Mái tóc của bà – và bàn tay ông
 

Tóc bà mới dài khoảng một khấc tay, bà đã gọi chú mình dũi ngắn cho bà khỏi vướng.
Mới 3 năm trước, mái tóc của bà còn dài lắm, đung đưa đến tận thắt lưng. Cứ sáng sớm dậy, việc đầu tiên của bà là ngồi ở đầu giường vấn tóc. Bà có 1 chiếc lược thưa để ở đầu giường, và 1 chiếc lược bí răng dày bà để trong hộc tủ phía đuôi giường.



Chiếc lược thưa bà dùng để gỡ rối và bới tóc. Mỗi lần bà chải 1 đường, mái tóc bạc trắng lác đác sợi đen của bà trông như lớp sóng rập rình. Sau khi gỡ rối xong, bà dùng chiếc lược bí để chải thêm 1 lượt nữa, sau đó mới vấn tóc khăn mỏ quạ.
Mình từng hỏi bà: "Sao phải chải 2 lược kỹ thế?"
Bà bảo: "Lược thưa để bà gỡ rối, còn lược bí để lấy hết tóc rụng."
Mỗi lần vấn tóc xong, bà sẽ gỡ tóc mắc trên lược rồi xoa 1 lượt xung quanh, đem quấn thành cục rồi bỏ vào lọ. Lâu lâu đôi ba tháng đầy lọ, bà bán cho cô đồng nát đi ngang qua cổng. Một lọ như vậy bà bán được những ba bốn chục nghìn, vậy là được mấy bữa đậu ăn.
Bà chăm mái tóc rất kỹ, chẳng bao giờ mình thấy bà dùng dầu gội. Bà hay om một nồi bồ kết với mấy lá bưởi và một ít sả. Đợi trưa nắng mang ra giếng nước đầu nhà, pha lẫn nước giếng cho vừa ấm rồi dội lên tóc. Bởi vậy, lúc nào mình cũng thấy tóc bà thơm mùi tự nhiên.
Mỗi lần nhìn bà chải tóc, mình lại nghĩ trong đầu: “Không biết đến ngày tóc bà dài chạm đất sẽ như thế nào nhỉ”. Vậy mà đâu ai ngờ, đến một ngày mái tóc buông dài ấy lại ngắn ngủn chưa đến 3 phân.
Hôm đó, bà ngồi lặng lẽ trên chiếc ghế nhựa, để ông cẩn thận dùng tông đơ cắt gọn mái tóc. Hoá ra là ông nghe các bác nói bà giờ già yếu rồi, cắt ngắn cho mát và chăm đỡ cực. Vậy là ông một mực đòi bà cắt tóc.
Lúc đầu bà phản đối dữ lắm, mỗi lần ông lấy tông đơ dũi tóc cho em trai mình, ông lại đòi bà ra ngồi để ông cắt cho luôn. Bà cứ bảo: “Tôi không cắt”. Thế mà chẳng biết sao sau mấy lần như vậy, cuối cùng bà cũng nguôi nguôi và chịu để ông cắt tóc.
Mình hỏi bà: “Bà cắt xong có thấy tiếc không?”
Bà bảo: “Tiếc, nhưng cắt cho ông mày đỡ càm ràm.”
Nhưng mình nghĩ lý do còn lớn hơn cả chuyện ông hay nói, chính là bởi bà muốn để ông vui. Ông hay kể với mình rằng ngày xưa đi lính, ai cũng nhờ ông cắt tóc vì ông cắt rất gọn và bằng. Tóc của bà ngày trước cũng toàn là ông tỉa tót. Bữa nọ bà Tài hàng xóm sang chơi, mình thấy bà còn khoe ông hay cắt tóc cho mấy thằng cháu, tiết kiệm được khối tiền ra tiệm. Thành ra thỉnh thoảng, bà Tài lại nhờ ông sang cắt cho ông Khánh - đang bị tai biến, đỡ được công các con đưa đi đưa về.
Kể từ lần đấy, cứ độ 2 tuần, ông lại lấy tông đơ cắt cho em trai mình, tiện tay cắt luôn cho bà. Mỗi lần như vậy, bà lại cằn nhằn ông rằng:
- Cái ông hấp, tóc chưa mọc đã lại đòi cắt.
Ấy vậy mà bà vẫn ngoan ngoãn ngồi yên để ông lúi húi dũi tóc, ngắm nghía, xoay nghiêng xoay ngửa như một thợ cắt tóc lành nghề.
Cắt xong, ông sẽ vừa cầm khăn phủi tóc trên mặt cho bà vừa tấm tắc đùa. Chẳng hạn như:
- Mày thấy đầu bà đẹp chưa?
- Đấy, trông gọn gàng, nhẹ cả cái đầu.
- Mốt bây giờ ai để tóc dài nữa.
…
Giờ ông mãi đi xa, cứ mỗi lần tóc mọc dài lên chút, bà lại nhắc về ông, về những lần ông đòi cắt tóc.
Mình hỏi bà: “Thế giờ bà còn tiếc không?”
Bà bảo: “Bà chỉ tiếc không còn ông cắt tóc”

VietBF@sưu tập