Sự kiểm duyệt của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp sức như một loại phân bón
 

Tại Bangkok, một triển lãm nghệ thuật tưởng như bình thường đã trở thành tâm điểm chú ý quốc tế — không phải vì quy mô hay kỹ thuật, mà vì nó bị Bắc Kinh can thiệp.



Nghệ sĩ Sai, người Myanmar, đã ví von một cách châm biếm:

“Không phải chúng tôi bắt đầu phong trào này, mà là Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chúng tôi chỉ đặt nền móng bằng triển lãm… còn lại được nuôi dưỡng một cách tự nhiên và được sự kiểm duyệt của Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp sức như một loại phân bón vậy.”

Câu nói ấy không chỉ là một lời mỉa mai. Nó là một tuyên ngôn nghệ thuật — rằng sự kiểm duyệt, thay vì bóp nghẹt, đôi khi lại vô tình làm lan tỏa thông điệp mà người nghệ sĩ muốn truyền tải.

🧨 Khi nghệ thuật chạm vào vùng cấm
Triển lãm của Sai không hô hào chính trị. Nó chỉ đặt ra những câu hỏi về tự do, về quyền được nói, được nhớ, được tưởng niệm. Nhưng chính sự nhạy cảm ấy đã khiến Bắc Kinh can thiệp, yêu cầu gỡ bỏ một số tác phẩm.

Kết quả? Triển lãm trở nên nổi tiếng hơn. Người dân Bangkok kéo đến xem. Truyền thông quốc tế đưa tin. Và thông điệp của Sai — về sự đàn áp, về nỗi đau của những người bị bịt miệng — vang xa hơn bao giờ hết.

🏃*♂️ Từ nghệ thuật đến lưu vong
Sai và vợ sau đó buộc phải rời khỏi Thái Lan, xin tị nạn tại Vương quốc Anh. Họ không chỉ mang theo tranh, mà mang theo cả một câu chuyện: về cách mà nghệ thuật, dù bị kiểm duyệt, vẫn có thể sống sót — thậm chí nở rộ.

Trong một thế giới mà quyền lực chính trị ngày càng can thiệp sâu vào đời sống văn hóa, câu chuyện của Sai là minh chứng rằng:

Nghệ thuật không chết vì bị kiểm duyệt. Nó chỉ thay đổi hình thức — và đôi khi, chính sự kiểm duyệt lại là chất xúc tác để nghệ thuật trở nên mạnh mẽ hơn.

VietBF@sưu tập