia nhiều hoặc mắc bệnh lý nền làm yếu thành mạch. Túi phình càng lớn thì nguy cơ vỡ càng cao, tuy nhiên, ngay cả túi phình nhỏ cũng có thể gây biến chứng nghiêm trọng.

Tầm soát định kỳ là phương pháp duy nhất giúp phát hiện và can thiệp kịp thời trước khi túi phình vỡ. Người dân nên khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ.

Đặc biệt người thuộc nhóm nguy cơ cao cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và chỉ định tầm soát mạch não theo định kỳ. Khi có các dấu hiệu cảnh báo như đau đầu dữ dội đột ngột, cứng gáy, rối loạn ý thức… cần đến ngay bệnh viện khám ngay lập tức.